ale

• (bkz: ale) biralari gunumuzdeki en eski bira turudur.kokleri 8000 yil onceye dayanir.nispeten yeni olan (bkz: lager) biralarindan farki ale'in sicak su ile fermentasyon edilmesidir.ale biralari cok daha keskin bir tada sahiptir.
  onlarca ve hatta yuzlerce cesidi vardir.ingiliz kokenlidir ama ale kelimesi almancadaki alt kelimesinden gelmektir. yani eski;bekletilmis.
  ale'e alistiktan sonra lager pek bir tatsiz gelmektedir. ve yine anladigim kadariyla ale yonteminde biralara cok degisik lezzetler katabilirsiniz.
• ale ile lager mayaları farklıdır. ale mayası fermentasyonda damacanann üstünden başlayarak alkol üretirken, lager (bizim efes) alttan mayalanır. ale mayalanması 2-3 hafta arasında tamamlanır ve doğal ya da yapay gazlanma işleminden geçer geçmez tüketilir. yapması ve üretmesi kolaydır. fermantasyon için oda sıcaklığı olması yeterlidir.
  lager (alman-çek ekolü) aynı sürede fermantasyonu tamamlamakla birlikte fermantasyonun 11c derece civarında (mayadan mayaya fark gösteriyor) olması şarttır. bu yüzden modern teknoloji ve klimalı sistemler öncesi almanlar yılın belli bir zamanında (yaz sonu) bu işe girişirlerdi.
  fermantasyon bitince 48 saat oda sıcaklığına çıkarılıp (di-asetil dinlendirme) ardından 1c de 6-8 hafta saklama (almanca lagering = depolama) gerektirir.
• arapça bir edat. üzeri, gibi, karşı anlamlarına gelebiliyor.
  
  şu türkçe sözcüklerde geçiyor mesela:
  
  alelacele
  alelade
  aleyküm selam
  binaenaleyh
  lalettayin
  
  gibi...
• ayrıca bulmacalarda karşınıza çokça çıkan bir sorunun cevabıdır bu, bir ingiliz birası diye bir şey görürseniz hemen karşısına ale yazın, eski mısır tanrısı kadar önemli olmasa bile,bulmacaların en çok sorularından biridir.
• ingilterede olmadiğimiz zamanlarda karşımıza "soldan sağa üç: ingiliz birasi" şeklinde çikan kelime...
• ale genelde bira demek - ve eski dildan gelen bir kelime oldugundan dolayi daha cok ingiltere'nin geleneksel bira turlar icin kullaniyor (bitter, mild ve stout) -
  ayrica pale ale ve winter ale ozel bira turlar var.
  pale ale kucuk siselerde geliyor, acik renkli ve alkol orani yuksek oluyor
  winter ale ise yine alkol orani yuksek fakat koyu renkli ve ficida geliyor, ve sadece kisinda yapiliyor -
  
  ginger ale ayri bir sey - zencefilden yapilimis bir sekerli mesrubat -
• çok uzun yıllardır bu terminolojiyi kullanan bir usta görmedim ama eskiden kıdemli ustaların dilinde ısıtma ve soğutma tesisatı borulamasında (buhar jeneratörü, kalorifer, çiller, klima santrali...vb.) "gidiş/besleme" borusunu tanımlayan kelimeydi..
  
  şimdilerde pek bileni kalmadı.. ale lafını duyduğunda gözünün içine boş boş bakıyor formenler.. şantiye jargonu da değişiyor yıllar içinde demek ki..
  
  ihtiyarladık be sözlük..!
  
  ---
  hattın dönüş kısmını tanımlayan kelime için (bkz: rötür)
• ale biralar üst fermantasyon biralarıdır ve en eski bira türleri bu sınıftandır. oda sıcaklığı gibi daha yüksek ısılarda fermente olurlar. fermantasyon ısısının yüksek olması sebebiyle ester olarak ifade edilen çeşitli meyvemsi tatlar oluştururlar. bu tatlar elma, armut, muz, ananas, kiraz vb. olarak ifade edilebilir, ancak bunlar belirgin olmaktan ziyade alt notalarda hissedilen tatlardır. yani kesinlikle yapay meyveli biralarda hissedilen aromalar gibi değildir.
  
  lager biralara göre daha yoğun ve aromatik tatları ve pek çok çeşitleri mevcut. bunca yıl sadece ithal ale biraları olan ülkemizde sonunda ilk büyük ölçekli ale üretimine efes tarafından başlanmış. kolay içimi ve daha yoğun tadıyla efes’in brewmaster serisi ale birayı türkiye’ye getiren seri olacak gibi.
• winchester'da gitmekten pek hoşlandığım bir pub olan ''the royal oak''da (kraliyet meşesi) bayağı bir deneyimlediğim yüksek mayalı ingiliz biralarının ortak adı. kabaca üçe ayrılırlar:
  
  pale ale: susuzluk giderici, bol köpüklü ve keskindir, rengi soluk sarıdır. yaz akşamları için idealdir.
  no 1: bitter de denir. belirgin şerbetçioğlu tadıyla, adı üstünde buruk bir tadı vardır, bakır rengidir.
  brown ale: yumuşak içimli, neredeyse karamel tadındadır.rengi kahverengidir, içmesi eğlencelidir.
  
  hepsi de elde kesilmiş ev usulü (ingilizler bu işi çok iyi bilir) patates kızartmasıyla çok iyi anlaşırlar.
• bunu ictikten bir daha lager ve turevi biralari agzima koymadim, koymam da. zaten lagerin dallarindan draft, draught, pilsenervs. cogunun tadi neredeyse birbirinin ayni. ancak o guzelim alelerin neredeyse hepsinin aromasi, yogunlugu bambaska.. bir de ale olmayan stout denen yuce bir bira cinsi var ki, onu apayri bir kategoride degerlendirmek lazim.