edmondo de amicis

• çok naif adammış: "bütün bunların yanı sıra, her akşam kapının önünde bir iki tip beliriyordu; bunlar, muhtemelen ressamlara model buluyorlardı ve hepimizi ressam kabul ederek, yüzlerinde başka anlamlara da çekilebilecek bir ifadeyle ve alçak sesle 'türk mü olsun yoksa rum mu, ermeni mi, yahudi mi, zenci mi?' diye soruyorlardı." demiş.
  
  buradan anlıyoruz ki istanbul'da 1870lerden beri değişmeyen çok şey var.
  
  (bkz: bayan lazım mı abiler)
• "gece
  istanbul avrupa`nın gündüz en parlak, gece en karanlık şehridir. tek tük ve birbirinden çok uzak olan fenerler belli başlı sokakları ancak aydınlatır, ötekiler mağara gibidir, kimse elinde bir fener olmadan bu sokaklara girmeyi göze alamaz. bu yüzden, gece olur olmaz, şehir ıssızlaşır; bekçilerden, köpek sürülerinden, kimse görmeden kaçan günahkár kadınlardan, yerin altındaki meyhanelerden çıkan delikanlılardan, yollarda ve mezarlıklarda, orada burada, şuleler gibi bir parlayıp bir sönen esrarlı fenerlerden başka bir şey görülmez. işte o zaman istanbulu beyoğlu ve galatanın yüksek yerlerinden seyretmelidir. aydınlanmış birçok küçük pencere, gemi fenerleri, haliç`in akisleri ve yıldızlar dört millik bir ufukta titrek ışıklar meydana getirirler; luiman, gökyüzü ve şehir birbirine karışır, herşey fezaymış gibi gelir. sema bulutlu olduğu ve ay küçücük bir yerde sakin sakin parladığı zaman, kapkaranlık istanbul`un, kapkaranlık korulukların ve bahçelerin üstünde, selátin camilerin bir dizi kocaman mermer mezar gibi ağardığı görülür ve şehir devler halkının kabristanı havasına girer. istanbul, yıldızsız ve mehtapsız gecelerde, bütün ışıkların söndüğü saatte daha güzel, daha muhteşemdir. o zaman, sarayburnu`ndan eyüp semtine kadar, tepelerin dağlara benzediği ve bunların üstündeki sayısız sivriliklerin zihni rüyalar álemine sürükleyen orman, ordu, harabe, şato, kayalık gibi şayanı hayret görünüşlere girdiği kocaman kara bir yığın, ucu bucağı olmayan bir gölge görülür. bu karanlık gecelerde, istanbul`u bir taraçanın üstünden seyredip hayal kurmak, zihnen bu büyük ve karanlık şehre karışmak, soluk bir ışıkla aydınlanmış binlerce haremi keşfetmeye çalışmak, rakseden güzel gözdeleri, ağlayan terkedilmiş kadınları, kapıları dinlerken tir tir titreyen haremağalarını görmek, inişli çıkışlı girift yollarda gece dolaşan sevdalıları takipetmek, kapalıçarşı`nın sessiz dehlizlerinde oradan oraya gitmek, büyük ve ıssız mezarlıklarda gezmek, yer altındaki kocaman sarnıçların hadsiz hesapsız uçurumlarında kaybolmak, dev gibi süleymaniye camiinde kapalı kaldığını tasavvur etmek, saçını başını yolarak ve tanrı`nın merhametine sığınarak camiin içini dehşet ve korku feryatlarıyla çınlatmak... " istanbul 1874
• istanbul hakkında yazılan en güzel kitaplardan birinin yazarıdır. yazarın 1870'li yıllarda yaptığı istanbul gezisini anlattığı "istanbul 1874" kitabının, kuruluş itibariyle orhan pamuk'un istanbul hatıralar ve şehir kitabını etkilediği söylenebilir. amicis'nin heyecanlı üslubu, uzunca olan kitabın başından sonuna kadar sıklımdan okunmasını sağlıyor. kitabın bir başka iyi tarafı, davranış kalıpları açısından son 126 yılda çok fazla değişmediğimizi gösteriyor. (özellikle kapalıçarşı esnafının ve köpeklerin anlatıldığı bölüm. doğal olarak oryantalist bir metin; eksik ve yanlışlarıyla helmut von moltke'nin moltke'nin moltke nin türkiye mektupları kitabıyla benzerlikler taşıyor.
• 1877'de payitaht'a gelen edmondo de amicis'in bir vapur yolculuğı sırasında arkadaşına sorduğu şu soru güncelliğini muhafaza eden bir kalıptır:
  - "istanbul mu daha güzel, üsküdar mı?"
  (bkz: arka kapak) ^{* *}
• 1875-76 istanbul'unda türk kadınlarını şöyle anlatır:
  'insanı evvela şaşırtan şey, en cüretli hükümleri bile mazur gösterecek bakma ve gülme tarzlarıdır. yüksek tabakadan da olsa, bir türk kadınının yüzüne bakan genç bir avrupalının gülümseyen, hatta açıktan açığa gülümseyen bir gözle karşılaşması çok mümkündür. arabayla geçen güzel bir hanımın, haremağası görmeden, kendisinden hoşlandığını fark ettiği genç bir frenk'e eliyle zarif bir selam vermesi olmayacak bir şey değildir. bazen bir mezarlıkta veya sapa bir sokakta, arzusuna kapılan bir türk kadını geçerken, kendisini takip eden kibar bir gavur tarafından alınması kastıyla yere bir çiçek atmak veya düşürmek tehlikesini göze alır. budala bir seyyah böyle bir durumda şaşırabilir, hatta öyle bönler vardır ki, istanbul'da bir ay kaldıktan sonra, samimiyetle, yüzlerce talihsiz kadının huzurunu kaçırdıklarını zannederler. bu davranışlarda şüphesiz masum bir hoşlanma ifadesi vardır, ama daha çok bütün türk kadınlarının kalbinde yatan ve içinde yaşamaya zorlandıkları esaret hayatından doğmuş bir isyan fikri bulunur, bunu efendileriyle gizlice alay etmek için, dikkat çekici ufacık hareketlerle, yapabildikleri kadar ve yapabildikleri zaman, tatmin yoluna giderler. ve işvekarlıkları, kendilerine bakıldığını fark etmeye başlayan küçük kızların ilk ifadelerine benzeyen tuhaf bir tarzdadır.'
  
