tayınlama

• tayınlama, özellikle savaş, kıtlık, bunalım gibi olağanüstü dönemlerde talebi kısmak için uygulanan bir yöntemdir. herhangi bir malın talebi böyle bir dönemde birden genişlediğinden, fiyat da hızla yükselecektir. kamu otoritesi kısa sürede arzı artırarak, fiyat yükselmesini önleme olağanağını bulamıyorsa tayınlama yöntemine başvurmak zorunda kalacaktır.
  tayınlamanın en basit şekli, talebi, arz imkanlarına intibak edecek düzeye kadar kısmak için kişi, aile veya daha geniş grupların her biri için belli bir tüketim miktarını belirlemektir. ancak bu tüketim miktarını belirlemek çok güç olduğundan ve ayrıca uygulama önemli ölçüde bürokrasi gerektirdiğinden, tayınlama genellikle çok başarılı sonuçlar vermemektedir.
• satıcı sınıfların, eşe dosta tezgah altında ürün ayırması ile sonuçlanabilecek, paylaştırma yöntemi. örnek olarak karne ile margarin almak verilebilir.
• devletin tavan fiyat uygulamasından sonra; talep fazlasıyla karşılaşılması durumunda uygulanır. bu uygulama: hükümetin kuponlar bastırıp tüketicilere dağıtması ve tüketicilerinde bu kuponlarla birlikte tavan fiyat üzerinden malı mağzalardan satın alması biçiminde olur. bu yöntemin en büyük sakıncalarından biri karaborsanın ortaya çıkmasıdır.
• (bkz: kredi tayınlaması)
• olağanüstü hallerde talep fazlasını kısmaya yönelik devlet müdahalesidir ancak ekonominin işleyişini bozar
• piyasada kısıtlı bir miktar var bu kısıtlı miktarı talep hacmine göre eşit oranda dağıtacaksınız. karaborsa sorununu önlemek amacıyla tayınlamaya gidilir.
  
  nasıl gidiyoruz tayınlamaya örnek olarak fiş yöntemi, vesika yöntemi, karne yöntemi vb gibi bu tip uygulamalar
  
  piyasada olan ürün tavan fiyatla beraber diyelim ki 100 br. ama piyasada talep hacmi miktarı 400 br. seviyesindedir örneğin ekmek olsun. bu piyasada 100 tane ekmek olduğu için isteyen 400 kişi olduğu için ilk önce gelen alıyor. fırıncı kıtlığı bildiği için ya önce gelene verir ya da kayırmalar da olabilir işte eş dost hısım vs. önce onlara verir sonra gelenler ekmek alamaz haliyle tayınlamaya gidilir. tayınlamaya gitmek demek resmi fiyatlarda arzın yetersiz olduğu bir durumlarda merkezi otoritenin piyasa mekanizmasını devre dışı bırakarak kısıtlı olan miktarı etkin bir şekilde piyasaya dağıtmasıdır yani yukarıda verdiğim miktarları baz alırsak devlet 100 ekmeği 400 kişiye 1/4 oranında dağıtıyor ve bu meseleyi burada çözmüş oluyor
  
  peki tayınlamaya gitmezsek ne olur?
  karaborsa ortaya çıkar.
  
  yakın gelecekte karşılacağımız an meselesidir...