• strese az dayanikli kisiliklere verilmis bir nickname de denebilir. lider olmalari kendilerine aci verir cunku herseyi kontrol etmek isterler. guvenemeyince de herseyi kendileri yapip cok yorulup geberirler.
    mesela bu basligin ukte evreninden sahibi a tipi bir kisilikse ukte dolana dek bayag bir stres olmus olabilir, ulan ne zaman dolcak, yenisini soramiyorum, kendim mi doldursam bikbikbik demis olabilir.
  • rekabetçi, sosyal alanda ve mesleğinde hırslı, dakik, güçlü ve etkileyici kişilik sahibi, sabırsız, aynı anda birkaç iş yapmayı seven, insanlara ve olaylara çabuk sinirlenen, onaylanmayı bekleyen, sorunlu bir dinlenme tarzına sahip,daima telaşlı, ev ve iş dışında çok az ilgi alanı olan, duygularını saklayan,kendini ve başkalarını işlerini bitirmeye zorlayan kişilik olarak tanımlanmaktadır.
  • iki ana ozellik bu tip kisiliklerde belirleyici olur. ilk ozellik fena bir sabirsizlikhalidir oyle ki bu tip insanciklar simdiki zamanda yasayamaz hep gelecekteki beklentilere odakli yasarlar ve tabii ki korkunc endise icindedirler. ikinci ozellik ise hic dinmeyen ve surekli estiren bir hircinlik halidir, manyakca araba kullanma, esya kirip dokme vb. sevimsiz hareketler sikca gorulur. bu tip kisilige sahip arkadaslardan uzak durulmasi siddetle tavsiye edilir, zira bu kisilik ozelligi olarak tanimlanan garip haller bulasicidir. hatta bulasicilik turu olarak grip ya da nezle turunden virutik durumlara cok benzerler. a tipi kisilik virusu bunyeye bir defa bulasti mi yeni buldugu organizmada farklilasir, cogu zaman da kuvvetlenir ve teroru topluma yayma misyonu boylece basariya bir adim daha yaklasmis olur.
  • kusursuzluğu, rekabetçiliği seven hırslı yapısıyla grup içinde baskın oluveren sabırsız kişilik. iş, kariyer ve yönetim olgularında başarılı bir profili öngörse de fazla stresin bünyedeki yamultucu etkisiyle sağlığa darbe vurulur. hatta ömrünüzü yer bitirirsiniz kusursuzluk derken. bakmışsınız gene büyük adam olamamışsınız. bir c tipi kişilik geliştirip harmanlamak lazım özellikleri. relax olmak gerek hayatta.
    (bkz: kalp krizi)
    (bkz: ülser)
  • bir şekilde negatif olan kişiliktir. a-normal, a-sosyal, a-sempatik (bunu uydurdum) gibi.
  • psikoloji ilmiyle daha ciddi ilgilenen ulema takımı a tipi kişilikleri obsesif kompulsif tanımı altına sokmaktadır
  • kendisine ve çevresindekilere hayatı zehreden kişilik türü. aceleci, her iş bir anda ve mükemmel olsun isterler. hedefleri daima zirvedir.

    örneğin bir bekleme salonunda herkes için 5 dakika sadece 5 dakika iken a tipi kişilik bozukluğu yaşayan bir insan için yarım saat gibidir. tüm bu olumsuz özellikleri asabiyeti tetikler ve yanındakilere bu dünyada cehennemi yaşatır.

    tabi bu stres ve sıkıntı dolu halleri psikolojik arızaları, fizyolojik arızalara neden olabilmektedir. kalp ve damar hastalıklarından müzdarip olabilirler.
  • sahip olanların diğerlerine oranla kalp ve damar hastalıklarına bağlı erken ölümlere ve başka tür birçok bedensel hastalığa maruz kalma ihtimalinin daha fazla olduğu hede.
  • birçok özelliği kendimde de gözlemlediğim kişilik tipi.
    ama zamanla kontrol etmeyi öğreniyor, gamsızlık edinebiliyorsunuz.
    şöyle bir kaynak mevcut, incelemek istenirse.

    a tipi kişilik özellikleri

    (koroner kalp hastalığına yatkın kişileri niteleyen bazı özellikler)

