caliban

• the tempest'in ucubesi. farkli shakespeare okumalarinda, bu karakterin onemi degiskendir.
  yukaridakinden baska bir goruse gore-shakespeare'in caliban'i yaratma amaci, sahnede herkese uygun bir karakter yaratma kaygisindandir. soylu ve egitimli kesim icin ince detaylar hazirlayan (ki oyunda pek cok alegorik anlatim mevcuttur) usta yazar, halkin gulebilecegi kaba saba ve cahil bir yaratigi da oyuna eklemistir ki herkes oyundan zevk alabilsin! bu okumaya gore caliban'in gorevi sebekliktir.
  the tempest'in farkli - daha trendy- bir okumasina gore, oyun erken somurgeciligi anlatir. caliban, adanin yerlisidir; cahildir; elindeki tum kaynaklari prosperoya gosterir ama sonunda onun usagi olmaktan kurtulamaz; prospero'nun elinde buyu gucu vardir, ki bu guc de yaninda getirdigi kitaplardan kaynaklanmaktadir (bu okumaya gore, yazili olanin sozlu olana ustunlugunu gosteriyor bu olay). prospero, adada kalan ve vakti zamaninda caliban'in annesi tarafindan bir agaca hapsedilen arieli kurtarir ve onunla bir anlasma yapar. (bunun okumasi da, somurgecinin gittigi yerlerde, ezilenleri kendi yanina cekip onlari bir iletisim araci olarak kullanmasidir) caliban, kendine yapilan haksizligi bir sekilde dengelemek icin mirandayi ister ama prospero buna izin vermez, caliban'i bir magaraya tikar. cok ilginctir ki oyunun sonunda caliban disinda herkes affedilir- caliban adada yalniz basina birakilir, herkes mutlu mesut evine doner.
  gunumuzde boyle bir okuma yapmak tabi ki mumkundur ve oyuna uyarlandiginda bire bir ortusen pek cok nokta da vardir, ancak shakespeare'in yasadigi donemde somurgecilik koklu bir gelisim icinde bile degildi- bu yuzden caliban'in beyaz adamlarca ezilen ve somurulen yerli olarak okunmasi ne derece mantiklidir, tartisilir.