akhilleus

• olimpos otopark mafyası şefi zeusa haraç ödemediği için topuğundan vurularak cezalandırılan tanrı. topuğa sıkma hadisesinin başlangıcı. (bkz: tendon) (bkz: van basten)
• troy filminde "topuğu hariç vücudu darbe almayan adam" imajı süper bir incelik ile temellendirilmiştir. destanda bildiğiniz üzere akhilleus doğduğunda annesi tarafından ayaklarından tutulmak sureti ile büyülü bir suya daldırır ve akhilleus'un suyla temas eden her yeri kılıç ve ok geçirmez olur. suya değmeyen tek yeri annesinin tuttuğu topuklarıdır.
  
  ve efsanede akhilleus, savaş tanrısının truvalılara geçtiği kıyak enformasyon sonucu topuğundan vurularak öldürülür.
  
  filmde ise olay şöyle gelişir; paris akhilleus'a bir ok atar, iyi nişan alamaz o hengamede ve onu topuğundan vurur. aşil bu darbe ile sendeler ve yüzünü paris'e döner. paris de iki üç ok atar böğrüne bizimkinin. tabi aşil delikanlı ya, tek tek göğsündeki okları kırar, çıkartır falan, ondan sonra da ölür. yere devrildiğinde üzerinde gözüken tek ok topuğundakidir artık. ve filmde efsaneye harika bir açıklama getirilmiş olur. ona bakanlar topuğundan vurularak öldüğünü yayacaklardır muhtemelen artık...
  
  işte iyi düşününce tüm efsanelerin böyle şeylere dayanabileceğini fark ediyoruz. helal olsun senariste...
• topugundan vurularak gözdagi verilmek yerine, öldürülmek istenen tek insandı kendisi.
• asiri gelismis bir cocuktur akhilleus. beybabasi peleus bunu en bilgili en taninmis ozel hocaya (ki kendisi bir devdir) vermis, bu dev de akhilleus'a savasmanin yani sira oturup kalkmayi, adam gibi davranmayi ogretmistir ki bu son saydiklarim ogrenim hayatindan sonra unutulmustur akhilleus tarafindan. bu dev ayni zamanda vaktinin en hizli kosucusu olan -zannedersen yine- bir devin dizkapagini akhilleus'a takarak augmentation tarihini baslatmistir.
  
  odysseus tarafindan askere alinmistir, iki askere alinma hikayesinin arasindan daha afillisi odysseus'un, iclerinde akhilleus'un da bulundugundan suphelendigi kalabalik bir hareme giysiler takilar vs. getirip ortaya yigmasi, bu feminen cisim yigininin arasina mizrak kalkan gibi alakasiz (!) kimi savas gerecleri birakmasi neticesinde sazan yaradilisli akhilleus pasa pasa ilion'a gelmeye razi oldugu versiyondur.
  
  anasinin gaziyla yasar akhilleus, thetis "aslansin sen oglum, kaplansin" diye gazi verdikce akhilleus savas savas diye kudurur. zira eleman, diger butun savasci akhalar gibi un pesindedir (bugdayla ilintisi olmayip san sohret anlamina gelmektedir burdaki un.), bu un ekonomisinin akhaogullarinin basina acmadigi is kalmamistir, ilerde onu da irdeleriz. kendini olumsuz, cizilmez, zarar gormez, kaskoya tamah etmez bir karekter goren akhilleus'un felaketi, anasinin kendisine truva'da savasirken olecegini belirtmesi olur. bu durumda basariya ac, pratik olarak yenilmez ama genc ve unsuz akhilleus'un ikilemi belirir: tatli hayatin elden gitmesi mi, bu potansiyele sahip olup da rencber olarak, hamal olarak hayati idame ettirmek mi?
  
  degil akha siralarinin, bilinen dunyanin en saglam savascisi, sagi olduren solu surundurerek olduren akhilleus, elbette ki ortalama akhalidan daha cok adam kestigi icin daha fazla ganimet haketmektedir, daha fazla saygi gormeye ihtiyaci vardir, hatta krallarin krali namli kadayif agamemnon kim olmaktadir ki, butun ayak, kol bacak islerini akhilleus yapmaktadir, defensive matrix atilmis ultralisk gucundedir akhilleus. ama agamemnon godosu buyuklugunu ispat etmek icin akhilleus'un pek bi sevdigi, yuzune gozune surdugu lakin ilyada'da alinan verilen bir obje olmaktan oteye gotmeyen briseis'e el koyar. tatli canini kurtarmak icin savasi birakmaya dunden razi olan akhilleus da tavir yapar, cadirina cekilip arkadaslari bir bir kilictan gecerken canakkale kumsallarinin tadini cikarir. kizip sehirlere dalip talan eden, yakan yikan miken akhilleus cok afedersin kari gibi naz yapmaktadir. agamemnon da akhilleus etraftan gecerken kafasini cevirmekte, arkasindan laf atmaktadir "yurru lepiska saclim" diye.
  