    • iki şeyi aynı anda yapmak veya düşünmek

    • giderek daha çok faaliyeti daha az zamana sıkıştırmak

    • başkalarından hızlı konuşmalarını istemek

    • bir şeyin iyi olmasını istiyorsan kendin yap sözüne inanma

    • konuşurken el kol hareketleri yapma

    • sık sık diz oynatma yada parmak tıkırdatma

    • hiçbir zaman geç kalmamaya aşırı önem verme

    • hiçbir şey yapmadan oturmakta zorluk çekme

    • çocuklarla oynarken bile, her oyunu kazanmak için oynama

    • sırada beklemeye zorlandığında yada çok hızlı hareket ettiğini düşündüğü bir arabanın arkasından giderken gereksiz derecede öfkelenme

    • çevreyi yada güzel şeyleri fark edememe yada ilgi göstermeme

    • şiddetli tonlamaları olan konuşma örüntüsü ve sık sık müstehcen sözler kullanma

    • kendi başarılarını da başkalarının başarılarını da sayıları temel alarak ölçme(görülen hasta, yazılan makale sayısı vb.)

    • konuşurken nefes alma, dudak ısırma kafa sallama, yumruk sıkma masaya vurma.

    • daha iyi yada daha hızlı yapabileceğini düşündüğü şeyleri başkaları yaparken seyredince sabırsızlanma.

    • hızlı göz kırpma yada tike benzer kaş kaldırma

    sıradan bir a tipi kişisi son derece rekabetçidir ve başarmak için güdülenmiştir. bir zaman darlığı duygusu taşır, gevşemekte zorlanır, ertelemelerle yada yetersiz buldukları insanlarla karşılaştığında sabırsızlığa kapılır yada öfkelenir. dışadönük olarak kendine güvenen bir kişi olmasına rağmen kendini az zamanda çok şey yapmaya zorlar. öte yandan b tipi insanlar daha rahat ve aceleci olmayan insanlardır. suçluluk duygusu olmaksızın gevşeyebilirler ve tahrik olmadan çalışabilirler. kolay kolay öfkelenmezler ve sabırsızlığın eşlik ettiği bir baskı duygusu taşımazlar.bazen çok çalıştıkları olur fakat kendilerini a tipi insanlar kadar baskı altına sokmazlar ve a tipi insanlar kadar rekabetçi değillerdir.

    a tipi davranış ile koroner kalp hastalıkları arsındaki ilişkiyi incelemek için 3000’den fazla sağlıklı, orta yaşlı, erkek yorumlanmış bir söyleşi aracılığıyla değerlendirildi. görüşme öfkelendirici olacak şekilde tasarlandı.görüşmeci deneği açıklama yapmaksızın bekletti ve sonra rekabetçi olma,düşmanca davranma ve zaman baskısı konusunda bir dizi soru sordu.görüşmeyi yapan kişi soruları kesintili ve meydan okuyan bir tarzda sordu.görüşme kendisiyle görüşülen kişinin verdiği yanıtlardan çok yanıt verirken sergilediği davranışa göre puanlandı.sonuçta aşırı a tipi erkekler patlayıcı biçimde yüksek sesle konuştular,görüşmecinin görüşmeyi kesintiye uğratmasına karşı çıktılar,gergin göründüler,dudaklarını ısırdılar ve düşmanca olayları büyük bir duygusal yoğunlukla tanımladılar.klasik b tipi erkekler ise rahat biçimde oturdular,yavaş ve yumuşak bir sesle konuştular,sözleri kesildiğinde kızmadılar ve sık sık gülümsediler.denekler a tipi yada b tipi olarak sınıflandıktan sonra 8,5 yıl kadar incelendiler.bu dönem içinde a tipi erkekler, b tipi erkeklere kıyasla iki kat daha fazla kalp krizi geçirdi yada diğer koroner kalp hastalığı biçimlerine yakalandılar.bu sonuçlar diyet,yaş,sigara ve diğer değişkenler hesaba katıldıktan sonra bile görüldü(roseman vd,1975).

