abu dhabi

• dubai'den daha bir "şehir"..
  
  aradaki farkı görmek için dubai'yle beraber görmek gerekiyor.
  
  dubai ne kadar landmark'lardan oluşan, anıtsal gökdelenlerin, binaların doldurduğu, tüm bu binaların sanki bir heykel gibi dikildiği ama içlerinin bomboş olduğu bir şehirse, abu dhabi o kadar "yaşayan" bir şehir.
  
  ne demek istiyoruz? dubai'de mesela ortalıkta kaldırım falan göremezsiniz. insanlar dışarlarda gezinmez. bisiklet falan hak getire. bunların hepsi için belirlenmiş yapay yerler vardır. koşmak mı istiyorsunuz? koşu yapılan yere gideceksiniz. bisiklete anca eviniz bir compound ise o civarda binebilirsiniz, örneğin the palm'dan marina'ya bisikletle gidemezsiniz. evinizden çıkıp sokakta gezemezsiniz, gezecek sokak yoktur zira. anıtsal alışveriş merkezlerinden birine gideceksiniz, orada gezineceksiniz. arabanızı sokağa parkedemezsiniz, otoparklara bırakacaksınız. ortalık expat kaynar, araplar numuneliktir.
  
  abu dhabi öyle değil. bildiğin bir şehir abu dhabi. kaldırımları var, yürüyüş yolları var, bisiklet yolları var, sokakları var, sokaklarda evleri var, evlerin önüne parkeden arabalar var, ortalıkta gezinen bir arap nüfusu var, üstelik bunlar numunelik de değil, sokakta dükkan önünde, üzerinde entarisi üzerinde sere serpe yayılan arabı da var, iş için toplanan arabı da.
  
  ha şehir daha yaşanır da, peki ne var görecek. açıkçası bi bok yok. bildiğin şehir diye dubai'ye göre daha olumlu bir izlenim yaratmak istemedim aslında, bildiğin şehir olmasından kelli pek görecek birşey de yok şehirde. belki diktatörlüğüm alameti farikası sayılabilecek "başkanlık sarayı" görülmeye değer, onun dışında bildiğin bir "şehir" abu dhabi.
  
  görülecek şeyler şehrin 35 km dışındaki yas island denen nanede. ferrari world denen devasa yer, formula 1 pisti, bir de gördüğüm en eğlenceli su eğlence parkı bu yas denen adamsı yerde. dubaileştirmeye çalıştıkları yer bu yas island zaten, şehire fazla elleşmiyorlar.
  
  bu arada hatırlatalım, abu dhabi dubai'ye göre daha muhafazakar, bir suudi arabistan değil, ama muhafazakar. gerçi dubai'nin yanında artık türkiye de muhafazakar ama neyse.
• herkesin anlattığı abu dhabi afedersiniz göt kadar bir yerdir, deniz kıyısında kurulmuş küçük bir ilçe gibidir. gel abu dhabi neymiş bir de çöllerinde rafineri kurmaya çalışan mühendislere sor.
• son bir senemi gecirdigim sehir.
  dubai istanbul'sa, abu dhabi ankara analojisi gecerlidir.
  dubai'ye nazaran daha muhafazakar dense de her semtte "african eastern" denilen likor magazalari zincirinden bulunabilir. halbuki dubai de eve goturmek icin satin alabileceginiz yer bulmak daha zordur. 24 adet tuborg kirmiziyi (bir koli) 80 dirhem'e^* aliyorum, yani yaklasik 35 ytl eder.
  trafik her gecen gun abu dhabi'de daha cileli bir hale geliyor. gorunmeyen masraflarin cogunu trafik cezalari ve araba masraflari cekiyor. eskiden sudan ucuz olan kademeli olarak dunya ile ayni seviyeye cekiliyor, artiyor. su an buyuk bir depo benzin icin yaklasik 100-120 dirhem, yaklasik 50 ytl oduyorsunuz. eskiden bunun yarisi idi.
  taksi bulmak dubai'ye gore daha zor. dubai'de nerdeyse herkes ingilizce konusurken, burada sokakta ingilizce konusan insan bulmakta sikinti cekebiliyorsunuz.
  dubai'de uygun fiyata luks ve cok cesitli hizmet alirken, abu dhabi'de ya yuksek fiyat orta kalite ya da dusuk fiyat dusuk kalite secenekleri bizi karsiliyor.
  dubai'de cok ciddi bir ticari zihniyet var, hizmette sinir yok, fiyat/performans optimizasyonu her yerde, abu dhabi'de ise tok satici durumu soz konusu. tok olmasa bile adamlar tok satici modundalar.
  
