birikimli seçilim

• gayesi olmayan bir "mekanizmadır". bilinç söz konusu değildir. tesadüfen küçük bir mutasyon olur, bu mutasyon "o anda" işe yarıyorsa korunur. yaranmıyorsa ölür.
  
  evrim karşıtlarının en sık kullandığı göz örneğini kullanalım mesela. zamanın birinde bir canlının bazı hücreleri, ışığa hassas hale gelmiştir. sadece bu kadar. ışık var veya yok'un ötesinde bir ayırım yapamasa bile bu canlı, kendisine doğru yaklaşan avcının ışığı azaltmasını farkederek hayatta kalmıştır. o hücrelerin ışığa hassasiyet kazanmasının veya ışığı farkedebilen canlının seçilmesinin sebebi milyonlarca yıl sonra göz oluşturmanın amaçlanması değildir. her yeni mutasyonla bu ışık hassasiyeti artmış ve canlının yaşama şansını arttırmıştır. aykırı mutasyonlar sonucu işe yaramayan örnekler tabi ki oluşmuştur. ama haliyle hayatta kalamamışlardır.
  
  günümüzde ara form gözler mevcuttur. bir çok solucan türünde ve bazı kabuklularda bir oyuk içine yerleşmiş ışığa hassas hücreler vardır. mesela sağdan gelen ışık, oyuğun solundaki hücreleri uyarmakta ve canlı, ışığın ne taraftan geldiğine bakarak yönünü bulmaktadır. kalamar benzeri yüzen bir yumuşakça olan notilus'da bu oyuk derinleşmiş ve önü küçük bir delik dışında kapanmıştır. aynen ilk kameralar gibi. delik ne kadar küçükse görüntü o kadar net fakat karanlık, ne kadar büyükse o kadar aydınlık fakat fludur. gördüğünüz gibi düz bir yüzeydeki ışığa hassas hücrelerden, bizim karmaşık gözümüze kadar bir çok kademede canlılar var olmuş, bazıları da bu güne kadar varlığını sürdürmüştür. her ilerleme canlının görüşünü biraz daha arttırmış ve rakiplerine karşı biraz daha üstünlük kazanmasını sağlamıştır. bu nedenle de canlı hayatta kalmıştır. canlının veya sistemin amacı modern gözü oluşturmak değildir.