şehname

• gunumuzde gercek metni bulunmayan firdevsi eseri. tahran'da yer alan gulistan sarayi'nda bile sadece birkac kopyasi yer aliyor. o kopyalar da kursun gecirmez bir odada saklaniyormus. kopyalarin nefesinizden ve konusurken agzinizdan cikabilecek bugudan etkilenmemesi icin yuzunuze bi maske takmak zorundasiniz ve tabiki dokunmaniz yasak. gorevli kisi bile kopyalari tutarken eldiven takmak zorundaymis.
  
  sehname'de tahta cikma mucadelesi ve bu mucadeleyi baslatanlarin yasadiklari islenmistir. krallar ve halklar, krallarin kendini bilmez yonetim anlayisina karsi koyan asi kahramanlar ve iran tarihi. sehname bilindigi gibi arap istilasiyla sona eren bir eser ve firdevsi'nin araplara karsi sahip oldugu tutum bu eser sayesinde gozle gorulur derecede belirginlesiyor. araplarin iran kulturunu deforme ederek arap kulturunu irana entegre etme cabalarina karsi bir isyan niteliginde degerlendirebiliriz sehname'yi.
  
  sehname'de ismi en cok gecen kahraman rustem'in iran halkini temsil ettigi soylenir. iran halki da rustem'i benimsemis, bir mit haline getirerek ne kadar durust, cesur ve onurlu olduklarinin izlenimini alttan alttan vermeyi hedeflemistir tum dunyaya bu karakter sayesinde. tum iranlilar sehname'ye buyuk saygi duyuyor. evlerinde, universitelerinde sehname'den bazi parcalar veya firdevsi'ye ait eserler okuyarak da gosteriyorlar bu sayginin gercek oldugunu zaten.
  
  sehname'nin asil odaklandigi nokta, insanlara hukmetme pesinde kosan kimselerin gercekte insanlari yonetmeye meyilli olmayan kisiler oldugu. bunun tam zit kutubunda yer alan kesimde halki yonetime uygun ozelliklere sahip kahraman olarak nitelendirilenlerin yonetim olgusundan olabildigince kacip kendilerini bilgelige, sekulerizme degil de daha cok ruhani degerlere adamalarina, bunun yani sira insanlara arada hiyerarsik bir yapilanma olmadan ne sekilde faydali olabileceklerini dusunmelerine isaret ediliyor. bu mesele dun oldugu gibi bugun de gecerliligini koruyor.