cadiz

• mutlaka gidilip görülmesi gereken şehirlerden biri.
  
  şöyle bir şehir düşünün; katolik, yahudi, islam izlerini hep birlikte taşısın, hem biraz arap, hem biraz afrikalı, hem avrupalı olsun, ortadan ayıran limanıyla bir tarafı avrupa'nın en eski şehri, diğer tarafı modern bir şehir olsun, gökyüzünün maviliği bulunduğu coğrafi konum ve iklim yüzünden fotoğraflarda bile size en güzel maviyi sunsun, eski şehirin en güzel tarafı bir arabanın dahi anca girebileceği sokaklar olsun, ve bu sokaklar her iki yanında belki dörtyüz, beşyüz senelik kalın duvarlı taş evler olsun, bu evlerin daracık balkonlarından akdeniz'in çiçekleri sarkıyor olsun...
  
  ve tüm bunlar bir okyanusun kıyısında ve akdeniz ruhu ile birlikte orada gerçek olsun.
  
  kısa bir bakış...
• ispanya nin bati ucunda, portekiz sinirinin biraz alt tarafinda, super kumsallari olan^* bir ispanyol kasabasi^*...
• 1492 yılında elhamra kararnamesi ile ispanya'dan kovulan yahudilerin osmanlı topraklarına gitmek için gemilere bindikleri şehir.
• cádiz anayasası( 1812)'na değinelim.
  ispanya'nin atlas okyanusu'na açılan liman şehri olan cádiz,1492de amerika kıtasının keşfine çıkılan ve aynı yıl ve sonraki 50 yıl boyunca yahudi ve müslümanların gemilerle gönderildiği şehirdir.simdilerde muhteşem kumsallariyla misafir ağırlar.
  gelelim konumuza.
  
  ispanya kralı carlos lv'ya (1788-1808) oğlu fernando vll tarafından 2 kez darbe girişiminde bulunulur. fernando vll ikincisinde başarılı olur ama bu fransız karşıtı, tutucu yeni kral napoleon'un hoşuna gitmez.bayona'ya çağırıp tahttan feragat ettirir ve abisi jose bonaparte ispanya kralı olur.fransiz kralı istemeyen halk ayaklanır ve 1808-1814 ispanya bağımsızlık savaşı başlar.ingiltere ve portekiz'in desteğiyle savaş kazanılır.
  
  o sirada ilk millî ordu kurulur. jose l laiktir ve engizisyon mahkemelerine son verir, medeni hukuk ve ceza hukuk'u düzenler, maliye bakanlığı kurar.1810'da ilk seçim yapılır.1912 cádiz ilk ispanyol anayasasıdir.buna göre;
  - güçler ayrılığı (yaşama, yürütme, yargı)
  -engisizyon yasaklanır.
  -basin özgürlüğü
  -ispanya merkezî ülke olur.(tüm ispanyollar eşittir, haklar eşittir,ülke içinde başka krallıklar olamaz.)
  -soylular ve kilise'nin ayrıcalıkları kaldırılır.
  -loncalar kaldırılır.(isteyen istediği işte çalışabilir.)
  -tum vergi geliri devlete aittir.(diezmo %10 kilise geliri de kaldırılır.)
  -ilk kez anayasada millet tanımlanir.
  -parlamenter monarşi yönetim şeklidir.anayasa her şeyin üstündedir.
  -anayasada ilk ciudadano (şehir halkı) tanımı yapılır.(köleler hariç iberya yarımada'sinda, güney amerika'da ve asya'da yaşayan herkes ispanyol'dur.)
  şehirli olmak ve oy kullnamak için ise ebevenlynlerden birinin ispanyol olması gerekir.yani melezler,siyahiler,yerliler ispanyoldue ama oy kullanamaz.
  -belediyeler şehir halkı tarafından seçilir.
  *ispanya katolik bir ülkedir.ibaresi tek olumsuz tarafıdır.kilisenin gücünden ve halk koyu katolik olduğundan tepki cekmek istemezler.
  1813'te yürürlükten kalkar.
  
  (ilk kurulan avrupa şehridir.)
• otellerin asiri pahali oldugu sehir. nedeni sehrin kucuk olmasi olabilir. daha ucuz konaklama icin chiclana de la frontera ya da jerez de la frontera daha uygun secenekler olabilir. ozellikle chiclana de la frontera'da denize sifir otelleri uygun fiyata bulmak mumkun. bir de asiri ruzgarli oldugunu soyluyorlar ama bilemedim; gorecegiz bakalim.
• avrupa da kurulan ilk sehirdir...
• çocukluk hayallerimden biri de okyanusta yüzmekti. niye öyle hatırlamıyorum gerçi. cadiz'de görev tamamlandı. akdeniz'den fazla farkı yok elbette ama hayal hayaldir. biraz soğuk ve bolca yosunluydu. kilometrelerce plaj, altın kum üstelik ve sadece halka ait. abuk sabuk işletmeler, saçmalıklar, bilet kesen öküzler yok. insan kendisini gerçekten insan hissediyor.
  
  öte yandan kilise için aynı şeyi söyleyemeyeceğim. katedrale giriş paralı olur mu yahu? tanrının evi değil mi orası? manyak mısınız?
• taberna casa manteca'da tapas yenilmeden donulmemesi gereken sehir.
• icindeki plajda yuzulmesi gereken sehir. benim yuzmeye zamanim yetmedi orada. giden suserler, benim icin de yuzsunler. bir de bu sehirde cok ilginc agaclar var. yuzuklerin efendisi'ndeki entler gibi devasa agaclar. kokleri cok genis bir alana yayilmis. agacin turu hakkinda yorum yapmaya benim olmayan botanik bilgim yetmiyor elbette. bilen biri soylerse mutesekkir olurum.
• tanguillos isimli flamenko tarzının oluştuğu yer.