hayduk

• balkan çetecilerine ve eşkiyalarına verilen ad.
  
  esin kaynağı haydut kelimesi olup hajduk, ajduk, haiduk, haiduc, hayduck, haidut şekillerinde yazılabilmekte ki sadece ingilizcedeki bandit'in ya da sırpçadaki çetnik'in değil, türkçedeki hayta ve haydamak gibi kelimelerin de nereden çıktığı böylece belli oluyor zaten.
  
  bulgaristan'dan arnavutluk'a, macaristan'dan sırbistan'a, neredeyse balkanlardaki bütün osmanlı coğrafyasında bu kelimenin çağrışımları, türkçedekinin tersine son derece olumludur. çünkü balkan hayduklarının temel motivasyonu, osmanlıya karşı vergisel, dinsel ya da güvenlik endişeleri nedeniyle başkaldırmak olduğundan hayduklar bir nevi balkan robin hood'u muamelesi görmüşler. nitekim bugün balkanlarda futbol takımlarının (hajduk split, hajduk kula), müzik gruplarının (taraf de haidouks, haiducii) ya da ünlülerin isimlerinde (stacy haiduk, john hejduk) bolca kullanılmakta.
  
  not: meğerse murphy yasalari, kısa bir süre önce ilginç etimolojik bağlantılar başlığına bu haydut meselesini yazmış ve çok da güzel yazmış. (bkz: #119805044)