• - oh be en sonunda bitirdik kodumun küresini... uzun sürdü ama değdi. supernova'ya na kadar kalmıştı?
    - 4 sene kaldı reis.
    - öffffff sökmeye başlayın
    - peki reis.
    - prefabrik alalım diyorum şu küreleri, prefabrik!
  • kardashev cetveline göre 2. kategoriye giren medeniyetlerin ihtiyacı olan enerjiyi karşılaması için yapacakları, yapmaları teorilendirilen proje. şimdi hacım projenin mümkünatıyla dalga geçeriz geçmesine de adam demiş ki "2. kategorideki medeniyetler yapacak bunu". biz sıfırıncı kategorideyiz. 1. kategoriye ziplamamiz için şu an kullandığımız enerjinin 100 bin katı enerji uretmemiz ve bu enerjiye ihtiyaç duyacak kadar gelişmiş olmamız gerek. bunun için dünya gezegeninde enerji veren ne varsa; yanardağ, rüzgar, dalga, deprem vs. hepsini somurmemiz gerek. 2. seviye için ne kadarlık gelişme göstermemiz lazım varın hesaplayın. dyson kuresini de "biz yapacağız, şimdiki medeniyet yapacak" demiyor adam. 2.kategoride bulunan medeniyet yapacak diyor. bu minvalde ne şimdiki zekamiz, ne de teknolojimiz bu projeyi düşünsel olarak dahi gerçekleştirmeye yetmez.

    michio kaku 200 yıl sonraki geleceğin 1. kategoriye geçeceğini söylüyor. şahsen insanlık hala birbirini din adına gebertiyorken, binlerce yıllık tarihi eserlerini balyozlarla, alfred nobel'in bulduğu dinamitlerle yok ediyorken michio kaku kadar umutlu olamıyorum. gelişmesin de zaten, böyle orospu çocuklarına yarıyor her gelişim.
  • gökbilimcilerin, yaklaşık 1.500 ışık yılı uzaktaki kıc 8462852 isimli bir yıldızın çevresinde “mega yapılar” bulmuş olabileceğine dair haber hızlı bir biçimde yayıldı. bu konu hakkında şu an söylenebilecek her şey spekülasyondan öteye gidemez, çünkü araştırmaların derinleştirilmesi gerekiyor. sonuçta ölçümlerde bir hata yaptığımız da ortaya çıkabilir, yıldızın çevresindeki gaz ve asteroid oluşumlarının bizi yanılttığı da. bunları zamanla öğreneceğiz. ancak, ortaya çıkabilecek sonuçların (en düşük ihtimallisi olsa da) en heyecan verici olanı, aşağıda detaylarını ele alacağımız bilimkurgusal yapılar olacaktır. sözü uzatmadan, anlatmaya başlayalım:

    kardashev cetvelinde sınıf ıı seviyesindeki bir medeniyet, o kadar çok enerjiye ihtiyaç duyacaktır ki, dünya gibi bir gezegenin tüm enerji yetmeyecektir. bu durumda da enerjiyi uzaydan temin etmeye kalkacaklardır. bu durumda da bir yıldızın tüm enerjisini çekmek isteyebileceklerdir. buradan hem dyson küresi’nden hem de bir yıldızın tüm enerjini elde etmek için kullanılabilecek diğer yöntemlerden bahsedeceğim.

    dyson küresi
    dyson küresi büyük ihtimalle bir yıldızın tüm enerjisini elde etmek için ortaya atılmış ve en çok bilinen yöntemdir. freeman dyson tarafından ortaya atılan dyson küresi bir yıldızın tüm yüzeyini kaplayan yapıdan bahseder. yıldızın tüm yüzeyini kaplayan reseptörler ile yıldızın tüm enerjisini istediğimiz bir yere ya da bataryalara yönlendirilir. başka bir ihtimal ise medeniyetin direk o yapının üstünde yaşamasıdır.

