theodor w. adorno

• horkheimer ile birlikte kültür endüstrisi tanımını yaratmış olan düşünce adamı. adorno'nun kilte kültürü ve kültür endüstrisi ayrımı son derece önemlidir. kültür endüstrileri de kendilerini kitle kültürü gibi gösterebilirler ne var ki, bu endüstriler yaratılmıştır, paketlenmiştir, inşa edilmiştir... kapitalin gücü ve araçları sayesinde kapital sahipleri kalıp düşünce, duygu ve inançları kitlelere pazarlayabilirler. işin ilginç tarafı, kitleler bu düşünceleri sadece basit birer meta olarak almaz. aynı zamanda o kültürleri benimseyebilirler (dış-benimseme), içselleştirebilirler, savunabilirler. kendi kendini dogrulama yetisi (self-fulfilling prophecy) sayesinde kitlelesebilirler. bu endüstrilerin üretiminde oligopolik yapılar görünür. adorno'ya göre kitle endüstrileri 20. yüzyılın kültürü bu şekilde oluşmuştur. yani kapital sahipleri tarafından yaratılmıştır.
  
  adorno, bu neo-marxist görüşleriyle frankfurt okulunun en önemli temsilcilerinden birisi olmuştur. estetik üzerine görüşleri hala tartışılmaktadır. walter benjamin'le beraber dünya estetik literatüründe çok önemli bir boşluğu doldurmuşlardır. türkiye'de adorno daha çok müzik ve sanat üzerine yazılarıyla tanınır.
  
  maalesef, aynı chomsky, wallerstein gibi türkiye'de popülerleşen popülerleştikçe anlamsızlaşan, ve içeriksizleşen bir düşünce adamıdır. bu içeriksizleşmenin sebebi, yazarın popüler yazılarına atıfta bulunulması ve onları çevrilmesi, ancak adorno'nun bir teorisyen olarak bilinmemesidir. örneğin arabesk üzerine bir doktora tezi, yazı, makale okursanız; yazının komplike görülmesi için sağa sola (maalesef) serpiştirilmiş bir yazardır...