  ustune para verdikleri icin, bu korfez ulkeleri^* arasinda dubai'den sonra yasanabilecek en guzel yer. sonucta maaslar ne kadar dusmus olsa da insaat piyasasi hala canli, gelecek vaat ediyor. kultur sanat projeleri hizla devam ediyor. dun linkin park konseri vardi, bugun f1 yarislarinin sesi bizim eve kadar geliyor. bir onceki gun kelis ve kanye west konseri vardi. ama maalesef detaylar olmuyor, olamiyor. canim istanbulumda bogaza karsi yudumlayacagim tavsan kani cayim olmadikca abu dhabi altin kafesten oteye gecemiyor.
• ne kalbimi, ne ruhumu ne de bes kurus parami biraktigim boktan bir emirlik sehri, emirlik baskenti (bu arada bes kurus biraktim, o sozun gelisiydi).
  peki niye boktan?
  aslinda degil herhalde cunku cok zengin, klimali, avm'li, luks arabali, luks evli, luks otelli (dunyanin en pahali oteli, $3 milyarlik altin kaplama emirates palace burada), denizi doldurmali, post-modern louvre'li, guggenheim'li (yakinda zaha hadid, tadao ando, jean nouvel ve foster'li ve bir takim futuristik binalari olacak) bir bosluk (space, if you like).
  fakat bu ne sicak (hem de kasimda)? bu ne nem? bu ne bambu yagi/curry kokusu? bu ne zenginlikler içre pakistanli kokusu?
  temiz havada dolasamayacak, aksam nefis bir yemek esliginde cakirkeyif olamayacak, dostlarla uzun uzun konusamayacaksak ne yapalim biz o sehri?
• dışarı çıkarken soyunmanız, içeri girerken giyinmeniz gereken emirlik..
  insanlar arabalarını bile çalışır bırakıp kilitliyorlar.. nasıl yaptıklarını hala çözemedim..
  bir gün kıstırıp soracam ama lokaldir, hintli falan zanneder diye korkuyorum..
  
  araba demişken cuma ve cumartesi günleri, arkasında (en az) bir jet ski olmayan araçlara polis ceza kesiyormuş diye duydum..
• bünyesindeki sheikh zayed camii'nin alışveriş merkezine çevrildiği yer. daha evvel olmayan bir yer altı otoparkından içinde bildiğin avm mağazalarının olduğu bir yere yönlendirilip oradan hoşgörü yolu (!) ile camiiye ulaşmaya çalışıyorsunuz.
  
  camiide ibadet etmek isteyenler de camiinin kısıtlı bir yerine alınıyor, turistik amaçla gelenler ise camiinin her tarafına girebiliyor.
  
  allah akıl fikir versin...
• birlesik arap emirlikleri'nin en büyük emirligi. emiri bae(uae)'nin default cumhurbaskani kivaminda. bae'nin en büyük gücü, dubai'nin aksine yatirimlarini çevre, teknoloji gibi konulara harciyor. arap ülkeleri arasinda, en rahat yasanacak sehir olduguna inaniyorum.
  
  etihad ve thy'nin direkt uçuslari var, 4 saat sürüyor. biletinizi emirates'ten dubai'ye alirsaniz, online olarak vize alabildiginizi duydum, lakin ayrintisini bilmiyorum. aksi halde, vizeye basvurup 40 günlük vize alinabiliyor, 2-3 gün içerisinde çikiyor. dubaiye 140 km, 1,5 saat uzakta. sehir içinde 60-80-100, sehir disinda x+20km/s hiz siniri var. hiz konusunda çok katilar, geçmemeye gayret edin.
  
  yasam stili olarak, avrupa'ya en çok benzeyen ortadogu ülkesi(istanbul dahil), kadin haklari hariç. trafikte; saginiza solunuza bakmadan karsidan karsiya geçebilir, marketlerin çogunda ayri kapisi bulunan domuz eti reyonu, alkollü içecek reyonu bulabilirsiniz. krismisa yakin zamanlarda tüm avm'lerin crismis temasiyla süslendigine taniklik edeceksiniz. ingilizce biliyorsaniz, iletisimde çok sikinti yasamayacaksiniz, karsilastigim nüfusun %90'indan fazlasi ingilizce konusabiliyor.
  
  kurumsal isyerleri haricinde kadinlar suudi arabistan ve bae'nin diger emirliklerine kiyasla çok rahatlar. saçlara örtü geçirmek mecburi degil, alkollü içecek dükkanlarina rahatça girip çikabiliyor(vita es mortenin bu konudaki uyarısı aşağıda), araba kullanabiliyorsunuz. tek basiniza otel odasi tutup, evli olmadiginiz erkek arkadaslarinizi misafir dahi edebiliyorsunuz. bikini ile sahilde güneslenmenizde, camiler disinda, corniche sahilinde vs... kot sort ile gezmenizde sikinti yasandigini görmedim.
  