    dyson-sphere-578
    bir dyson küresi, muazzam bir mühendislik gerektirmesi yanında, birbirinden çok farklı biçimlerde inşa edilebilir. yani, her aşırı gelişmiş uygarlığın ürettiği dyson küreleri hem biçim, hem de enerji üretimi açısından birbirlerinden çok farklı teknolojiler barındırıyor olabilir.
    bu konsept star trek: the next generation gibi bir çok bilim kurguda kullanılmıştır. önemli nokta ise bu yapının çalışabilir olması için güneşten 1 ile 5 astronomik birim uzaklıkta kurulması gerekmektedir. astronomik birim ise dünyanın güneşten olan uzaklığıdır yani 150 milyon km. böylesine devasa bir şeyi yapabilmek için büyük olasılıkla yıldız sistemindeki kayalık tüm gezegenleri ve hatta asteroidleri bile kullanmak gerekecektir. fakat buna rağmen dyson küresi’nin kalınlığı 15 cm’den daha fazla olamayacağı hesaplanmıştır (kendi güneş sistemimize göre hesaplandığında). bu kalınlık ise dyson küresi’nin bir arada sağlam kalmasına yetmeyecek ve kendi içine çöküp yıldızın kütleçekimi tarafından sürüklenecektir. bu sebeplerden dolayı pek mantıklı olarak görülmeyip dyson sürüsü gibi farklı alternatifler ortaya atılmıştır. o konulara geçmeden önce alt yazısı benim tarafımdan yapılmış olan star trek: the next generation‘da dyson küresi’nin bulunması ile ilgili kısa bir videoyu eklemek isterim. alt yazıyı youtube kanalında oluşturdum. o yüzden dolayı kendiniz video izlerken sağ alt taraftan açmanız gerekebilir. mobilde izliyorsanız alt yazı açılmayacaktır.

    dyson halkaları
    dyson küresi’nin teknik olanaksızlığı farkedilince daha uygulanabilir olanlar düşülmeye başladı. dysan halkaları da bunlardan birisidir. yıldızın tamamını kaplamak yerine bir yüzük gibi halkalardan oluşan yapıları etrafında dizmek daha az materyal gerektireceğinden daha kalın ve dayanıklı yapılabileceği düşünüldü. bu yapıda dyson halkaları gene aynı mesafelerde yıldızın etrafına dizilerek oluşturuluyor. yaşam alanları da bu halkalar üzerinde kurulabileceği düşünülmüştür.

    dyson-halkasi-487
    dyson sürüsü
    normalde gerçek adı “dyson swarm” fakat türkçe karşılığının üretilmediğini gördüğüm için bu şekilde ismini ben koymuş oldum. swarm sürü anlamına gelmektir. herhangi bir şeyin çok sayıda olması sürü olması gibi. burada da sürü olan reseptörlerdir. reseptörler sürüsü yıldızın etrafına dizilerek dyson küresi kadar olmasa da enerjinin büyük bir kısmını toplamayı amaçlar. materyal ihtiyacı bir gene bir o kadar fazladır fakat tek bir bütün olan yapı yerine ufak reseptörler sürüsünden oluştuğu için daha kompleks bir şeydir. aynı zamanda dyson küresi gibi bir dayanıklılık ihtiyacı yoktur. teoride yıldızın kütleçekimi ile parçacık rüzgarının itiş kuvveti dengeyi sağlayarak reseptörleri sabit durmasını sağlar.

    alderson diski
    alderson diski bilim insanı dan alderson‘ın ortaya sürdüğü bir düşüncedir. en basit açıklaması ise bir yıldız sistemi büyüklüğünde cd‘dir. evet şekli cd’ye benzemektedir. yıldızın tüm enerji çıktısını elde etmek yerine sadece ekvator çevresindeki enerji çıktısını elde etmeyi amaçlamaktadır. cd’nin kalınlığı bir kaç bin km kadar olabilmektedir. genişliği ise bir kaç astronomik birim’dir. bu genişliği ile yüzeyinde çok gelişmiş bir medeniyeti barındırabileceği düşünülmektedir. tabi tüm yüzeyi değil de sadece yıldız sisteminin yaşanabilir bölgesine denk düşen yerlerde bu olabileceği düşünülmektedir. soldaki resimde de diskin yapısı ve yeşil renkte yaşanabilir bölge temsil edilmiştir. böyle bir yapı halo oyununda bulunmaktadır.

    alderson-diski-46784
    halka dünyalar
    halka dünyalar alderson diski ve dyson halkaları arasında kalmış, bir metalin içinde yaşamayı istemeyen, doğal ortamı isteyenler tarafından geliştirilmiş bir düşünce. bu yapı yıldızın etrafına konuşturulan tek bir dyson halkası’dır diyebiliriz. yaşanabilir bölge ise yıldıza dönük tarafıdır. yıldıza dönük tarafında yaşam alanları oluşturan medeniyet dünya benzeri atmosferi ve hatta kontrollü hava durumlarını bile oluşturabilecek durumda olacaktır. gece ise yıldız panellerinin yüzeyi kaplaması ile oluşturulabilir. her ne kadar imkansız gözüksede larry niven’nin bu düşüncesini dile getirmekten vazgeçmesine sebep olmadı.

    shkadov iticileri
    yıldızların enerjisini elde etmek tamam ama bir de bunun üstüne onu uzay aracı olarak neden kullanmayalım? evet doğru duydunuz. daha önce bununla ilgili bir yazı yazmıştım o yüzden onun linkini veriyorum sadece. yıldızları uzay aracı niyetine kullanmak

    gelecekte bırakalım yıldızın enerjisini elde etmeyi sınıf ı medeniyet seviyesine bile geleceğimiz kuşkulu. ve bizim ömrümüz de bunların gerçek olup olmadığını görmemize yetmeyecek. ama hayal etmekten vazgeçmiyoruz.

