çöğ

• fethiye'de, olasılıkla göller yöresi ve antalya'da çocuklara kalk, dikel anlamında söylenen çocukça sözcük; destekleme emri. emekleme döneminde çocuk aynı zamanda dikelmeye, ayakta durmaya da çalışır. bu dönemde sözcüğün anlamından çok titreşimi, hissi onu hızlandırmış, şevklendirmiş olur. pratiği ikileme, sıralama şeklindedir; devam etme, aynısını denemeyi önerme bakımından öz-biçim paralleliği gösterir. tabii bir de muhabbet kuşuna konuşma öğretme antremanlarına benziyor. sesletiminde çö ve çöy seçenekleri de var.
  
  şive sözlüklerinde çöğden çöğmek çök ile ilişkilendirilip alçalmak, aşağı inmek anlamlarımda da bildirilmiş. öteki karşıt anlamlısı da ilginç: çöm. tabii çöğmek anlam listesinde kalkmak, gururlanmak gibi yücelme yönlü anlamlar da var. bana kalırsa çöğ ve çöğmek çöğürde olduğu gibi bizzat uzamak, kalkmakla ilintilidir. bu bakımdan yürümeyi yeni öğrenen çocuklara fethiye'de çöğ! çöğ! diye tempo tutulması ve desteklenmesi olasılıkla çok eskiden gelme bir gelenektir. çöğür ve çöğ dikelmek, yükselmek, kalkmak anlamında sözcükler olmalıdır. (bkz: çöğür/@ispatlamazsaniz serefsizsiniz), kıhlaz armut, ahlat/@ibisile.
  
  not: arnavutça olduğundan ilintili saymak yanlış olur, ama ilginç denk geliş: kalk bre reco türküsünün çu sesi kalk anlamına geliyor ve bizim çö/çöğü fena çağrıştırıyor.
  
  ilk giri tarihi: 12.9.2016)
  
  (bkz: çöğür/@ibisile)
  (bkz: çöydürmek), çöğmek/@ibisile