  standartlari olan bir sehir, taksi-bakkal-lokanta vs.. her seyin belli bir standardi var. sehrin bir ucundan bir ucuna en fazla 40 dakika sürüyor, rush hourda dahi trafik çilesi yok. cadde ve sokaklar çok düzgün, nizami, genis. nüfusun %18'i emiri, %35 hindistanli, emiri kadar pakistanli, filipin+tayland+endonezya, kalanlarin çogu avrupali. couchsurfing ile rahatlikla konaklama imkani bulunulabilir.
  
  bütçeye göre, her türlü restoran var, hint restoran sayisi çok fazla ve oldukça ucuza geliyor.
  kamu spotu: hint restoranlarin acisiz isteyiniz, istettiriniz.
  
  ulasim için gece 12ye kadar otobüs kullanilabilir. sonrasi için taksi, taksi istanbuldan daha ucuz, çogu sey gibi. araba kiralamak isteyenler, günlük 30 liraya kadar araç kiralayabilir. gece hayati opsiyonlari, bütçenize ve networkünüze göre farklilik gösterir. sadece erkeklerin takildigi nargilecide de takilabilir, dünyanin en büyük swinger organizasyonuna da katilabilirsiniz.
  
  bae'nin diger emirliklerine kiyasla, ziyaret edilecek çok daha fazla kültürel miras alani var. aralik ayina kadar kumsalda güneslenip, denizde yüzebilirsiniz. f1 alanindaki ferrari world ve su parklari gördügüm diger örneklere göre daha iyi, ziyaretler 200-300 lira civarinda degisiyor. birkaç adet firsat sitesi var, etkinliklere daha uygun fiyatlara ulasabilirsiniz. bazisinda kalite çok düsük oluyor, yorumlari kontrol ediniz. örnek olarak ferrari world'e 120 liraya girebilirsinz. kasim basinda bilmem ne kongresi, kasim sonuna dogru f1, nisan ortasinda hatirlamadigim baska bir etkinlik nedeniyle otel fiyatlari çok yukarilara çikiyor. yaz aylarinda, araba klimasi çalissin diye; kontakt açik birakilip avm'ye gidenler var. güvenlik sorunu neredeyse yok. bi de nem var nem. çöl safarisi ve çölde bir gece geçirmeyi mutlaka öneririm.
  
  dubai, abu dhabi'ye göre çok daha modern gözükse de, abu dhabi'nin yasalari çok daha gevsek. dubai'de alkol almak için, silah ruhsatina basvurur gibi ruhsat almaniz gerekirken(içkili lokantala ve kulüplerde serbest), abu dhabi'de patirt diye aliyorsunuz. litresi 9 liraya viski, tanesi 3 liradan carlsberg bulabilirsiniz.
  
  ücretsiz park yeri, oteller haricinde neredeyse yok. parkmatiklere para atmaniz gerekiyor, ceza yememek için. 2015 itibariyle saati 2 dirhem, günlügü 16 dirhem. parkmatiklerle ugrasmamak için, cep telefonundan plaka bilgisiyle, park hakki alabiliyorsunuz. kullandıgınız ispden sms ile nasıl park ücreti ödeyeceğinizi kesin öğrenin, aksi halde zulüm oluyor. cuma günleri park yerleri ücretsiz, lakin bug olarak; cuma günü 2 dirheme 1 saatlik park ücreti ödediginizde, pazar gününe kadar park ücreti ödemis oluyorsunuz. cuma günü 2 dirhem ile cumartesi gününü belese getirebilirsiniz.
  
  ben 1,5 ay boyunca hiç sıkıntı yaşamasam da, alkol konusunda vita es mortenin uyarısıyla gelen edit: "bunlar için özel marketler var, oralardan lisans karşılığı alınabilir. lisanssız alma hem satıcıya hem alıcıya epey sorun açar burada. bunun yerine telefon numaraları paylaşılır genelde :) adama açar şunu şunu istiyorum dersin getirir kapına daha güvenli. bunun dışında diğer emirliklerden içki alıp gelenler var (ajman'da hiçbir kural yok misal) yalnız bunları takip edip bilerek kaza yaptıran ve polis çağırmamak için yüksek meblağlar talep eden lokal çeteler mevcut :)
  
  birşey demezler, şikayet olmadıkça veya sorun çıkarmadıkça. herhangi bir kontrolde ise mahkemeye çıkarırlar neden beraberdiniz diye. duymuşsundur hani bizim basında tecavüze uğrayan kadın hapse atıldı diye, bunun sebebi genelde fahişeliktir, işini görür fakat parasını alamaz polise gider bu bana tecavüz etti diye, polis de der ne işiniz vardı aynı evde :) ben de gittim, haftasonu geçirdim kaçtım sorun çıkmadı.
  
