sümerler

• edebi ve kültürel alanda birçok ilkin yaratıcısı sümer uygarlığı^* milattan önce 3500 dolaylarında mezopotamya’da (sulak topraklarıyla cezbeden, üretim, toplanma, gereğinden fazla üretim ve uzmanlaşmayla devam eden ve şehir devrimini başlatan süreçte hep temel taşlardan olmuş mezopotamya burası) ortaya çıkmış -doğu’da hindistan’a, batı’da akdeniz ve kıbrıs’a, kuzey’de asya’nın batısına ve güney’de mısır ve etiyopya’ya kadar geniş bir coğrafyaya yayılmış- tarihi başlatmış ve her döneminde insanlık tarihini etkileyecek ilklere imza atmıştır.
  küçük çaplı topluluk yaşamından kolonilere oradan da şehir yaşamına geçen insan ırkı, yarattığı, keşfettiği ve yaşadıklarıyla her daim bir değişim-gelişim göstermiştir. hiçbir şey salt kendi başına varolmamış, öncesinde varolanlardan etkilenip yepyeni özellikler kazanarak ortaya çıkmıştır dersek -ki ben diyorum- bu etkileşimin en temelinde görülen çoğu şeyin sumer uygarlığında şekillendiğini görebiliriz. kil tabletler üzerindeki çivi yazısıyla tarihi başlatan bu uygarlık, hızına ulaşılmaz bir şekilde değişim ve gelişimini(!) sürdürmekte olan ve adım adım bilinmeyenlere yaklaşmakta olan çağımızda yapılan çok yönlü araştırmalar^** sonucunda zihinlerdeki soru potansiyelinin artmasına sebep olmuştur (enazından benim zihnimde oldu yani). sumer kültürü ile ilgilenen ve araştırmalarını bu uygarlık üzerinde sürdüren birçok araştırmacı^* bu kültürü hep geniş bir coğrafya ve zaman dilimi içerisinde incelediklerinden, irdeledikleri ve ortaya çıkardıkları şeyler hep çok yönlü olmuştur. özellikle bir dönem birlikte de çalışmış olan samuel noah kramer ve muazzez ilmiye çığ’ın araştırmalarından yola çıkarak denebilir ki, şehir yaşamının başladığı, uygarlığın temellerinin atıldığı sumer ülkesi uygarlık tarihini, kültürleri ve dinleri birçok bağlamda etkilemiş ve insanlık tarihine çok belirgin bir damga vurmuştur.
  (bkz: gılgamış destanı)
  (bkz: ibrahim)
  (bkz: tarih sumerde başlar)
  (bkz: turban)
  (bkz: havva)
  (bkz: dumuzi)
  (bkz: babil kulesi)