anafilaktik şok

• şoka girildiği an;
  
  yanma hissi veren şişlikler oluşur..
  göz kapaklarınız, yüzünüz, kollarınız, bacaklarınız şişer.. (anjioödem)
  
  kızamık benzeri küçük kırmızı kaşıntılı döküntüler oluşur (ürtiker).
  
  öksürük, hırıltılı sorulum,
  nefes almada güclük,
  nabzınız alçalır,
  yüzünüz kızarabilir.
  mide bulantısı & spazmı.. kusma, ishal olabilir..
  nefes almakta güclük cekersiniz.. (bronkospazm)
  
  ***
  
  yapılması gerekenler/ (ilk yardım);
  
  karşımızdaki insanın anafilaktik şok geçirdiğini anlar anlamaz
  
  1. hava yolunu açın.
  2. tansiyon-nabız kontrolü yapın.
  3.hastanın bacakları havada olacak sekilde sırtüstü yatırılır (supin pozisyonu).
  eğer şok tablosu enjekte edilen birseye bağlı gelismisse , enjeksiyon bölgesinin proksimaline turnike uygulanır
  
  4. vakit kaybetmeden hastaya epinefrin (adrenalin kiti) kas içine uygulanmalıdır . böyle bir imkanınız yoksa, adrenalinin ne oldugunu & kas içine nasıl enjekte edildiğini bilmiyorsanız hemen ambulans çağırın. çünkü damara adrenalin enjekte ederseniz hasta ciddi aritmiye girip ölebilir.
  epinefrin kiti mevcutsa 10-15 dk aralıklarla iki veya üc kez uygulayın.
  ama doğru dozu uyguladığnıza dikkat edin, hastada aritmi gelişip gelişmediğini kontrol edin sık sık.. (uygulanması gereken doz erişkinde 1/1000'lik 0,3-0,5 mg/kg )
  hasta hala daha rahat nefes alamıyorsa ( epinefrin yeteri kadar bronkodilatasyon yapamış) o zaman inhale beta antagonistler kullanılmali (bkz: aminofilin)
  bazı durumlarda total brokospazm olmuşsa krikotrotomi yapılır.
  
  5. hastaya oksijen verilmeli (2-4lt/dk)
  6. bazı durumlarda damar yolu açılıp hastaya yüksek miktarda,hızlı sıvı desteği verilir( hipotansiyonda tansiyonun yükselmesi için)
  
  7. hasta kendine gelince kaşıntısı ve cildindeki kızamık benzeri döküntüleri hafifletmek için antihistaminik verilir..
  ayrıca kortikosteroidlerinde anafilaksi tedavisinde yeri vardır.
• herhangi bir allerjen maddeye asiri duyarliligi olan kisiye kas içine ya da deri altina – bazen de sindirim yolu ile – bu maddenin verilmesi sonucu vücudun alerjen maddeye cevabi olarak 0rtaya cikan siddetli alerjik durum belirtileri cok kisa sürede ortaya çikabilir ve ölümle sonuçlanabilir. denetimsiz alinan bir penisilin tablet bile bu tür belirtilerin ortaya çikmasini sağlayabilir. belirtiler özellikle deri ve solunum sistemine aittir. bazen kalp damar sistemine iliskin belirtilere de rastlanir. derideki belirtiler; yaygin sicaklik artisi ve yanma duygusu yada döküntüler olabilir. yüz ve dil sisebilir. solunuma ait belirtiler girtlak bölgesinde ödem, soluk alma sirasinda islik sesine benzer bir ses ve solunum zorlugudur.damarlarin birden genislemesiyle tansiyon düser ve kan akimi yavaslar bu durumu dengelemek için nabiz yükselir .beyne giden kan akimi yavaslar buna bagli olarak da bas dönmesi ve bayilma olabilir oksijen miktari azalir ve kalp ritim bozukluğu baslar. bu durum bazen zamanla kaybolur, bazi zamanlarda ise ölümle sonuclanabilir . baska belirtiler olarak bulanti, kusma, karin kramplari ve ishal görülebilir. acil doktor yardimi istenmelidir.
• en hafif tipine müdahele için amerikada 750 dolar para istenen durum. siz siz olun yurtdışına giderken seyahat sigortası yaptırın.
• geçtiğimiz aralıkta boku bokuna beni az daha öldüren şey.
  
  ben alerjik bir bünye değilimdir bu arada. öyle arı soktu, antibiyotik aldım, süt içtim, fıstık yedim falan diye kızarmam, döküntü falan dökmem, hele ölümden hiç dönmem.
  
  size olabilecek en boktan anafilaktik şoku anlatacağım şimdi.
  
  aralık ayında aniden çok şiddetli ateşlendim, ki en son ne zaman öyle sıtmalı ateşlendiğimi hakikaten hatırlamıyorum. hani belki çocukken falan olmuştur, o kadar hatırlamadığım, yabancı olduğum bir şey. grip falan olurum, ateşim de yükselir, hatta meslek hastalığı kronik faranjitim falan da var ve her sene de mutlaka birkaç kez geçiririm ama doktora falan kendim giderim genelde ve yatarak atlattığım da çok nadirdir. bu kez eşime dedim bir taksi çağır gidelim, ayakta duramıyorum diye. ateş ve sıtma da beş dakika içinde geldi, ne olduğunu anlamadım. beş dakika önce oturup kahve içiyorduk, beş dakika sonra "taksi çağır ölüyorum" dedim.
  
