hesabın var mı? giriş yap

  • sadece özür dilemek yerine konuyu uzatıp, saçmalamıyorsunuz. insanlar kendi ülkelerinde otel rezervasyonunu ucuz yapabilmek için kendilerini başka ülke vatandaşı gibi gösteriyor. yaşananlar aynı levent kırca parodisi gibi..

    kendi ülkende mülteci gibi davranılıyor, sebep olanlar utansın.

  • bu mefhumun dinamikleri hoimar von ditfurth'un dinozorların sessiz gecesi isimli eserinde de ele alınmış. aşağıda bu kitaptan alıntıladığım bir bölüm mevcut, ama anlaşılabilirliğini sağlamak için öncelikle bir özet çekmek gerek.

    beyni fiziken kabaca üç katman şeklinde tasnif ediyor ditfurth: altbeyin (beyin sapı), ortabeyin ve büyükbeyin. evrimsel gelişmeye bağlı olarak, ilkin altbeyin oluşuyor. bünyedeki sıcaklık, besin değerleri gibi yaşamsal önemdeki bilgileri değerlendirerek organize eden bir merkez olarak altbeyin, vücudun adeta vazgeçilemez bir donanım unsuru. ortabeyin ise, henüz bir özne haline gelmemiş olan canlılara özgü bir beyin katmanı. yiyecek aramak, karşı cinsle ilgilenmek, bir rakibe saldırmak gibi, bir çok hareketin bir arada kompleks bir şekilde düzenlendiği 'paket programlar'ın depolandığı yer olarak tasvir ediliyor ortabeyin. bir özne gibi muhakeme yeteneğine sahip olamayan canlı, bu eksikliği paket programların depolandığı "türün hafızası" üzerinden gideriyor. büyükbeyin ise, daha tanıdık olduğumuz, bilişsel kabiliyetlerin kök saldığı bir "beyin yüzeyi". alt katmandan üste çıktıkça evrimsel olarak en genç katmanları görüyoruz.

    temel gereksinimleri düzenleyen altbeyin, kimyasal süreçler için çok önemli olan vücut sıcaklığını beden üzerindeki alıcılara bile güvenmeyerek; üzerinden geçen kandan kendi elleriyle ölçüyor, ona göre sistemi organize ediyor. aynı şekilde, organizmanın açlık/tokluk durumunu da doğrudan kan üzerinden ölçüm yaparak belirliyor, ve komutlarını ona göre veriyor. (buna göre, vücudumuzdaki acıkma hissini kafadan değil de mide ve bağırsak civarından hissetmemiz, "bana bak üstbeyin; sen şimdi ne yapman gerektiğini bilmezsin, aha şu karın bölgesini besinle doldur, acıktın haberin yok! " gibi bir mesajın ilüzyonu olduğunu düşünmemek elde değil. )

    artık sözü üstada bırakabiliriz. (ilk paragraf altbeyin hakkındadır.)

    "... örneğin, üşüme durumunda kanın ısısı ancak hissedilebilir bir düşüş gösterir göstermez bu merkez [beyin sapı] uyarılıyordu. susama durumunda ise, kanın fizyolojik ve kimyasal bileşiminin belli bir yoğunluk değerinden sapması sözkonusuydu. kandaki şeker azalınca da, acıktığımızı haber veren mekanizma devreye girip, organizmanın kalori ihtiyacının giderilmesini sağlıyordu.

    ortabeyin düzleminde ise işler böyle yürümemektedir. burada başlatıcı etki yapan etmen, ihtiyaç durumunun doğrudan kendisi değil, bir "sinyal"dir. çevrenin organizmaya doğrudan etki etmesi anlamında bir uyarı sözkonusu olmayıp, biyolojik yönden bakıldığında, kendisi olayla pek ilintili sayılmayacak bir enformasyon taşıyıcısı, az çok keyfi, organizma ile çevresi arasındaki bir tür uzlaşmanın ürünü olan, üzerinde anlaşılmış bir anlamı içeren bir işarettir tepkileri devreye sokan. (tıpkı trafik lambasının kırmızısının ne otomobille, ne yürümek fiiliyle, ne de benzer herhangi bir olguyla doğrudan ilintisi bulunmaması gibi. )

    gerçekten de, ortabeyin dediğimiz organın olgunlaştığı evrimin bu aşamasında organizma ile doğal çevresi arasında kurulan ilişki salt kimyasal-fiziksel bir ilişki olmaktan çıkmıştır. soğuk, sıcak, kalori azalması gibi bir uyarıma organizmadan belli bir tepki gelmesi sözkonusu değildir. bu düzlemde, doğal çevre-organizma ilişkisi, ilk kez sebep-sonuç kategorisine göre düzenlenen bir ilişki olmaktan çıkıp, iletişim düzlemine kaymıştır. fiziksel, kimyasal bir neden değil, salt bir işaret, bir "gösterge" bu iki ortam arasında iletişim kurucu etmen olup çıkmıştır. anlamları sebep oldukları etkiyle açık seçik belirlenebilecek, ne anlama geldikleri daha baştan organizma için bilinen uyarımların yerini (örneğin kan şekerinin düşmesi), anlamları evrim içinde "tarihsel" olarak belirlenmiş sinyaller almıştır. "

  • atasayda bir yüzük alana bir yüzük bedavaymış. o kadar parası olanın metreside vardır düşüncesiyle kampanya yapmış adamlar.

