ikinci bayezid

• 1481-1512 yılları arasında hüküm süren sultan.
  
  1)tahta çıktığında 33 yaşındaydı.
  2)veli ve sofu lakaplarının sahibi.
  3)şiirlerinde adli mahlasını kullandı.
  4)hat sanatıyla uğraştı.
  5)bursa'daki koza ve pirinç hanı yaptırdı.
  6)edirne’de su/ney sesi tedavi yön.darüşşifa.
  7)idrisi bitlisi, heşt behişt isimli farsça osmanlı tarihini kaleme aldı.
  8)ibn kemal, tevarih-i ali osman adıyla türkçe osmanlı tarihini yazdı.
  9)firdevsi, zenbilli ali efendi gibi birçok alim ve şairi destekledi.
  10)granada/gırnata beni ahmer devleti, kastilya kralı ferdinand'a karşı yardım istedi.
  11)ilk defa kemal reis kom. yardım gönderildi. endülüs müs bir kısmı afrika sahillerine ve osm ülkesine sevkedildi.
  12)engizisyon zulmünden kaçan safarad yahudilerinin bir bölümü osm topraklarına taşındı. (izmir, ist, selanik, bursa)
  13)1492 ve 1502 veba salgınları yaşandı.
  14)6 yıl süren bir kıtlık yaşandı.
  15)1509 ist depremi "küçük kıyamet" görüldü.
  16)bellini'nin yaptığı tabloları saraydan çıkarttı.
  17)tokatlı molla lutfi inançsızlıkla suçlandı ve idamına hükmetti.
  18)leonardo da vinci kendisine mektup yazdı. haliç üzeribe köprü yapmaya hazır old.iletti.
  19)michelangelo da, köprü yapımının düş.duyunca ist'a geldi ama gerçekleşmedi.
  20)beyoğlu'nu kurdurdu. g.saray lisesini açtırdı.
  21)donanmada kalyon sınıfından göke adlı ilk gemi yapıldı ve uzun menzilli top kullanılmaya başlandı.
  22)artan malî işleri yürütebilmek için ana’ya ait şıkk-ı sânî denilen 2.bir defterdarlık kuruldu.
  23)saraya alınacak iç oğlanlarını yetiştirmek amacıyla galata sarayı mektebi açıldı.
  24)tahttan indirilen ilk padişahtır.
  
  25)cem sultan meselesi (1481-1495):
  *cem karaman sancakbeyiydi.
  *cem'i karamanoğlu mehmet ve türkmenler...
  *cem'e karşı yeniçerilerin desteğiyle tahtı aldı.
  *yeniçeri ulufelerini 5 akçeye çıkardı.
  *cem bursa'da hük.ilan etti. adına para bastırdı.
  *yenişehir savş'nda cem'i yendi. cm mısır'a kaçtı.
  *tekrar ana'ya dönse de tutunamadı ve rodos şövalyelerine (sean jean) sığındı (1482).
  *şövalyeler cem'i papaya teslim etti.
  *bu olay osm'nın batı yönünde iler.durdurdu.
  *tazminat/haraç verilmek suretiyle cem'i gözaltında tutturdu.
  *cem, daha sonra fransa kralı 8.charles'ın yanında da gözaltı yaşadı ve 1495'de öldü.
  *cem'in oğlu oğuzhan'ı da boğdurttu.
  
  26)memlükler ile savaş olayı (1485-1491):
  *memlükler’in cem'e desteği ve çukurova’da, dulkadıroğulları üze.nüfuz müc savaşın sebepleri
  *ilişkiler ilk defa döneminde savaşa dönüştü.
  *osmanlı veziri hadım ali paşa ile adana, tarsus, kozan başta olmak üzere çukurova’yı alınca memlûk sultanı kayıtbay, emir özbek bey'i bölgeye sevketti. 1488'de adana yakınlarında bulunan ağaçayırı mevkiindeki savaşı memlükler kazandı. çukurova memlükler’e geçti.
  *6 yıllık savaş sonunda mevkiler korundu, kesin kazanan çıkmadı. tunus hükümdarı osman hafsî’nin aracılığıyla da 1491’de anlaşmaya varıldı. yapılan anlaşma sonunda adana ve tarsus kaleleri haremeyn evkafına bağlı olmaları sebebiyle memlükler’e bırakıldı.
  
  27)karamanoğulları'nın kesin ilhakı (1501):
  *ilhak edildi. mensupları zorunlu iskana tutularak rumeli’ye sevkedildi.
  
