lorenz eğrisi

• bugün gelir dağılımını hesaplamak için de kullanılan ‘lorenz eğrisi’, edward lorenz’in; bir gün bilgisayarına hava tahmini ile ilgili olarak, elindeki verileri girmesiyle ortaya çıkar. buna göre; lorenz, elinde mevcut yazılı olan rakamları bilgisayara girer ve rakamların virgülden sonra kalan kısımlarını önemsemez. sonuç olarak, bilgisayardan çıkacak olan grafiğin tahmin edilen bir eğride olacağı tahmin edilmektedir. ne de olsa, girilen veriler esas rakamlarında değişme olmaksızın ve aynı tarihlerde aynı coğrafyada görülen hava durumlarını kapsamaktadır. lorenz, bilgisayardan ilk çıktıları elde ettiğinde, belki de küsuratın ilk kez bu kadar önemli olabileceğini somut bir kanıtla görmüştür. ortaya çıkan grafikler bir süre sonra belirli bir biçimde ayrım göstermeye başlarlar. bu iki eğri arasındaki fark düzensizdir. gittikçe farklılaşma eğilimindedir. bir süre sonra eğriler birbirinden tamamen ayrılır. bu da şu anlama gelir; aynı yerde aynı tarihlerde tüm ana veriler doğru olsa
  bile uzun bir döneme yayıldığında farklı bir iklim görülmektedir. bu da işlevsel olarak bir örneğe dökülürse; aynı yerde küçük bir rüzgar esintisinin beklenmedik, sürpriz, hissedilmeyecek kadar ufak bir yön değiştirmesi genel ortalamaya vurulduğunda o bölgenin iklimini etkileyebilecektir. lorenz’in ilk olarak, uzun süreli hava tahminlerinin imkansız olacağı düşüncesine kapıldığı bu sonuç, aslında önemsenmeyecek ve bizi ilgilendirmeyecek gibi görünen, aralarında hiçbir organik bağ olmayan bir çok bağımsız değişkenin birbiriyle fark edilmeyen bir etkileşim halinde olduğunu ortaya koyar. çift yumurta ikizlerinin dünyaya geldikleri andan itibaren karşılaştıkları her durum karşısında verdikleri tepkiyi ve bu tepkiler sonucunda hayatlarının akış eğrilerindeki değişimleri lorenz eğrisi gibi bir eğri ile tanımlayacak olsaydık, aynı özellikleri taşıyan iki insanın bile yaşamsal grafiklerinin küçük sapmalarla, gittikçe birbirinden ayrı pozisyonlara gelebileceğini düşünebiliriz.eğri bu gibi örnekleri tanımlayarak, bir meteoroloji terimi olmaktan öte, bir çok bilim dalına ilham kaynağı olmuştur. bu metot sosyal bilimlerde ve felsefede bile uygulanabilir, tartışılabilir. bir ekonomi terimi olarak örneğin türkiye’de devlet istatistik enstitüsü tarafından gelir dağılımını belirlemek amacıyla kullanılmaktadır.