  bae'nin genel olayı, kör göze parmak sokmadığın sürece istediğini yap milleti rahatsız etme :)"
• dubai'ye göre daha yeşil kalan,
  
  trafiğinin günden güne istanbul trafiğine benzediği,
  
  park yeri bulmanın bir sorun olduğu, "aman canım ne olacak" diye bir saatliğine park ettiğiniz aracınızın camında dönüşte mutlaka bir fiş gördüğünüz,
  
  sürücülerinde ırk ve cinsiyet ayırdetmeksizin bir kabalığın mevcut olduğu (dubai'de araç kullanan abu dabi sürücüleri 200 metreden tanınır icraatları ile),
  
  dubai'deki kadar fazla gezip görecek bir yeri olmayan, lakin dubai'ye göre daha yaşanabilecek bir yer gibi duran,
  
  birleşik arap emirlikleri'nin gsmh'ye katkı açısından en büyük, nüfus açısından ikinci sıradaki emirliği ve başkenti.
• ulaşımına dair birkaç şey söylemek istediğim şehir.
  
  abu dhabi ve dubai için en makul seçenek araba kiralamak. iş icabı gittiyseniz ve şirketinizin oradaki kiralama firmalarıyla bir anlaşması varsa uygun fiyatlara araba kiralayabilirsiniz. yoksa da üzülmeyin zira kiralama fiyatları fahiş değil. benzin oldukça ucuz ama suudi arabistan düzeyinde ucuz değil. yani 15 tl'ye 60 lt benzin alamıyorsunuz ama yine de literesi 1 tl'den ucuz. toplu taşımayı hiç kullanmadım, belki dubai'de toplu taşıma işinizi görebilir fakat abu dhabi'de bunun pek mümkün olmadığını düşünüyorum. metro vs olmadığı gibi otobüsler de pek sık geçmiyor, en azından trafikte görmekte zorlanıyorsunuz. araba kiralamanın bir dezavantajı var: yer gök radar kamera. kaymak gibi yollarda kendinizi kaybederseniz yüksek cezalarla karşılaşırsınız. bir arkadaşım sırf cezalardan çok çektiği için kiralık arabayı iade edip taksiye geçti. trafik çok kurallı ve düzgün akıyor. sadece günde 1-2 kere taksi kullanacaksanız taksi maliyetli olmaz. eğer gün içinde dubai'ye de gidip geleceksiniz mutlaka kiralama opsiyonuna yönelin. istanbulluysanız arada bir etrafınızdakilerin "çok trafik var yeaa" demeleri sizi gülümsetebilir. hoşgörün. hemen hemen bütün taksilerde kredi kartı geçerli. yine de nakit bulundurmanızı tavsiye ederim. dünyanın en düzgün taksi servislerinden biri bae'de. taksimetre açmamak, pazarlık yapmak gibi bir şey söz konusu değil. fiş de veriyorlar. iş icabı gittiyseniz bu fişleri masraf gösterebilirsiniz.
  
  hava limanı taksileri normal taksilerden biraz daha pahalı (1.5 kat civarı). minibüs de diyebiliriz, zira 6-7 kişilik araçlar. hava limanından şehre normal taksi bulamayabilirsiniz, yanlış anlamadıysam böyle bir kural var. tersi yok tabiki, istediğiniz taksiyle gelmek mümkün. havaalanı taksiyle 24 km'lik bir mesafe 70 aed civarı tutmuştu, fikir olması açısından belirtilebilir.
  
  son olarak park meselesine değinmek lazım. abu dhabi'de free parking bulmak hemen hemen mümkün değil. cep telefonundan ödemesini yapabildiğiniz bir park sistemi mevcut. örneğin arabınızın plakası kırmızı 10 56789 olsun (plakaların kendine has renkleri var). 4 saatliık park hakkı satın almak için cep telefonundan 3009'a şöyle bir mesaj atıyorsunuz: red10 56789 s 4
  
  bir saatlik ücret 2 aed. eğer 7 saatten fazla kalacaksanız s 24 yazarak 15 aed'ye 24 saatlik park hakkı satın alabilirsiniz. tr hatlı bir telefonda denemediğim için tr roaming desteği var mı bilmiyorum ama astarı yüzünden pahalı olacağı kesin. bozuk parayla otomatlarda ödeme yapılabiliyor.
• garfield'in sirin kedi nermal i sabit postalama mekani