  (bkz: türk kadını)
• "istanbul güzeldir, fakat onun garabeti, güzelliğinden fazladır. insan bu şehirde ne yapacağını şaşırır, arzular birbiri üstüne yığılır ve zaman kaybolur gider. insan hem bütün ömrünü bu şehirde geçirmek ister, hem de çantalarını kaptığı gibi hemen ertesi gün o?ndan uzaklaşmak ister? demiş olan nevi şahsına münhasır edep ve ebed sahibi gezgin.
• kültür ve turizm bakanlığı yayınları'nın 1986 basımından okuduğum "istanbul" adlı şahane seyahatnamenin yazarı.
  
  marmara denizi üzerinden sisli avrupa yakasına bakan yazar, bir ütopyalar kenti gördüğünün yanında biraz da pera'nın o dar sokaklarındaki insan etini kemiren yoksulluğu gözler.
• kitabı tekrar tekrar okunasıdır. istanbulun o zaman ne olduğuna dair insanın ufkunu açar. kitaptaki istanbulun geleceği ile ilgili öngörüler iç acıtsada yazara tekrardan hayran olunmasını sağlar.
  
  --- spoiler ---
  sf 115: istanbul’u galata köprüsünden seyrettiğim zaman bu düşünce sık sık zihnime takılıyordu. türkler avrupadan uzaklaştırılmasa bile bu şehir bir veya iki asıl için ne olacak? ne yazık! güzellik medeniyete kurban gitmiş olacak.
  
  --- spoiler ---
  yazar yer yer oryantalist bir üsluba kendini kaptırsada çok güzel anlatır istanbulu. her gün gördüğümüze tekrardan hayran bırakır. şu an değiştiğini gördüklerimzii anlamamızı sağlar. istanbul kitabı tekrar tekrar okunasıdır, baş ucunda durması gerekendir. güzeldir.
• italyan yazar. ülkemizde özellikle çocuk kalbi isimli kitabı ile tanınsa da asıl ününü seyahat yazıları ile yapmıştır. constantinopoli adlı eseri ingiizce ve almancaya çevrilmiş, türk tarih vakfı tarafından da beynun akyavaş çevirisi ile yayınlanmıştır.
• (bkz: çocuk kalbi)