  28)venedik ile ilişkiler (1496-1502):
  *venedik yıllık vergiyi vermeyince türk limanlarını venedik ticaretine kapattı (1496).
  *venedik, fransızlarla aleyhte ittifak yaptı.
  *ist'daki venedikli tacirler tutuklanıp mallarına el konuldu. sonra da savaş açıldı (1498).
  *4 yıl süren savaşta kemal reis'in başında old. donanma gücüyle inebahtı, modon, koron ve navarin kaleleri fethedildi.
  *1502'de ist'da grekçe diliyle bir antş.imzalandı.
  *bu ant.göre: venedik eskisi gibi yıllık 10.000 dukayı ödeyecek, santa-maura’da el koyduğu 34.000 dukayı da geri verecekti. buna karşılık yeniden ticaret serbestliğine kavuşacak ve ist’da üç yılda bir değişen bir baylo (bailo) bulundurma hakkını elde edecekti.
  
  29)safevilerle ilişkiler ve şahkulu isyanı (1511):
  *şah ismail, anadolu’da şiiliği yayma s.izledi.
  *trabzon sancakbeyi şehzade selim bu yayılmayı önlemeye çalıştı.
  *1511'de antalya civarında çıkan şahkulu (nureddin ali) isyanıyla (baba tekeli isyanı olarak da ismi geçer) sünni-şii çatışması başladı ve ana kana boyandı. tokat’ta şah ismâil adına hutbe bile okutuldu. şahkulu, bursa yakınlarına kadar ilerledi, daha sonra sivas’a yöneldi, buradan safevîler’e sığındı.
  *bu isyanı bastırmakla görev.şehzade ahmed’in başarısızlığı selim’in taht şansını artırdı.
  
  30)avrupa'da diğer meseleler:
  *otronto napoli krallığına kaybedildi.
  *1484'de boğdan'a sefer etti. çünkü voyvodası stefan cel mare, bulg'a saldırmıştı. bu seferde ayrıca lehistan'dan kili ve akkirman alındı. buralar fatih zamanında kuşatılmış ama alınmamıştı. böylece kırım’a karadan ulaşım sağlandı. tüm k.deniz sah osm hâk. girdi. stefan ise yıllık vergiye bağlandı.
  *1503'de macaristan ile antlaşma oldu. boğdan’la birlikte eflak’ın ve ragusa’nın her iki tarafa da vergi ödemesini kabul eden ve karşılıklı ticaret serbestliğini tanıyan bir antlaşmadır.
  *döneminde ruslarla ilk kez siyasi münasebet kuruldu. rus çarı ııı.ivan mektup gönderdi.
  
  31)tahtı oğlu selim'e bıraktırılması (1511-12):
  *oğlu ahmet'i tahta geç.istedi. ihtilaf doğurdu.
  *1503'de ist'a venedik elçisi andrea gritti geldi. bu isim, bu eğilimden bahseder. fakat oğlu korkut'un saltanata daha layık olduğunu düşündüğünü, selim'in ise safeviler ile çatışmalarından ötürü ünlü old.söyler.
  *selim 41 yaşına geldiğinde babasına ilk isyanını etti. edirne'ye yürüdü. bayezid, oğlunun hoşnutluğu için onu semendire’ye nakletti ve ahmed’i de tahta geçirmeyec.dair ona söz verdi.
  *fakat selim saltanat için babasına yine karşı çıktı. fakat çorlu yakınlarındaki uğraşdere (karıştıran savaşı) savaşında yenildi. kefe'ye döndü. yenildiği ilk ve son savaştır.
  *bayezid, bu olay üzerine amasya sancak beyi ahmed'i ist'a çağırdı. bu sefer de yeniçeriler ayaklandı. ahmet ist'a giremedi ve konya'ya gidip oraya yerleşti. burada hük.ilan etti.
  *bayezid yeniçerilerin baskısıyla selim'i kendisine serdar atadı. bu sırada cenevizli antonio menovino bayezid'in hizmetindeydi ve olaylara şahitti. selim, saraya geldi ve babasının elini öptü.
  *bayezid onun ana’ya geçmesini istedi. fakat selim, tahtın sahibi olursa gönül rahatlığıyla savaşabileceğini söyledi ve yeniçerilerin de desteğine sahip olduğu için bayezid bu anda, tahtttan çekildi.
  *dimetoka’ya gitme isteği kabul edilse de yolda öldü.
  *dönemi yükselme içinde duraklama olarak anıldı.