delmore schwartz

• lou reed'in new york üniversitesi'ndeki edebiyat ögretmeni ve fena halde arizali bir $air abimiz:
  
  (bkz: her sabah evden cikarken yanima almam gerekenler)....
• amerika birleşik devletleri'nde 1913-1966 arasında yaşamıştır. şair, eleştirmen ve roman yazarı olan delmore schwartz 1930 ve 1940'lı yıllarda, 1946-1955 yıllarında editörlüğünü de üstlendiği "partisan rewiev'da çalıştı. new york üniversitesi ve harvard üniversitesinde eğitim aldı. kitapları arasında "sorumluluklar rüyalarda başlar" (1938), otuz beş şiirden oluşmuş bir kitap, bir oyun ve bunların ardından gelen kısa bir hikayeleri vardır. ayrıca, "yaradılış" (genesis,1943) ve "yaz bilgisi" (summer knowledge ,1959) çalışmalarını da gerçekleşmiştir. schawartz'ın çalışmaları genelde otobiyografiktir
• türkçe'ye sadece "yüreksöken öyküler" adındaki hikaye kitabının bir parçası olarak çevrilen, ve başka hiç bir kitabı türkçe olarak internetten sipariş edilemeyen yazar, yazıcı, şiir adamı, şair. sevgililerinden birinin "onla yaşamak bir volkanın yanında yaşamaya benziyor" dediği bir konverzasyon rivayeti siber olarak mevcut durumdadır. 20-30 arası bir portresinde yakışıklılıktan ölür.
• "hayaller sorumluluk getirir" diyen şair.
• romanya yahudisi asıllı amerikalı şair
  
  //
  "time is the school in which we learn,
  time is the fire in which we burn"
  //
  
  calmly we walk through this april’s day
  
  calmly we walk through this april’s day,
  metropolitan poetry here and there,
  in the park sit pauper and rentier,
  the screaming children, the motor-car
  fugitive about us, running away,
  between the worker and the millionaire
  number provides all distances,
  it is nineteen thirty-seven now,
  many great dears are taken away,
  what will become of you and me
  (this is the school in which we learn ...)
  besides the photo and the memory?
  (... that time is the fire in which we burn.)
  
  (this is the school in which we learn ...)
  what is the self amid this blaze?
  what am i now that i was then
  which i shall suffer and act again,
  the theodicy i wrote in my high school days
  restored all life from infancy,
  the children shouting are bright as they run
  (this is the school in which they learn ...)
  ravished entirely in their passing play!
  (... that time is the fire in which they burn.)
  
  avid its rush, that reeling blaze!
  where is my father and eleanor?
  not where are they now, dead seven years,
  but what they were then?
  no more? no more?
  from nineteen-fourteen to the present day,
  bert spira and rhoda consume, consume
  not where they are now (where are they now?)
  but what they were then, both beautiful;
  
  each minute bursts in the burning room,
  the great globe reels in the solar fire,
  spinning the trivial and unique away.
  (how all things flash! how all things flare!)
  what am i now that i was then?
  may memory restore again and again
  the smallest color of the smallest day:
  time is the school in which we learn,
  time is the fire in which we burn.
  ---
• brooklyn doğumlu yazar. ayrıca (bkz: calmly we walk through this april’s day) gibi bir eseri insanoğluna hediye etmiştir, helal olsundur.
• delmore schwartz, 8 aralık 1913 tarihinde, rumen yahudi kökenli ebeveynlerin oğlu olarak brooklyn, new york'ta doğdu. columbia üniversitesi'ne erken yaşta kaydoldu ve ayrıca wisconsin üniversitesi'ne de katıldı ve nihayetinde 1935 yılında new york üniversitesi'nden felsefe lisansı aldı. harvard üniversitesi'nde felsefe alanında yüksek lisans çalışmalarına başladı ancak çalışmalarını tamamlamadan önce new york'a döndü.
  
