tasavvuf

• tassavvuf, mana alemi ile ilgili bir duyus, dusunus, ve inanis sistemidir. bu sistemde sadece allah'in birligi degil, allah'in varligi ve onun yegane mutlak varlik oldugu esasina dayanir.
  buna gore insan da allah'tan kopmus bir nurdur ve gecici bir sure icin beden kilifina burunmustur.
  bundan dolayidir ki insana buyuk saygi duymak gerekir. (mutasavviflar insanlari cok severler sevmelidirler)`:tasavvuf dusuncesine baglananlara mutassavvif denir`
  tassavvuf bir terbiye, hatta dunyaya bakis sistemidir.
  
  islam medeniyetinin yayilmaya basladigi ilk asirlarda bir taraftan dusunce diger yandan iman planinda yaradilisin sirlari uzerinde dusunen. bunlari cozmeye calisan kimseler belirmis ve bunlar kendi yollarini sistemlestirmeye calismislardir. boylece bir yanda klasik islami ilimleri ogreten medreseler, ^{* *} diger tarafta allah'a varma yollarini heyecan ve ask esasina baglayan tekkeler meydana cikmistir. tekkelerde toplananlarada sufi denilirdi.
  
  tasavvuf a gore, butun kainat allah'in ne aynidir, ne de ondan baska bir seydir. ancak onun aksi gibidir. vahdet-i vucud-i mutlak, kemal-i mutlak, cemal-i mutlak olan allah'tan baska bir sey yoktur. allah birliginin, kemalinin ve guzelliginin bilinmesini istiyordu. ^*
  bunun icin butun ozelliklerinin yansiyacagi kainati yaratti. kainat icinde dunyayi, dunya icinde inani yaratti.
  
  insanin bedeni, onu allah'tan ayiran ve uzaklastiran bir engel halini almistir. sofiler bu engeli sagken asmaya, olmeden evvel olmeye ugrasirlar. buna fena fillah denir.