zazaca

• doguda tunceli ve civarında yaygın olan dil.
• örnek metin için: (bkz: fadike)
• (bkz: zaza enden)
• farsça'ya inanılmaz benzeyen dil. bu dili çok iyi bilen birisi otomatikmen farsçayı da bilmiş olur.
• trt'nin kurtce diyemeyen spikerlerinin ve yayın politikasının kacmak icin kullandıgı fasilite.
• (bkz: her dil yaşayan bir halktır)
• dimli, dimili, dimilki olarak da gecebiliyor. turkiye'de daha cok zazaki kullanimi yaygin.
• kimilerine göre türkiye kürtlerinin konuştuğu iki lehçeden biri (diğeri kurmancî), kimilerine göre ise kürtlerden ayrı bir halkın kürtçeden farklı bir dilidir.
  
  dersim zazacası, kurmancî'den farklı olarak 'ts' ve 'dz' şeklinde artiküle edilen ünsüz harfleri alfabesinde barındırır. ayrıca özellikle güney kurmancîsinde sıklıkla rastlanan gırtlak ünlüleri zazacada kullanılmaz. buna karşın q, x gibi gırtlak ünsüzleri kurmancî ile ortaktır.
  
  gramatik yapısı kurmancî ile neredeyse aynı olan, tek ve iki heceli (dolayısıyla daha kadim) kelimeleri etimolojik olarak oldukça yakın olan bu iki lehçe ya da dili konuşanlar bütün bu yakınlıklara rağmen birbirlerini -genellikle- net anlayamazlar.
  
  dersim'de yaşayan zazalar kendi dillerinden bahsederken zonê ma ya da kırmancki (kurmancî'yle karıştırılmamalı) ifadelerini kullanırlar. özellikle genç kuşakta zazacayı konuşanların sayısı oldukça azdır. bu nedenle zazaca bir sonraki kuşakta yok olma tehlikesiyle yüzyüzedir.
• bir dil kurumu olmadığı için yeni gelişmeleri kendi içinde yansıtamayacak dil. dolayısıyla içinde yaşadıkları toplumdan kelimeler alacaklardır. "print etmek", türkçe'ye ne kadar sinmiş ise eminim zazaların ödünç aldıkları sözcükler de o denli dillerine girebilecektir.
• "bine ju asmene gewuderime.
  ju tij ma kena germ,
  peseweki ju asme.
  ca kisene ma?"
  
  aynı mavi göğün altındayız.
  aynı güneş ısıtıyor bizi,
  geceleri aynı ay.
  niye öldürüyorsunuz bizi?