  neyse hastaneye gittik, adam diyor ki soyun, ben öyle bir titriyorum ki paltoma hayatım ona bağlıymış gibi yapışmışım. neyse yatırdılar beni acile, önden bir parol verdiler serumla. bi iyi geldi, bi gözüm açıldı. oh dedim dünya varmış. sonra acil doktoru kendimi toparlayayım diye bir de bemiks-c'li bir karışık vitamin serumu hazırlattı onu taktılar.
  
  serumu taktıktan birkaç saniye sonra morarmaya başladım. eşim iyi misin dedi, ne-fes-a-la-mı-yo-rum diyebildim böyle ama sanki biri gırtlağımı sıkıyor, gözlerim yaşardı, nefes almak için çırpınıyorum resmen. öleceğim yani orda. nefes alıyorum almasına ama git gide azalıyor aldığım nefes ve boğuluyorum yavaş yavaş. ben yardım edin falan diye son nefesimi verirken eşim panikle fırladı o acil bölmesinden alskdjaklsdj allahtan adam hemşire yok mu, doktor yok mu falan diye bağırdı çağırdı milleti başımıza topladı. hemşireler hemen iki tane iğneyle ve başka bir ilaçla geldiler, bir tanesi art arda iki iğneyi birden damar yolundan saldı, bir başkası ventolin tarzı bir şey karıştırdı ve oksijen bağladı bana. birkaç dakikaya kendime geldim, soluk borum açıldı ve nefesim düzeldi ama o birkaç dakikada da ağzıma sıçıldı. sanki dövmüşler dövmüşler, atmışlar bir kenara gibi yığıldım kaldım. bir hafta boyunca nefes alırken yandım yandım kavruldum. hani böyle koşarsınız koşarsınız da ciğeriniz yanar ya nefes alırken, tam öyle bir his. bir hafta geçmedi o ağrı, anamı ağlattı.
  
  meğersem damardan alınan bemiks-c'ye alerjim varmış arkadaşlar. supplement olarak alınana değil, damardan alınana. çok sık rastlanan bir şey de değilmiş ama doktor dedi ki "sen dua et, böyle trafik kazasıyla falan geldiğinde çıkmadı böyle bir şey de şimdi dosyana yazıyorum, artık her yerde her doktor görecek bu bilgiyi" müdahale edilmeseydi muhtemelen şimdiye ölmüştüm.
  
  hayatımda hiç o kadar ölüme yakın bir anım olmadı. bi de boğularak ölmek nedir arkadaş, şu hayatta en korktuğum şeylerden biri. c vitamini yüzünden ve boğularak ölmekse hakikaten bambaşka bir dram. millete anlatamazsın da. arkamdan soracaklar:
  
  -neden öldü?
  +vitaminden.
  -hahahashdhassiktir.
  
  hayır bi de acilde yanında kimse de durmuyor, eşim olmasaydı ve yalnız gitmiş olsaydım kesin ölmüştüm şimdiye :(
  
  şakası yok valla bu anafilaktinin. kimsecikleri hastaneye yalnız yollaman guzum. yanlarında durun.
• insan bağışıklık siteminin insanı nerdeyse öldürecek konuma getirmesi^* durumu
• hastaya adrenalin yapılır.
  
  adrenalin yoksa karın seni aldatıyor, fener bu sene şampiyon oldu, askerliği yapmamış görünüyorsun gibi şeyler söylenerek kandaki adrenalin seviyesi artırılmaya çalışılır. kötünün iyisi işte, denenebilir.
• cok tehlikeli olumcul bir allerji turudur ozellikle solunum depresyonu ile olume sebebiyet verir. (bronslar sistigi icin nefes yolu tikanir)hemen bir kortizon ignesi ve gerekirse adrenalin yada atropin ignesi yapilmalidir.
• allerji aşılarımdan biri sonrası başıma gelen ve bana hayatımın en kötü zamanlarından birini geçirten şey. korkunç bi karın ağrısıyla kıvranırken derimden kanın çekildiğini ve soğuk soğuk terlediğimi hissettim. her aşıdan sonra yarım saat doktorda kalmanın nasıl hayat kurtarıcı bi şey olduğunu bana öğretmişti. allah kimseye vermesin.
• vücudun allerjen maddeye karşı aşırı tepkisi, bazı kıymetli arkadaşlarımın yaptığı gibi yapmayıp herhangi bir ilaca maruz kalmadan evvel doktorunuz veya hemşirenize allerji olduğunuz şeyleri söylemeniz gerektiğini en açık biçimde gösteren şeydir. kalıcı hasar verip, öldürebilir bile.
  
  enjektör veya hap görürseniz direkt allerji olduğunuz aklınıza gelsin.
  
  töbe töbe ya sabah sabah aklım gitti resmen.
• şiddetli antijen veya antikor tepkimesi. kişinin duyarlı olduğu bir maddeye (yer fıstığı olur, deniz ürünü olur...) kısa sürede verdiği bir tepki. alerji kaynaklıdır elbette ama, bildiğimiz anlamıyla alerjiden farklı olarak elin yüzün şişmesi şeklinde değil de, sara nöbetine benzer bir şekilde kendini gösterir.