adblock

• yapanın taşşağına sağlık dediğim uygulamadır. kimsenin footer'larda ya da köşe kolonlarda falan çıkan reklamlarla bir sorunu yok.
  
  ama tek fonksiyonu video stream etmek olan bir sitede, istediğim videoyu izlemeden önce "zorunlu" olarak siksok bi reklam izlemem gerekiyor ve adblock sayesinde bu engelleniyorsa, tekrar ediyorum:
  
  yapanın taşşağına sağlık dediğim uygulamadır.
• hürriyet tarafından "en kullanışlı chrome eklentileri" haberinde tavsiye edilen eklenti.
  bre akılsızlar, onu yükleyince hürriyet'in bütün reklamları engelleniyor, sayfanın yarısı reklam zaten.
• hani insan havaya muhtaçtır ama onun değerini bilemez ya.. çünkü sürekli nefes alıp verirsin ve ta ki nefesin kesilinceye kadar havayı düşünmezsin bile.. hah..! işte aynı durum bu eklenti için de geçerli. öyle sağ üst köşede sessiz sakin bir şekilde işini yapmaya devam ediyor. arada açıp bakıyorum. mesela an itibariyle 340 bin reklamı engellemiş.. ama bu durum beni tatmin ediyor mu? hayır! çünkü reklama hiç maruz kalmamışım ya.. değerini bilmiyorum.. ancak geçen gün bir arkadaşın pcye format attım. neyse chrome falan kurdum. biraz nette gezineyim dedim. aman allah'ım.. ne göreyim. internet koca bir çöplük.. o kadar ki reklamdan ana metin görünmüyor.. nefesim daraldı ruhum sıkıldı bir anda.. sonra bir şeylerin eksik olduğunu anladım ve sağ üstteki kırmızı levha içinde beyaz "dur" elinin olmadığını fark ettim. hemen kurdum ve dakikalarca nefessiz bırakılan birisinin birden hava alması gibi bir duygu hissettim..
  
  düşünenler var olsun..
• orospu çocuklarını ağlatmış olan uygulama.
  
  para kazanamıyorsan siktir kapat siteyi.
  
  illegal yoldan dizi, film izlet sonra emek'ten bahset.
  
  (bkz: hassiktir)
• bilgisayarım sıfırlandığında bikaç gün kurmayı unuttum, internetin boku çıkmış resmen onu farkettim.
• insanların akıllı programlar yazmaya başlamasıyla cılkından çıkan reklamları engelleyen başka bir akıllı program.
  
  adblock son derece önemli bir programdır. hatta çağımızın en önemli şeylerinden biridir. hemen herkesin kullanması gerektiğini düşünüyorum. bariz bir takım yaralarını şöyle sıralayabiliriz:
  
  - iğrenç reklamlardan kurtulmak
  - daha az veri alışverişi. cep telefonunuzda bile kullansanız mesela web üzerinde dolaşırken en az %20 tasarruf sağlarsınız.
  - tepkimizi gösterebiliyor olmak
  ama en önemlisi
  - kişisel bilgi güvenliği
  
  birer internet kullanıcısı olarak internette dönen bir takım olayların nasıl çalıştığını bilmeniz gerekli. hatta bunu bilirseniz bazen çok eğlenceli şeyler yapabiliyorsunuz. o yüzden biraz bilal, biraz normal elimden geldiğince basitleştirerek anlatmaya çalışacağım
  
  reklamların cılkının çıkması demiştim bu ne anlama geliyor peki?
  
  web siteleri eğer isterlerse ve güvenlik ayarlarınız el veriyorsa sizin bilgisayarınızda veri depolayabilirler. bunlar genelde zararsız metin verileridir. ama istenirse zararlı ya da istenmeyen amaçlarla kullanılabilir.
  
  web siteme kaç farklı kişi girmiş?
  
  ilk önce bu soruyla başladı her şey.
  
  bilgisayarınız internete her bağlandığında ona bir adres verilir. biz buna ip numarası diyoruz. özellikle eski çevirmeli bağlantılarda bilgisayarınız internete her bağlandığında yeni bir ip numaranız olurdu. şimdi daha az sıklıkla değişse de gene benzer. bir web sitesi sahibi olarak hangi ip numaralarının web siteme girdiğini biliyorken kaç farklı kişinin girdiğini bilemezdim. aynı gün, aynı kişi üç kere internete bağlanıp web siteme girmiş olsa üç farklı kişi girmiş zannederdim.
  