    hazırlayan: erhan kılıç

    http://www.erhankilic.org/…yontemleri-dyson-kuresi/
  • neredeyse imkansız olan bir konsepttir.

    metafor yaratmak için üretilmiştir, illa bu yapıyı beklemek saçma olacaktır.

    kardeşev cetvelinde tip 2 uygarlık için "var olan yıldızının enerjisine hakimdir" açıklamasıyla "hmm o zaman tüm çıktıyı hapsetmemiz gerekecek" gibi düz bir mantıkla üretilmiştir.

    öncelikle tümüyle bir küre imkansız, örnek olarak çünkü güneş sisteminde bile, gezegeninden tut astreoidine kadar, kütlenin %95 ini güneş oluşturur. kalan %5 içinden sadece 1 mm lik alüminyum kullanılsa bile, birkaç dünya kadar madde temin etmeniz gerekir. kürenin, yıldızın dalgalanan enerji ve kütleçekim nedeniyle kürenin dağılmaması, yüksek enerji nedeniyle, enerjiyi emen kürenin ikinci bir ateştopu olmaması, sarmalayan maddenin ısıl yorguluk vs etkilenmemesi gibi kriterler nedeniyle neredeyse imkansız olduğu aşikar.

    halkalar da kullansanız, yıldızı küçültüp k tipi seçseniz de sonuç yine hüsrandır.

    kısacası kardaşev tip 2 uygarlığın açıklaması dyson küresi değildir. sadece bir metafordur.

    yıldızın enerjisini kontrol edebilecek şeyler mega-yapısallar değil, uzay-zamandaki henüz bilmediğimiz ufak hileler, yöntemler üzerinden gerçekleşebilir .

    şu an bunu en baba fütüristi getirseniz bile izah edemeyecektir. nitekim, böyle bir yöntemi şu anki akılla düşünmek, mağara adamına "uzak dağdaki bir adama oturduğun yerden nasıl konuşabilirsin" deyip telsiz iletişimi söylemesini beklemekle aynı. adam konuşmayı bile bilmezken radyo dalgasını her gün 20 kg bizon eti yese bile düşünemez. biz de bu adam gibiyiz.
  • güneşin tüm kaplayacak şekilde bir küre. bu sayede güneşten yayılan tüm enerji bu küre sahiplerinin kontrolünde olabilecektir. foton basıncıyla güneşin çekiminin dengelendiği yerde yapmak mantıklı olacaktır. haliyle ciddi miktarda madde gerekmektedir. gezegenleri parçalayıp bu halde yapılandıracak ama bi yandaki güneşe gidecek teknolojiniz yoksa kasılası, yoksa çok akıl karı olmayan bir olgudur.
  • freeman dyson tarafından hayal edilmiş zımbırtı. ama sanıldığı gibi gibi küre değil yörüngede dönen çok fazla güneş enerjisi ünitesi olarak düşünülmüştür. bunlar o kadar çoktur ki küre gibi bir yapı oluştururlar. zira böyle küresel bir yapının masif olarak bulunması kütle çekimi sebebiyle olanaksızdır. satürn ve halkalarının keşfiyle ilgili küçük bir araştırma yaparsak bunu çok net olarak görebiliriz. tabii buna rağmen bilim kurgu malzemesi olarak hoş olabilir. gene de izlerken kaşıntı tutmuş gibi hissetmenize engel olamıyor, o ayrı.
  • (bkz: güneşi içenlerin türküsü)

    "akın var
    güneşe akın
    güneşi zaptedeceğiz
    güneşin zaptı yakın"
  • star trek'in bir bölümünde bu fikrin uygulanmasi konu edilir. enterprise yoğun bir kütlesel çekim alanına rastlar. biraz yakınlaşınca çekim kuvvetinin çok büyük çaplı bir küreden geldiği görülür. küre bir dyson sphere'dir. fakat içine girdiklerinden kürenin etrafına yapıldığı yıldızın kararsız duruma geçmesinden dolayı küre içinde radyasyon oranlarının çok yükseldiği ve canlı hayatı bulunmadığı görülür.
  • kardashev ölçeğine göre yıldızlararası uygarlığın 2. seviyeye eriştiğinin göstergesidir.
  • güneş enerjisinden faydalanma kavramının bokunun çıkartıldığı konsept. enerji bağımlısı amerikalıların becerebilseler ilk yapacakları şeylerden biri herhalde budur.
hesabın var mı? giriş yap