  ne zaman ki akhilleus'un yanina ona baksin, onu korusun kollasin diye babasi tarafindan verilen patroklos hakkini teslim eder, iste o an dananin kuyrugunun koptugu, essegin kulagina suyun kactigi andir. kafasindan asagi kuller dokup sacini basini yolan, kendini yerlere atip ustunu basini paralayan akhilleus, gorup gorebilecegimiz en epik surette yeminini bozar. bozar da kendisine yeni silahlar gerekmektedir, hepaistos yeni silahlar, zirhlar kalkanlar dover, ki kalkana islenen motifler dikkat cekmektedir. uzerinde dort ayri tasvir bulunan kalkan akha halkinin genel yaasam bicimlerini yansitmaktadir. ne var ki akhilleus, bu edevadi degisim degerine bakmaksizin paralayacak, kalanlarin kapisilmasi ayri olaylara sebebiyet verecektir. akhilleus, yeniden savasmayi kabul ederek, yasamaya karsi un kazanmayi yeg tutarak, yeni silahlara kavusarak bir anlamda yeniden dogmustur... olmek icin dogmustur akhilleus, tamamen kurban/adak amacli bir dirilistir onunkisi, bunda kutsal, goz yasartici bir guzellik, garip bir estetik vardir.
  
  dogmustur da gucte meydana gelen dengesizlik giderilmek zorundadir. siralari dagitan akhilleus kargisina taktigini surukler, geleni keser kacani ezer. ortalama bir essegin su alma kapasitesini ogrenmek ve bunu limitine goturmek askiyla yanip tutustugunu dusundugum akhilleus, bu egilimini savas meydanindaki bir akarsu tarafindan kapildiginda gosterir. tanrilar akhilleus'un durmasi icin bir anafor yaratirlar ki daha fazla jenosidde bulunmasin. akhilleus bir defa daha tanrilara meydan okuyarak nehirden cikar, akhilleus olmek bilmemektedir. ha o nehirle ilgili baska bir ayrinti da akhilleus tarafindan turvalilarin ve muttefiklerinin kanlariyla boyanmis, cesetleriyle tikanarak tasirilmis oldugudur. leslerden bir bent orup olimpos akarsular idaresine meydan okuyan akhilleus'un ofkesi ve ofkesinin neticesi karsisinda tanrilar dahi dehsete duser.
  
  hektor'a duydugu ofke ise akil alacak cinsten degildir. gerci tabiati itibariyle akilalmazlikla ozdeslesmis olan akhilleus'a boyle bir suclamada bulunmak guctur, ancak patroklos'u olduren, kendisini on yil alikoyan ve sonunda tatli canini alacak olan hep turvalilardir, ve truvalilarin butun gucunu cesaretini namusunu haysiyetini temsil eden hektor karsisinda dikilmektedir, dizleri hafif titrese de. medeniyetlerin kapismasi iki adama indirgenmistir, insanustu savasci, yorulmaz olmez, su gecirmez akhilleus ve ustuninsan, fedakar halk kahramani,cefakar agabey hektor.. nitekim akhilleus'un ofkesi ustun gelir, hektor uzun bir sure av konumunda kaldiktan sonra son durusunu yapar ve hayata gozlerini yumar. hirsini alamayan, yendikce yenesi gelen akhilleus cesede olmadik iskencelerde bulunur, ne var ki insan oldugunu priam'in kendisinden oglunun cesedini istediginde gosterir; onun da yakin zaman icinde gozyaslarina bogulacak bir babasi vardir ve kendisi de bir babadir neticede..
  