  böyle olmaması için çerez dediğimiz bir sistem kullanıyoruz. benim web siteme ilk defa girdiğinizde, bilgisayarınıza bir çerez atabilirim. içine de anlamsız bir kimlik numarası yazabilirim. siz ve bilgisayarınız için hiç bir anlam ifade etmeyen bir seri numarası. mesela "123abc". bu olduğu zaman artık benim için bir kimlik sayılırsınız. "123abc" eğer web siteme tekrar girerse onu tanırım ve sayacımı bir rakam arttırmam. "aa bu bizim 123abc tanıdık o gelsin gelsin" derim.
  
  başlangıçta çok zararsız ve sevimli bir şey olan bu çerezler, akıllı, fesat kişilerce çok acayip veriler elde etmek için kullanıldılar.
  
  ne yapabilirim peki bu çerezle? bir kere gezdiğin bütün sayfaları kayıt altına alabilirim. hangi zamanlarda hangi sıklıkla web siteme geliyorsun, hangi sayfada ne kadar vakit geçirmişsin vs gibi. uzun vadede akıllı bir algoritmayla web sitemin içeriği de el veriyorsa yaşını ve cinsiyetini dahi aşağı yukarı tahmin edebilirim. ve elimde bir veri oluşur. bakın burada siz diyorum ama bu siz, ahmet ya da ayşe değil. kim olduğu belirsiz bir kişi benim için.
  
  eğer çerez olmasaydı ve mesela ekşisözlük gibi bir web sitem olsaydı elimde sadece istatistiksel bir veri olurdu. web sitesine giren insanların istatistiksel davranışılarını ortalar, ve o zaman için derdim ki:
  ekşisözlük genelde 18 -25 yaş arası üniversite gençliğinin gün boyu, ama en çok öğlen ve akşam saatleri takıldığı, daha çok bilgi içerikli sayfaları okuduğu kutsal bir yer.
  
  ama çerezler sağ olsun, her birinizin bireysel istatistiklerini tuttuğumdan, kadınından erkeğine, gencinden yaşlısına, kimin ne zaman siteye girip neler okuduğuna kadar biliyorum.
  
  peki bu benim ne işime yarayacak?
  
  işte bu artık pazarlayabileceğiniz bir veri. web sitenize reklam verecek kişilere şunu diyebiliyorsunuz. benim web siteme her gün şu-şu saatlerde 20 bin civarında beyaz yaka erkek, giriyor. bunların çoğunun akıllı cep telefonu var, bunların %60'ı evli ve çocuklu vs vs...
  
  bu reklam verecek firma için bulunmaz bir nimettir. bu şekilde çok para kazanırsınız. zira adam yeni çıkan pahalı cep telefonu reklamını 60 yaşındaki amcaya değil bu beyaz yakalara yapmak isteyecek.
  
  bu arada bu, hala çok da tehlikeli bir bilgi değil. hatta bizim yararımıza bile sayılabilir. zira sağda solda sadece ilgimizi çekebilecek reklamlar görmeye başlarız. aynı facebook'da olduğu gibi. hatta mesela facebook'un bu tip istatistikler tutmasına bile gerek yok. profil bilgilerimizi doldururken zaten her şeyi söylüyoruz kendisine. ekşisözlük'te de benzer bir üyelik durumu var ama mesela yazar/çaylak/üye olmayan insanlar hakkında bile bu şekilde veri toplayabilirsiniz.
  
  gerçek tehlike bir web sitesine minik programcıklar diye isimlendireceğim, bizim "javascript" dediğimiz şeylerle başka bir web sitesinden veri çekip içerik yükleyebilmeye başladığımızda ortaya çıktı.
  
  nasıl yani?
  
  akıllı adamın teki çıktı ve web sitesi sahiplerine dedi ki, sizin kullanıcılarınız arasında istatistikler falan tutmanıza gerek yok, bunu ben zaten yapıyorum. hatta reklam verenlerle falan da görüşmenize gerek yok bunu da ben yapıyorum. siz web sitenize benim şu kodlarımı yerleştirin, ben gerekli reklamı gerektiği kişiye gösteririm. hay hay diyorum ve kodları yerleştiriyorum. bildiğin kebap abi. hiç uğraşmıyorum pazarlamayla falan. onlar hallediyorlar ben zadece paramı alıp geçiniyorum. adamlara da biraz komisyon veriyorum. bu kadar.
  
  benim bu yaptığımı binlerce web sitesi de yapıyor.
  
  buradaki durum şu, ben bir web sitesine girdiğim zaman bu aracı firmanın minik kodları bana bir çerez atıyor ve artık beni tanıyor. ben ahmet'in web sitesine de girsem, mehmet'in web sitesine de, her yerde bu adamın çerezi olduğundan bu adam beni her yerde tanıyor. bu gün ekşi sözlükte kadın haklarıyla alakalı bir entry girerken de tanıyor, ertesi gün girdiğim pornografik bir sitede "zorlama, sert, sex" anahtar kelimeleriyle sapıklık yaparken de tanıyor. sonra bir bakıyorsunuz, alakasız bir yerde mesela instagram'da dolaşırken penis büyütücü reklamları çıkıyor sağdan soldan. nereden biliyorlar peki benim pipimin küçük olduğunu?
  