  işte onun asıl hikayesi new yorkta başlar. burada, bir kısmı 2.dünya savaşı öncesi new york'a getirilen yahudiler ile "partisan review" adlı dergide çalışır. dergi, siyasal olarak henry kissinger ile ortak çalışmaktadır. hatta bir noktada, sosyalizmi lenin'in tekelinden çıkarmak için, farklı bir manifesto yayınlarlar. bu derginin fikirleri, 68 hareketlerinin olgunlaşmasında çok büyük bir etkendir.
  
  biz delmore'a dönelim. asi bir ruh. bipolar bozukluk tanısı olduğu bilinir. bu ise daha sonra ödül alacak kısa öyküsü "sorumluluklar rüyalarda başlar" adlı eserinde hikayesini anlattığı gibi, ailesindeki sorunlar bu kırılmasında etkin olmuştur ve sanırım bunu hayat boyu aşamamıştır. türkçesi olmayan bu hikayenin bir yerinde "monstrous character" tamlamasını kullanır, kendi ve kardeşi için. "ruhu canavarca iki çocuk" cümlesi geçer.
  
  ben bu canavarca karakter tamlaması üzerine çok düşündüm. kibar, eğitimli ama psikopat. dışarıdan bakınca sorun yokmuş gibi duran ama yanına yaklaştığında yakan cinsler.
  
  sonrasında delmore bu sanrılarından, hastalığından, semptomlarından dolayı baya baya yalnız bir hayat yaşamaya başlar. hatta bir seferinde, eski eşi ile birbirini hiç görmeyen arkadaşını suçlar. baya baya olmamış şeylerle itham eder. 11 temmuz 1966 yılında ise yerleştiği otel odasında, kalp krizinden dolayı yaşamını yitirir. o'nu tanıyanlar, o kalp krizine de geçirdiği manik atak krizlerinin sebep olduğunu ileri sürerler. cenazesi 3 gün bekledikten sonra, tam kimsesizler mezarlığına gömülecekken, arkadaşları sahip çıkar ve o'na bir mezar hediye eder.
  
  kendisi (bkz: lou reed)'in de edebiyat öğretmenidir ve reed o'na ciddi hayrandır. bence ise tarihin en underrated yazarıdır. eserleri fazla çevrilmediği için yurdum solcusu da bilmez ama onların 1930'larda inşa ettiği fikirlerle yaşarlar. daya onlara "nazım"ı gitsin.
• --- spoiler ---
  
  dört yaşında doğa dağlık,
  gizemli ve denizaltı. hatta
  
  bir şehir çocuğu bunu bilir, metro'nun
  yeraltındaki dedikodusunu duyar. ızgaralar arasında,
  
  bozuk parasını düşürerek, kaybı anladı,
  kurtulamayacağı kaderin sentini,
  
  ve şimdi bu en yeni sırlardan biri,
  onun dürüst ve çalışkan gözleriyle yüzleşir
  
  annesi çok şişman ve dalgın,
  yüzünün ötesine bakıyor, ona aldırmadan,
  
  onun kızgınlığı, cazibesi, yatma zamanı ve sıcak sütü,
  çünkü artık gece çok karanlık olacak, ilkbahar
  
  çok geç, tuhaf bir arzu ve zaman çok hızlı,
  bu uzaklaşma kademeli bir şeydir
  
  (annesi bir zamanlar çok inceydi, çok sık hastaydı!
  babası bunu yaptı: ne numara!)
  
  dikkatlice açıklanmış, içeren korku,
  başka bir varlığın varlığı, sevgili olma:
  
  tüm insanlar düşmandır: bu yüzden kardeşler bile
  birbirlerini annelerinden ayırabilir!
  
  bu doğmamış kardeşten daha iyi bir örnek olamaz
  ona annesinden sürgününü öğretecek,
  
  gökyüzünden uzaklığıyla ölçülmüş,
  iki ünlüyle söylenir,
  ben benim.
  
  --- spoiler ---
  
  gibi inanılmaz temalarla ilgili inanılmaz şeyler yazmış şair/yazar.
  
  ama he kardeş he; "kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı" ve "hayat kısa kuşlar uçuyor"
  
  lanetler olsun bu son iki yüz yıla!