tenshi no tamago

• ningen no joken'den 31, belladonna of sadness'ten 12, ersaerhead'ten 8 sene sonra servis olunmuş büyük usta mamoru oshii imzalı anime. yoshitaka amano yazmış.
  
  ya bunların alayını seyrettim arkadaşlar. benzer refereans alemiyle kurulmuş evrenleri okuduk, hala da bazı unsurlarıyla kullanılan fikirler var birbiriyle bağlantılı. geçen sene lars von trier'in 'sanatta bir hammadde olarak incil' tadında röportajını da seyrettim. kubrick'e de ayığım.
  
  ya bu amına koduklarım neyin kafasını yaşıyor peki diye sorarsanız, basitçe anlatayım. en başta ortadoğu'da doğan dinlerin dünyaya dağılımı ve elbet insan eliyle ayar çekilmesi ve bir enstrümana dönüşmesi, insanı dönüştürürken kendisini fönüştürme hadisesi var ya. hah işte bu bir psike bina ediyor. bu final özdeş kafaları yaşarız bir anlamda. japonun, amerikalının, güney amerikalının, polonyalının falan
  hayat gailesi bu metafizik estetik çevresinde bina olur.
  
  gel gör ki bu son harç eklenmeden evvel milletin, topluluğun, kültürün unsuru insanın evvelinden gelen bir öteki envanter de mevcut bulunur. hani bizde arabanın arkasına "türk" yazdırıp ayahuasca tribine giren fahri perulu ibikler falan var ya. ha bu arkadaşa da misal bizim coğrafyada islam tepeden basmıştır. ama avusturya'daki adama mesela incil, macar'ın geçmişi de avusturyalıdan farklı misal onun da kafası kendine göre geliyor evvelki katmanlardan.
  
  hal böyle olunca doğması, büyümesi, birey olması, eş olmak, çoğalmak, karnını doyurmak, savaşmak, sevişmek müesseseleri tıpkı yeni bir lisan öğrenme aşamasında yattığımızda o dilde havale geçirir gibi oluruz ya, arrival filminde vardı misal. hah işte tüm bu insanı müesseslerde amaç olsun, araç olsun ne bok yersek yiyelim bu efsunlu hayalet katmanlar ciğerimizin bir köşesinden bizi sarıp sarmalar. işte bu gibi eserler de bizim bu havaleli hallerimizi bize gösterip ona bir anlamda hakim olmamızı sağlar.
  
  ya aslında bunları kültür, sanat tarihçileri olsun, felsefecisi, sinir bilimcisi olsun bir kertede kurcalar gel gör ki sanat dediğimiz hadise oraya dokunma konusunda daha bir pratik oluyor.
  
  ha şu var "abi ben bunları seyrettim, bir sikim anlamadım, kolpa" muhabbeti var ya. o da doğru, çünkü eraserhead olsun, efendime söliyim tenşi no tamago olsun, ghost in the shell, ebesininki monogotari falan olsun elbet evrensel bir şeylerden söz ediyor ama senin işletim sistemine denk düşmediği için karakterler hatalı gözükebiliyor. kaldı ki bu fazda eserleri içinden çıktığı kültürün en keskin hatlı örneği tipler bile anlayamayabiliyor, benimsemeyebiliyor o nispette bir içgörü gelişmediği için. bunlar da gayet normal şeyler amk, atla deve değil.