çöğür

• bağlama denildiğinde belki de ilk akla gelmesi gereken, ailenin diğer mensuplarına göre çok daha narin bir yapıya sahip, tasavvuf musikîsi için bilhassa birebir ve isminin kökenini altay türkleri'nin kendisine verdiği isim olan "çookur"dan almakta olduğu düşünülen çalgı.
  
  evliya çelebi'nin seyahatnamesi'nde bu çalgının mucidinin yâkubi germiyâni olduğu bahsi geçmekte olup çöğür kendisi tarafından bizzat "beş kıllı, tahta göğüslü ve yirmi altı perdeli büyük bir saz" olarak tasvir edilmektedir. burada bahsi geçen kıl ibaresinin esasen tel manasına geldiğini de algılamak gerekiyor.
  
  son bir ayrıntıdan da söz etmek gerekiyor ki o da osmanlı'daki kayıtlar incelendiğinde, çöğür için günümüzdeki gibi kısa saplı saz tanımının tam aksine yarım karpuz tekneli ve uzun kollu bir saz bir tasvirinin karşımıza çıktığı gerçeğidir. en başta belirttiğim noktaya bir kez daha dönmek gerekirse, bu narin telli bağlamanın repertuvarına pek çok türkü duhûl etmiş olsa da esasen tasavvuf musikîsi ve aşık atışmalarında^* kendini fazlasıyla ön plana çıkaran bir çalgı olduğunu nihayetinde belirtmek lazım geliyor.
• herhangi bir meyvenin çekirdeğinin çimlendirilerek fidan elde edilmesidir. özellikle zeytin fidanı elde edilmesi için kullanılmaktadır ki çelikleme yönteminden çok daha uzun zaman ister ( 3 - 4 yıl ). çöğür daha çok domat, uslu ve memecik gibi kalitesi yüksek zeytin çeşitlerinden fidan elde etmek için kullanılmaktadır. bu zeytin çeşitleri kolay kolay çelikleme yöntemi ile köklendirilememektedir.
• daha çok alevi türkülerinde ve deyişlerinde kullanılır.
• tohumdan yetişen yabani meyve fidanı. (kaynak: yavuz) (bkz: tesadüf çöğürü)
• kuçumencik. çalması, söylemesi, taşıması rahat, parmak oynatması pek kıvrak olur. sesi de boyuna nispetle gur çıkar. iki hafta var, elimden duşmez. hiç dinlemediği bir muziği icra etmek de herkese nasip olmaz galiba.
• anadolu'da develerin yediği diken,ağaç dikeni,çalı anlamlarında kullanılsada bildiğimiz kısa saplı bağlama işte.vardır bu dikenle bu sazın arasında bi bağlantı da...araştırmak lasım.
• kisa sapli baglamanin orjinal adi
• serçe kuşu demektir. çoğurcuk olarak kullanımı görülür. kelime bozularak sigircik halini almıştır.
• yaklasık üc ay önce bir ay kursuna gittigim biraz ogrendigim hala internet uzerinden kendimi gelistirmeye calıstıgım ogreninimi tamamladıgıma inandıgım vakit en kalitelisini kendime alacagım müzik aleti...
• çör de çer'i akla getirmekle birlikte çöp kadar çöğürle de ilintili olabilir.
  
  yaban armudu, çakal armut veya ahlat ağacının adlarından biridir. özellikle budanmamış, gövdesi yan dallardan ötürü görünmez hale gelmiş olanları. bir de genç fidanlara çöğür veya çöğürlük denir. anlamının kalk^*, dikel^*, dikil veya dikili olma olasılığı var. burada ispatlamazsaniz serefsizsiniz çok haklı, hızır gibi yetişti. bu bakımdan (bkz: çöğ).
  
  çöğmen/çöğmekteki çengel-baston-yılan duruşları, potansiyeli olan kısalık ve hızlı büyüme adayı küçüklük tarafıyla çöğürü de anlam bulutunda kapsamış oluyor. bu haliyle çöğür fırlayacak kısa filizdir. çöğürde bol diken olur ve diken kendisi de bir mini çöğür.
  
  ahlatın kurumuş dalları kesmek, bıçmak için nasıl sorunluysa çöğürleri yani dikenleri de o derece sorunlu ve tehlikelidir. özellikle kuru çöğür dikenleri zehirli/ağulu sayılır. bizim köyde çöğür dikeniyle yaralandıktan sonra savmayıp ölen insan biliniyormuş. yaş çöğür de ete girer, yalnız kuru çöğür sadece lastik ayakkabıyı değil, traktörün iri tekerini bile deler, patlatabilirmiş.
  
  pezevenk malik diyor ki: "kısa saplı bağlama da kötü değildir. sadece çöğür düzeni çalınsın diye yapılmıştır. yeni başlayan biri için öğrenmesi zordur. uzun saplı, bildiğimiz bağlama ve divan sazı ile çöğür düzeni dahil, bütün akordlara çekebilir ve çalabilirsin." (bkz: bağlama/@ibisile)
  
  (ilk giri tarihi: 12.9.2016)
  
  (bkz: çöğürlük)
  (bkz: çöğmek/@ibisile), çöğ/@ibisile
  (bkz: çalıçöğen)
  (bkz: kıhlaz armut)
  (bkz: ahlat/@ibisile)
  (bkz: cıvga)
  (bkz: çörtük)
  (bkz: çopur)