erich von stroheim

• erich von stroheim'ın "von"u sonradan eklenmiştir. kendisi yahudi asıllı olup, amerika'da ününü bir prusya aristokratı imajıyla yapmıştır. filmlerindeki ara yazılar çok güzeldir, foolish wives'da sanırım, bir avrupa şehrine gelen amerikan çift, gece dışarı çıktığında şöyle yazılar çıkar:
  
  "monte carlo-gece-ışıklar-zar sesleri-kahkahalar-ağlayanlar-bağrışanlar-neşeliler-hüzünlüler-monte carlo!"
  
  bu tür ara yazılarla ortam oluşturur. tabii aynı zamanda seyircinin kafasında bir avrupa resmi de oluşturur. birinci dünya savaşı öncesi, belle epoque insanıdır sanki stroheim. sanki (zannediyorum hobsbawm'da geçen) bir köke, "eve" sahip olmaktan mahrum olmasına karşılık, dünyayı, kadınları ve şarabı tatma şansına erişen o prusyalı subaylardan birisidir. yaşadığı dönemde geçmişe ait bir karaktere dönüşüp kendisini ilginç kılmış bir tiplemedir. bu açıdan avrupa'dan amerika'ya göçmüşler arasında bir yandan bunu en kuvvetli bir silaha dönüştürebilmiş, avrupalılığını amerikalının gözünden yaratmış; öte yandan yarattığı kişiliğe hem hayatında, hem eserinde hapis kalmıştır. egzotik olmaya, bu zamana ait olmayan hırslar duymaya mahkum edilmiştir(ne diyorum lan ben? ama böyle düşünmek hoş stroheim'ı). dünyaya bakışı alabildiğine karamsar, ayrıntılara gösterdiği obsesif önem alabildiğine avrupaidir. gayet güzel de kadın düşmanıdır. ama olsun.