    1981’de american heart association (amerikan kalp derneği) bulguları inceledikten sonra a tipi davranışın koroner kalp hastalılarında bir risk etkeni olarak sınıflandırılması gerektiğine karar verdi. fakat iki yeni araştırma a tipi davranış ile kalp hastalıkları arasında bir bağlantı bulamadı(case,heler,case ve moss,1985;shekelle vd,1983)çeşitli araştırmalarda,bir kişinin düşmanlık düzeyinin a tipi davranış düzeyinden daha iyi bir kalp hastalığı göstergesi olduğu bulunmuştur(booth-kewley ve friedman,1987;dembroski vd,1985;thoresen,telch ve eagleston,1981).

    a tipi davranış yada bu davranışın düşmanlık özelliği, koroner kalp hastalığına nasıl yol açmaktadır? düşmanca davranışları olan ve a tipi kişilerin sempatik sinir sistemlerinin stres yaratan durumlara karşı aşırı tepkili olduğu görülür. düşmanca davranışları olmayan kişiler uyarıldıkları ve kızdırıldıkları zaman, parasempatik sinir sistemleri onları sakinleştiren bir fren gibi hareket eder.tam tersine,düşmanca davranışları olan kişiler zayıf bir parasempatik sinir sistemine sahip olabilir.bunlar öfkelendikleri zaman adrenalinleri hemen ateşlenir ve uyarılmış durumda kalır.sonuç olarak bu kişiler dünya ile farklı bir iletişim içindedirler.

    a tipi ve b tipi olarak sınıflandırılan insanların hepsi konuda anlatılan tanımlara pek uymayabilir. insanların bazen a tipi bazen b tipindeki gibi davranacağı durumlar olabilir ve diğer özelliklerde de olduğu gibi ancak araştırmacılar her birimizin genelde ne derece a tipi yada b tipiymiş gibi davrandığımızı belirleyebilir. a tipi davranış hakkında iyi bir haber;uygun terapi programlarıyla bu davranış tipinin değiştirilebileceği ve böylece koroner kalp hastalığı riskinin azaltılabileceğidir.

    a tipi davranışın değiştirilmesi

    bilişsel ve davranışsal tekniklerin bileşimi a tipi davranışı etkin biçimde azaltır. bir araştırmada (freidman vd,1985) denekler en az bir kalp krizi geçirmiş 1000’i üzerinde kişiydi. tedavi grubuna normal zamanda düşünemediklerini düşünmeleri, etrafı gözlemlemeleri yada hiç tanımadıkları biri ile konuşarak vakit geçirmeleri söylenmiştir. tedavi, başkalarına öfkelenmeden kendini ifade etmeyi ve bazı ve bazı özgül davranışları değiştirmeyi kapsıyordu. a tipi kişilerin sevmediği bu durumları yeniden onlara yaptırarak, düşmanca davranışlara yol açan inançlarını yeniden değerlendirmelerine yardımcı oldular. sonunda ev ve iş ortamında daha az stres yaratıcı davranış edindiler ve 4.5 sene sonra araştırma bittiğinde, yaşam tarzlarını değiştirebilenlerin, kalp krizi tekrarlama oranı davranış değiştiremeyenlere göre yarı yarıya azalmıştır.
  • bir gün hastanenin bekleme odasındaki sandalyeleri tamir eden adam, sandalyelerin ön kısmındaki döşemenin daha çok yıprandığını fark ediyor ve bu konu hakkında kardiyologlarla konuşuyor. sonra bu kardiyologlar bekleme odasındaki hastaları gözlemlemeye başlıyorlar. dikkat ediyorlar bir grup hasta sandalyelerin ön kısmına otururken, diğerleri sandalyeye tam oturuyordu. inceleme sonunda ön kısıma oturanların daha sabırsız, tezcanlı insanlar olduğunu fark ettiler. bu kişilerin kalp krizi riski de diğer gruptan çok daha yüksekti.

    işte bu sabırsız insanlara a tipi kişilik, diğerlerine ise b tipi kişiliğe sahip insanlar demişler.

    nedense bu gereksiz bilgi* bugün hastanede sıra beklerken sandalyenin ön kısmına oturduğumda aklıma geldi. *
hesabın var mı? giriş yap