şemsettin sami

• yine ilginç bir anekdot: bolşevik devrimi sonrasında şemsettin bey, sosyalizme yakın durduğuna delalet eden birkaç makale de yazmıştır, şöyle ki:
  
  "sosyalizm ıstılahı fransızca bir kelimedir ki, cemiyet-i beşer manasına olan sosyete (societe) kelimesinden müştaktır. ünvanından dahi anlaşılır ki, sosyalizm cemiyet-i beşerin hüsn-ü idaresiyle refah ve saadetini ve bilâ istisna bütün efrad-ı beşerin hürriyet ve müsavatını ve hiç kimsenin hukuk-u tabiiyyesinin paymâl olmamasıyla hak ve adlin meydana çıkmasını ve nizam-ı tabiiyyeden herkesin mütenaim ve hissemend olmasını arar bir tarîk-i selamettir." demiştir bir yazısında..
  
  lakin şemsettin beyin bu fikirleri, osmanlı entelijansiyasında tepkiyle karşılanmış ve dönemin diğer aydınları tarafından nedense tukaka edilmiştir.. misal, yine o vakitlerin ünlü akedemisyen ve liberallerinden olan, hatta mülkiye dersleri okutan sakızlı ohannes paşa bile, marx bey hakkında "eşkıyanın kumandanı" zikrine katılmıştır.. şemsettin bey ise, hepsine bir ortaçağ abdalı edasıyla gülüp geçmiştir bittabii..