edwin hubble

• cok basarili bir avukat ve agir siklet boksoruyken delirip, astronomi alaninda doktora yapan (cok da iyi yapan) zati muhterem.. newton'dan beri savunulan hatta, einstein'in da zamaninda savundugu statik evren modelini gumburtiye gitmesindeki en onemli iki bulustan birini yapan kisidir ayni zamanda.. (bkz: mikrodalga statik) (bkz: doppler kurami)
• evrenin genişlemesini formüle etmeye yarayan hubble yasasının aslında hubble değil, ondan iki yıl önce 1927 yılında belçikalı fizikçi georges lamaitre tarafından bulunduğu, fakat küçük bir dergide yayınlandığı için gözden kaçtığı ortaya çıkarılmış.
  
  buraya kadar pek sorun olmasa da, lamaitre'ın makalesi 1931 yılında royal astronomical society'de yayınlandığında, hubble yasasını "önceden" ortaya koyduğu denklem ve çözümleri edwin hubble'ın bilgisi dahilinde sansürlemişler.
  
  insanlığın yaptığı en muhteşem teleskoba ismi verilen hubble'ın "çakal" (belki de intihalci) çıkması... hayat ne garip...
  
  detaylar için:
  ingilizce: http://sarahaskew.net/…emaitre-lost-in-translation/
  türkçe: http://gokgunce.blogspot.com/…inmeyen-hikayesi.html
  
  lamaitre'ın 1927 tarihli ilgili makalesi
• evrenin sürekli genisledigini bulan bu amca aslinda sunu da farketmis: madem evren genisliyor, demek ki gecmiste daha kücüktü; hatta ilk basta bir noktaydi. bu ise bizi büyük patlama (big bang) teorisine götürür.
• evrenin genişlediğini ve galaksilerin birbirlerinden uzaklaştığını ispat eden bilim adamı. en önemli teleskoplardan birine adı bu yüzden verilmiştir. 1929'da bu keşfi yaptığında einstein'ı bile çok şaşırtmış, einstein'ın genel görelilik teorisine kozmoloji sabiti denilen bir integral sabiti etklemesine neden olmuştur. ayrıca 90ların başına kadar da einstein'ın sonradan eklediği bu sabitin esasında eklenmemesi gerektiği düşünülmekteydi. öte yandan son yıllarda ortaya atılan kara madde teorisi ancak bu sabitin varlığı ile açıklanabilmektedir. görüldüğü üzere hubble kanunu ile kozmoloji ortamında kafalar karışmış napsak netsek bilemedik moduna geçilmiştir.
• newtondan beri suregelen duragan evren modelini yaptıgı deneyler sonucunda(spektral deneyler gibi bi sey olmalı) evrenin surekli genisledigini bulan zati muhterem.
• yakın galaksiler ve aynı galaksideki gezegen ve yıldızlar birbirinin çekimine, yahut einstein'in deyimiyle uzay zamanı bükümlerine göre oluşan vektörlerle hareketlenirler. dolayısıyla birbirlerine uzaklaşır yahut yaklaşırlar.
  
  ama çok uzaktaki galaksiler ve yıldızlar incelendiğinde daima tamamının hem dünyaya hem de birbirine uzaklaştıkları tesbit edilmiştir.
  
  bunu tesbit eden adam hubble'dir ve o yıldızlardan gelen ışıkların dalga boylarının artmasıyla tesbit eder bunu. kaynak frekansı ve hız sabit olduğuna göre kaynak yahut gözlemci uzaklaştığında gelen ışığın dalga boyu uzar. tayfta en uzun dalga boya sahip renk kırmızı olduğu için bu olaya kırmızıya kayma denir.
  
  kaynak ve nesne yakınlaştıklarında ise bunun tam tersi olarak maviye kayma olayı gerçekleşir.
  
  genel olarak gök cisimlerinin kırmıza kayma gösterdiği yani birbirinden uzaklaştığı bu şekilde anlaşılmıştır.
  
  dolayısıyla zamanda geriye gidersek tüm gök cisimleri birbirine yakınlaşacak, birleşecektir. işte bu nokta başlangıçtır ve big bang fikrinin tohumu bu yüzden hubble'dir diyebiliriz.
  
  tek merkezden patlayan, dairesel yayılan, dıştakinin genel olarak daha hızlı olduğu bir saçılmada cisimler daimi olarak çapların da artmasıyla birbirlerinden uzaklaşacaktır.
  
  fikri intihal değilse eğer büyük bir kilometre taşıdır kendisi. bu yüzden de şimdiye kadarki en işlevsel uzay teleskobuna ismini vermiştir.
• ismi muhakkak milton humason ile birlikte anılmalıdır. http://en.wikipedia.org/wiki/milton_l._humason
  ama döneminin "yıldız" astronomunun ünü ve humason'ın tam anlamıyla sıfır olan akademik geçmişiyle birlikte sessiz yapısı, tarihin humason'ı neredeyse silmesine sebep olmuş, hubble'ın adı gezegenin en önemli gözlem aracına verilirken humason unutulmaya yüz tutmuştur. oysa en önemli gözlemleri humason ile birlikte yapmıştır hubble.
• california mount wilson gözlemevinde, yıldızların uzaklıklarına bağlı yaydığı ışıklardan, evrendeki yıldızların ve galaksilerin dünyadan ve birbirinden uzaklaştıklarını saptayan bilim adamı. araştırmaları başlangıç aşamasındayken çoğunlukla andromeda galaksisini incelemiştir. daha sonra diğer galaksilere yönelerek araştırmalarını geliştirmiştir.
• ağır siklet boksörü iken zorlu bir müsabaka sırasında beynine aldığı sert bir darbe ona hidayetin kapılarını açmıştır.
  
  canlı yayınlanan maç sırasında ringin ortasında kameralara dönerek "müslüman olmak istiyorum, nereyi imzalamam gerekiyor" diye sormuştur.
  
  ekran başındaki iman dolu milyarlarca mü'mini günlerce ağlatmıştır. nihayetinde şikago çukulata tenli müslümanlar cemiyeti reisi abraham deylayd, edwin hubble kardeşimize yardım etmiş, yol yordam göstererek ve kelime-i şahadet getirterek müslümanlık şerefine nail olmasına aracılık etmiştir. allah razı olsun.
  
  edwin ilkin kuran kurslarına yazdırılmış, emsalleri günde bir namaz suresi ezberleyebiliyorken, o meaşallah bu sayıyı günlük 30'a çıkarmış, arapça, farsça ve kıpticeyi 3 ayda ezber etmiş, defalarca hatim indirmiş, hafız sıfatıyla bütün okyanusya coğrafyasını baştan sona dolaşmıştır.
  
  işte bu iman gücü, büyük abdestinden sonra taharetlenmeyen elin o nursuz inançsız gavurundan, bakarak kuran'ın şifrelerini görür hale gelen ve evrenin sürekli artan bir hızla genişlediği keşfine şahitlik eden o alimin ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir.
  
  subhanallah.
• evrenin genisleme hizi olan hubble sabitinin isim babasi..