damnatio memoriae

• roma imparatorlugu doneminde, bir kisi ile ilgili olan tum hatiralari ve izleri, senato karariyla silme islemidir. ilk uygulama nero'ya (imparatorluk yillari: m.s. 54-68) yapilmis gibi gorunse de, olumunun ardindan yapilan cenaze toreni ile bu durumu tartismali bir hal almistir. domitianus (81-96), commodus (176-192) damnatio memoriae uygulamasina tabi tutulmuslar ama sonra yine commodus'a unvanlari geri verilmis gibi olmustur. geta (209-212) ve elegabalus (218-222) da bu uygulamadan nasiplerini almislardir.
  bu cezaya carptirilan imparator ve imparatoricelerin heykelleri, bustleri ve portreleri kirilmis, yakilmis ve yok edilmistir. dolayisiyla gunumuze pek az sayida portresi ulasabilmistir. bunlar da oldukca degerli kabul edilmektedirler.
  senato, yeni imparatorun kararini kabul etmeden uygulanamaz gibi gorunmektedir. her ne kadar damnatio memoriae islemi zaman zaman uygulanmis olsa da, hic bir maddi kalinti, tam olarak yok edilememistir. adi damnatio memoriae olmasa da, kendilerinden onceki cok tanrili dinlerin heykellerini yakmak ta bir yok etme islemidir ama onlar da asla yok olamamislardir.
  bu kelime gundeme roma imparatorlgu doneminde gelmis, o zamandan bu zamana cesitli donemlerde ust duzey yoneticiler, askerler ya da yakinlari icin uygulanmaya calisilmistir.
  tarih boyle sacmaliklari cok gormustur ama hic bir zaman hic bir kimsenin izi tam olarak silinememistir. bazen boyle seyleri okuyorum sozlukte, ya da orda burda. ve anlatmaya calisiyorum, sizin ifadeleriniz utopik seyler, roma senatosu bile tam olarak yapamadi damnatio memoriae'yi, kimseyi ya da milyonlarin, milyarlarin inandigi seyleri tarih sahnesinden silemezsiniz, yapmaya calisilan seylerin hicbir hakliligi yoktur diye ama anlatamiyorum hic bir zaman derdimi.
  ozellestirmelerle, satin almalar ve elden cikarmalarla, devlete ait kurum ve kuruluslarin yok pahasina elden cikarilmasi ve bazi buyuk devlet adamlarinin adinin silinmeye calisilmasi da bir cesit damnatio memoriae gibi geliyor bana. boyle olmadigina inanmak istiyorum ama gorunen koy kilavuz istemez tabii.
  diger bir yandan milyarlarca insanin "kutsal degerleri yasaklanmalidir cunku....".falan diyorlar, boyle seyler okuyorum, fikir beyan ediyorum, gaz aldi cevap veriyor diyorlar. he de gec diyorlar. oyluyorlar, kotuluyorlar, mesaj yaziyorlar sacma sapan.
  yok edemezsiniz, ortadan kaldiramazsiniz, sizin yok etmeye calistiginiz herhangi bir kisiye cok sonralari iade-i itibar yapilabilir, tarihten ders alin, ne kimse yok edildi, ne de bir fikir oldu diyorum, olmuyor yok anlasilmiyor.
  bugun zamaninin sagcilari bile deniz gezmis'e uzuluyor, o zamanin solculari da asilan sagci genclere uzuluyor, yanlis oldu, binlerce can yok oldu diye agliyorlar beraberce. hep damnatio memoriae uygulamasinin yok ediciligi yuzunden. astilar da ne oldu? adi mi unutuldu yoksa hatirasi mi? anlasilir olsun diye, en yakin tarihte ornek vermek istedim.
  he did not exist; he never existed diyenler de olmustur, ama yok edilmeye calisilanlar hep varlardi aslinda. hep te olacaklardir. gormesini bilene tabii.