  bu aracı firmanın elinde sadece web sitelerinde dolaşırken yaptığım şeyler değil, hangi ip numara aralığından giriyorum gibi ilginç veriler de var. bu verilerle bırakın hangi ülkede olduğunuzu hangi şehirde yaşadığınıza kadar bulunabilirsiniz. hele ki adli bir olayda bu firmalar sizin kişisel verilerinizi paylaşmak mecburiyetineler...
  
  akıllı sistemler, başka akıllı sistemleri doğurur. işte adblock özellikle bu aracı firmaların reklam kodlarını engeller. en büyük aracı firmalardan birisi mesela bu bizim zararsız google. google'un elinde gezegendeki internet kullanıcıları hakında nerdeyse her türlü veri var arkadaşlar. hassasiyet duyduğumuz konulardan, kişisel sapıklıklarımıza kadar koca bir ülkedeki insanları, toplum mühendisliği ile yönlendirebilecek güce sahip bir firmadan bahsediyoruz burada ve google bunların içinde en "zararsızı"...
  
  gerçi bir tehlike daha var, o da adblock'un ne kadar güvenilir olduğu. kendisi veri engellerken acaba bir taraftan veri de topluyor mu? öyle bir şey olsa şimdiye kadar çoktan kokusu çıkardı piyasaya. o yüzden şimdilik elimizdeki en güçlü kişisel veri kalkanı adblock. sadece reklamları engellemekle kalmıyor zira...
  
  eğlenceli kısım ne peki? biraz uzunca bir uğraşıyla bir takım programlar kullanarak kendi hakkınızda alakasız bilgiler verebiliyor oluşunuz. mesela iki hafta düzenli olarak uğraşarak google'a oyuncak bebek reklamları göstertmeyi başarmıştım. kendisi şu an beni 9 yaşında bir kız çocuğu sanıyor olabilir^* bir süre de böyle zannedecek. belki 3 hafta sonra 60 yaşında bir teyze, ya da çok zengin bir iş adamı olabilirim. bana kalmış...
  
  adblock sayesinde ne elde edebiliriz? ekşisözlük gibi şirketler zamanla pazarlama stratejilerini değiştirmek zorunda kalabilirler. bir süre sonra adblock yüzünden reklam verenler aracı firmaları aradan çıkartmaya başlayacak. kimsenin görmediği reklamlara kimse para vermez. mesela sözcü adblock kullananları engellemek yerine kendi reklamlarını kendisi yayınlamaya başlayacak. bu da kişisel verilerimizi eskisi gibi web sitelerine özel kılacak. büyük firmaların elindeki verilerde türkiye'deki insanların internet davranışları değil, türkiye'deki insanların sallıyorum ekşisözlük'teki davranışları olacak. eskisinden çok daha zararsız bir veri.
  
  adblock bir süre sonra işe yaramaz hale gelecektir. esas kalkan yanlış bilgi veren sistemler yaratabilmekten geçer. girişimcilere buradan göz kırpıyor, bedavadan proje fikri vermenin hafifliği ile uçuyorum şu an.
• bunu yapanın, düşünenin elini öpmek lazım.
• ssg'nin kullanıp kullanmadığını merak ettiğim uygulama.
  sözlüğü okumak için başka çare kalmadığına göre...
• 4 ay önce chrome eklentisi olarak kurduğum aplikasyon.
  
  4 ayda bilanço: 84446 adet reklam^*. ulan bir de "i sitilir nisil iyikti diriyir" diyorsunuz. yılmaz vural'ın dediği gibi, tecavüz ediyorlar reklamlarla.
  
  geçen bir program indirmek istedim tam 18 yerde "download" yazıyordu. amk hangisini tıklayacağım? birine yanlış bastım bir kere virüsü silmek için format atmam gerekti.
  
  makul ve mantıklı reklam yapılsın. ona lafımız olmaz. bazen aradığımı o reklamlardan da bulabiliyorum. ama taciz boyutunda gözünüze sokarlarsa orada dur derim. internette 10 sn video izlemek için 15 sn sonra reklamı geçebilirsiniz saçmalığını kim destekliyorsa ağzına kürekle vurmalı.
  
  acaba bu reklam seviciler karşılarına reklam çıktığında "ay ne güzel ad'miş bu" diyorlar mı? yoksa ana bacı düz mü kayıyorlar. sormak lazım.
• bir sayfalık yere 3 tane banner veren siteler için mükemmel bir çözüm.
  (bkz: ekşi sözlük)