  bu kadar gurultu patirti sonrasinda boku bokuna olur akhilleus, ne var ki olumu hakettigi, aci ceksin beter olsun kopek soylemine layik oldugu tartismaya aciktir. akhilleus o zamanin yadsinmayi soyle koyun, hayatin temel nedeni olan kavganin, savasin temsilcisi, gencligin verdigi heyecanin, basari acliginin (sehvetinin diyelim), hirsin ve tutkunun vucut bulmasidir, insanin ta kendisinin epey damitilmis halidir. mirasi zeka ve kuvvetin temsilcisi olan en sevdigim mitolojik figur odysseus'a kalmistir, ne var ki odysseus'un gemisinin basina gelenler dusunuldugunde bu miras baliklara birakilmistir.
  
  gerek cocuksu heyecani ve ofkesi, hirsi ve basari bagimliligi ile, gerek myrmidon olmasinin verdigi hemsehrilik sifati ile akhilleus sempati duydugum, icinde kimi vakit kendimi buldugum bir mitolojik karakterdir
  
  ama ne karakter...
• mevsim sonu ucuzluğundan aldığı ayakkabı tarafından öldürülen bir adamdır. ayakkabı topuğunu vurmuştur. tarih yalan yazmıştır karizma bozulmasın diye.
• akhaların götoğlanı kahramanı. nice yiğidi şehit etmekle kalmamış, hektor kardeşimizi de öldürmüştür.
  
  annesi tanrı olduğundan dolayı torpillidir pezemenk. "anne beni dövecekler" , "anne ben küstüm, agamemnon bana piç dedi" , "anne git zeus dayıyla konuş", "anne git hephaistos amcadan bana zırh al" benzeri vızıldanmaları ile ünlüdür. hektor'u da ancak tanrıların aldatmasıyla yenebilmiştir. o athena falliği, hera şerefsizi ve anası thetis'in numeroları olmasa zor yenerdi truvalıları.
  
  ne güzel iş ya! hem yarıtanrı olayım, hem anam beni styx nehrine batırsın, ondan sonra caka satayım. halbuse hektor kardeşim olsun, aeneas olsun, sarpedon baba olsun mangal gibi yürekleriyle delikanlı gibi savaşmışlardır.
  
  ilyada'dan sonraki mitlerde hektor'un kıtipiyoz biraderi paris tarafından topuğundan şişlenmiştir. bu kadar da tırtodur. yok topuğundan tutmuş mutmuş anası... hikaye anlatmayın bana...
  
  (bkz: sikerim ben böyle işi)
• öldürdüğü düşmanlarının ardından ağıt yakan tek askerdir bu belki de. hislidir. zaten adının kökü akhos, eski yunancada "keder" demektir. bu keder geçmez. onun kaderidir. ölene kadar onu takip eder.
• patroklus ile ilişkisi troy filmindeki gibi kuzence midir yoksa ilyada'da arada başka numaralar da ima edilmekte midir, dikkat edilmesi gerekir.
• denilir ki bebekken annesi tarafindan içinde insanin hasar görmesini engelleyen bir sivi bulunan kazana daldirilmiş, ama bunu yaparken annesi onu topugundan tutmuş, bu yüzden de sadece topuğu vulnerable kalmiş...
  yine de bu olay kafamızda epey sorunsal yaratir, yani annesi bebeği bu sıvıya daldırırken neden kendi elini daldirmiyor? bebeği için bu fedakarliği yapmasi gerekmez m? daldirsa ne olur? eli de hasar görmez olur, bu kötü bişey mi? anne elini isirmayi ve aci hissetmeyi seviyor mu? dahasi etrafta maşa falan yok mu? ya da akhilius böyle bir kiyaktan faydalanıyorsa neden zirh giyiyor? neden o topuğunu iyi kollamiyor? hadi oraya bir cep saati bile koymayışını o zamanlarda cep saatinin olmayışına bağlayabiliriz, lakin bir demirden ayakkabı da mi bulamıyor? alt tarafi 3cm x 3cm bir yeri koruyamayan adam nasil olur da o kadar ordunun kumandani olur? tamam, kumandan oldugu sirada bilmiyorlar daha orayi koruyamadiğini, ama yine de adam kendini belli etmez mi?
  özetle akhilius bizim kafamizi çok bulandiran bir mitoloji kahramanidir, iyi çocuktur, delikanli adamdir, kiz meselesi için toprak olmuştur çanakkalede...
• hakkında entry giren çoğu sözlük yazarının bir önceki entryi bile okumadığının ispatı olan efsanevi karakterdir.