f-104

• bu ucan tabut meselesini bazi hikayeler ve teknik aciklamalar ile netle$tirmek isterim.
  once hikayemiz:
  filo fotograflari havacilikta bir gelenektir. tum pilotlar bir karede, genellikle de kullanilan ucak cevresinde fotograf cektirir, sonra da bu filo komutanligi duvarlarina asilir.
  f 104 kullanmi$ bir filo fotografinin kar$isina gecip bunlardan ya$ayanlari sayar veya saydirirsaniz, f 104'de ne kadar cok pilot oldugunu somut $ekilde gorursunuz.
  peki nedendir bu f 104'un sakatligi... alalim muhendis gozlugumuzu ve arzedelim:
  
  teknik aciklama:
  f 104 askeri havacilik tarihinin mekaniklikten, elektronik sistemlere, pervaneli icten yanmali motordan, jet motoruna geci$ ucagidir. gunumuz ucak teknolojisinin ilk ornegi diyebiliriz. ornegin turk hava kuvvetleri'nin f 104'den bir onceki hava onleme/bombardiman ucagi supermarine spitfire'dir. (f 100 super sabre tam elektronik bir ucak degildir.) iki ucagi sadece di$aridan bilenler bile bunun ne denli bir degi$im oldugunu anlayabilirler. o yuzden bir kalite sorunu var idi. hicbir zaman problemsiz ve guvenilir olamadi. kazalari ve problemleri kendisinden sonraki nesil sava$ jetlerine "know how" oldu. dizayni gibi ba$tan beri bir ucak degildir. cok kucuk kanat alani ve cok guclu bir motoru vardir. (motor o donemin pekcogu gibi pratt & whitney'dir.)
  
  genel olarak kucuk kanat alani (bkz: delta kanat) ucagi ini$ ve kalki$larda riskli ve motor problemlerine kar$i hassas kilar. pilota tolerans ve havada suzulme imkani vermez. f 104'un temel handikapi bu idi. birakin motorun susmasini, motorda mesela %40'lik bir guc kaybi(iti$ icin) bile, ucagin kontrolunu irtifaya da bagli olarak imkansiz kilar.
  
  spesifik olarak f 104'lerde du$melerin ciddi bir orani da hidrolik arizasidir. ucagin motorunun gucunun tamami ucagi indirip kaldirmaya kontrol olarak yetmez idi. bu iti$i kontrol eden ve eksos capini artirip azaltan sistem de hidroliktir. (bu hala hemen her jet icin boyledir. iti$ gucu, motor gucu ve eksos capinin bir fonksiyonudur.) yani iti$ hem motor gucu hem de eksos capi ile kontrol edilir. f 104 gibi iti$ gucune, havada kalmak icin cok ihtiyac duyan (diger ucaklara nazaran) bir ucakta hidrolik arizasi, ucagi du$urmek icin cogu kez yeterli olmu$tur.
  f 104 icin amerikalilarin bir tanimi da $udur:
  "a missile with a man in it"
  
  son olarak, f 104 ile yapilan dogfightlar hakkinda birkac ipucu vermek isterim. f 104'un donu$ capi cok cok geni$tir. (bkz: tightest turn) yani f 104 ile yanal manevrali bir dogfaight'tan galip cikamazsiniz. f 104 pilotlari rakip ucaklarin da ozelliklerini gozonune alarak irtifa farklari, hizli tirmanma, hiz ve motor gucu degi$kenleri uzerine dogfight yaparlardi.
  
  bu ucaklarla ucmu$, ebediyete intikal etmi$ tum hava $ehitlerimize ithafen...