gazneli mahmut

• çirkinliği dillere destan büyük hükümdardır. babası sebüktegîn'dir. ismi mahmud bin sebüktegîn'dir. gaznevî olarak da anılır.
  yeryüzüne gelmiş en büyük hükümdarlardandır. şiirlerde kudreti simgeler. ayaz nam bir veziri vardır ki kölelikten yükseltilmiştir.
  onun emriyle firdevsi şehname'yi yazmaya koyulmuştur.
  asrına yetişmediğim için hırstan ve hüzünden tırnaklarımı yemişimdir.
  paraya zırnık kıymet vermez imiş.
  yeri geldiğinde son derece matrak latifeler yapar imiş.
  ismi bir mecliste anılınca hala tüylerim diken diken olur ve onu huşu içinde yâd ederim.
  
  ölümün kendisine hiç yakışmadığı sultandır.
  
  bir gün bir ordu kumandanıyla sabaha kadar içmiş, sabah gün ağardığında komutan eve gitmek istemiş. sultan mahmud:
  
  -istersen burada biraz istirahat et, yolda seni muhtesip yakalarsa ebeni siker!
  
  muhtesibin bir şey yapacağını komutanın aklı hayali almıyor imiş. demiş ki "bir şey olmaz, bana müsade"
  zil zurna çıkmış yola, derken pazar yerine geldiklerinde karşıdan muhtesip adamlarıyla gelmez mi!
  
  muhtesip, "indirin lan şu ibneyi!" demiş.
  
  komutan artizlik yapıp kendi inmeye çalışmış attan. neyse inmiş, muhtesip kendi elceğizleriyle komutana tam kırk sopa gömmüş. komutan ertesi gün sultan mahmud'un huzuruna gelmiş. sultan:
  
  -müdür, ne habersin lan, demiş
  
  komutan, sırtını sıyırarak gösterince, mahmud basmış kahkahayı..
  
  kaynak: nizamu'l-mülk, siyasetnâme