  • ekşi itiraf:

    1998 yılıydı galiba. internet yeni yayılıyordu. kaan ertem de email adresini paylaşmıştı. muhtemelen türkiye'de bunu yapan ilk karikatürist, tüm basın aleminde de üçüncü, dördüncü yazar filandır.

    neyse, ben de internet erişimi olan toy bir kekoydum. email'nin şifre hatırlatma butonuna tıkladım. galiba yahoo idi. şifre hatırlatma sorusu çıktı:

    - what is your favourite book?

    ben de cevap olarak leman yazdım ve tuttu. o zamanlar şifre hatırlatılınca yeni bir şifre verilmiyordu. mevcut şifre söyleniyordu. onu da gördüm ama neyse ki özel bir şeyi değildi. hesabına girdim. sadece birkaç email'e baktım. insanlar onu beüendiklerini yazmışlar. birkaç kişi de karikatür esprisi yollamış.

    ne yapıyorum lan ben diye pişman oldum tabii. hemen kendisine bir email yazıp şifre hatırlatma sorusundaki bu açığı, daha güvenli şifre için ne yapması gerektiğini falan yazdım ve "sizi çok seviyorum" diye bitirdim.

    hatta email gitmiş mi diye açıp bir daha adamın gelen kutusuna bakmış olabilirim. allah belamı versin.

    sonra ondan cevap geldi. bu açıkları bilmediğini, öğrendiğinin iyi olduğunu yazıp bana teşekkür etmiş.

    çok sevdiğim bir insandı ve bire bir biliyorum ki çok iyi bir insandı. allah ona rahmet eylesin. benim de taksiratımı affettsin.

  • bu konuyla alakalı literatürde sonsuz bir kargaşa var ve sözlüğe yansıması da çok doğal. ama bana göre, bizzat bu konuyu çalışan bir neuroscience uzmanının başına gelen bir olayla tartışmaya nokta konmuştur.

    sinir-bilimci jim fallon, psikopat katillerin beyin taraması sonuçlarına bakarken orbital kortekslerinde bir hareketsizlik tespit ediyor. bir süre sonra kişisel bir proje sebebiyle kendi ailesinin alzheimer durumunu kontrol etmek için ailesinin ve kendisinin beyin taramaları sonuçlarını alıyor.

    tarama sonuçlarına bakarken jim, ailesinin ok'sinin aktivitesini normal olarak tespit ediyor. ama kendisininkini ile psikopatlar arasında aynı aktivite eksikliği var. sonra annesi jim'e aile geçmişini araştırmasını tavsiye ediyor. ve jim, ilki 1673 yılına uzanan ve anne katili olarak üzere ailesinde tam 7 tane katil buluyor!

    jim bütün kan testlerinde "katil adayı" olarak çıkıyor, öyle ki o zamanki genetikçiler bu durumu peşpeşe 15 düşeş atmaya benzetiyorlar, jim'in şimdiye kadar katil olmaması garipsenmeye bile başlanıyor. düşünsenize bütün gen haritanız sizi "katil" gösterirken siz şaşkın şaşkın etrafa bakıyor durumunda gibisiniz.

    sonuç olarak jim, katil olmuyor ama korkudan kimseyle güçlü duygusal bir bağ da kuramıyor. ileride bir gün şiddetli bir duygusal sarsılma yaşayacağından ürküyor bir yandan.

    bu konu için çok fazla haber yazıldı, şu ayrıca isteyenler için okunabilir: http://www.wsj.com/articles/sb125745788725531839

    defalarca söylendiği üzere, gen size bir "eğilim" verebilir, ancak hiçbir gen sizi tek başına katil yapmaz (xyy bile olsa), suç davranışı çevreden de doğrudan etkilenir.

    her zaman söyleniyor ama biz bunu bir türlü yerleştiremedik, yine ve yeniden: (bkz: nature vs. nurture)

  • öncelikle (bkz: #140710271)

    amk uçan sineği bile ekrem'den bilecekleri kırk yıl düşünsem aklıma gelmezdi.

    lan bu neyin kafası. adamlar ne yapsın. ellerinde havluyla akşama kadar sinek mi kovalasın?

    vay amk.