mukaddime

• endülüslü bilgin ibn haldun un bu adla bilinen eseri aslında yedi cildden oluşan "kitabül iber ve divanül mübtedei vel haber fi eyyamil arab vel acem vel berber ve men aserehüm min zevissultanil ekber" çalışmasının sadece birinci cildininden müteşekkildir.
  ilk ciltte tarih ilmi üzerinde durulur ve beşeri umran ilmi adında yeni bir disiplinin gerekliliği ortaya konur. bu aşamada yapılan analizler kimileri tarafından sosyolojinin, kimilerince iktisatın, kimilerince de medeniyet felsefesinin öncüsü olarak değerlendirilir. kitabın tahmini tamamlanış tarihi olan 1375'te bu bilimler daha doğmamış ve hatta doğum sancıları bile yaşanmamıştır.
  
  işte böylesine özgün bir yapıya sahip ilk cilt, dönemsel tarih, coğrafya ve güncel politika konularını ele alan sonraki ciltlerden ayrı değerlendirilerek "önsöz" anlamındaki mukaddime ismiyle münhasıran ayrı bir kitap olarak meşhur olmuştur.