• bodrum kalesi ni insa ettiren sovalyeler.
  • rodos şovalyeleri veya hospitalier şovalyeleri olarak ta bilinen tarikat.
  • (bkz: les chevaliers de saint jean)
  • (bkz: johanniterorden)
  • (bkz: #16598709)
  • bin küsur yıllık tarihlerinde birçok büyük cihangire kafa tutmuş hıristiyan tarikat. bu tarikatın mensupları asker, sağlıkçı, denizci ve duvar ustasıdırlar. habitatları adalar ve kıyı şehirleridir.

    hospitalier tarikatı, rodos şövalyeleri ve malta şövalyeleri başlıkları altında zaten tarikat hakkında yeterince bilgi verilmiş. zira hepsi aynı örgüt. (müslümanlar isbitariyye tarikatı derlerdi) ben, bu kardeşliğin düşmanlarından bahsedeyim.

    selahattin eyyubi

    1048 de kurulan tarikat, haçlı seferleri sırasında filistin'de yer tutuyor. birçok çatışma ve kuşatma görüyorlar. o zamanlar hospitalier şövalyeleri olarak biliniyorlar. haçlılara ve hıristiyan hacılara sağlık hizmeti veriyorlar. birçok hastane kurup işletiyorlar. yaklaşık yüz yıllık filistin macerasından sonra ilk büyük darbeyi ilk büyük rakipleri selahattin eyyubi'den görüyorlar. 1187 de kudüs düşüyor.

    akka'ya taşınıp orayı üs yapıyorlar. yaklaşık bir yüzyıl sonra 1291 de akka da düşünce suriye-filistin serüvenleri sona eriyor. bundan sonra akdeniz'i yuva belleyecekler. ilkin kıbrıs'a yerleşiyorlar. 20 yılın sonunda adanın hakimi lusignan hanedanı misafirliğin kısa olanı makbuldür deyince kendilerine kalıcı bir ikamet aramaya başlıyor. 1309 da rodos'u ele geçirip adaya yerleşiyorlar.

    yıldırım bayezid - emir timur

    rodos'tan sonra bizans'ın elinden 12 adayı alıyorlar. 1344 de haçlı müttefikleri ile birlikte aydınoğullarını maplup edip izmir'i alıyorlar. 1374 de izmir tamamen tarikata bırakılıyor. bu arada osmanlı sultanı yıldırım, balkanlarda ve anadoluda iktidarını sağlamlaştırınca izmir gözüne batmaya başlıyor. 7 yıl süren bir kuşatmayla şövalyeleri oldukça bunaltıyor ama kesin sonuç gelmiyor. sonra anadolu'dan timur depremi geçiyor. önce 1402 ankara savaşında osmanlı ordusunu yenip yıldırım'ı esir ediyor. anadolu beylerini imparatorluğuna bağlı metbular statüsüne düşürüyor. gitmeden önce de yıldırım'ın 7 yılda alamadığı izmir kalesini sadece 3 gün içinde alıp islam dünyasına kazandırıveriyor. tabi ki alameti farikası haline gelmiş, kellelerden kule yapmayı da ihmal etmiyor. doğudan gelen fatihler biliyorsunuz sel gibidir. önlerinde durulmaz. bir buçuk asır önce selçuklu imparatorlarının, haşhaşiyun tarikatının elinden yıllarca alamadığı alamut kalesini de hulagu han ayağının tozuyla yıkıp geçecekti.

    1402 de izmir'i kaybeden rodos şövalyeleri (artık böyle anılıyorlar) hemen bodrum'u ele geçirip orada en iyi yaptıkları işlerden birini icra ediyorlar. yarımadaya kale konduruyorlar. 120 yıl kadar bodrum hakimiyetleri devam edecek.

    fatih mehmet - kanuni süleyman

    fatih, rodos'un alıp tarikatı doğu akdeniz'den kovmayı kafaya koyuyor. 1455 de ve 1467 de seferler düzenliyor, 1480 de ise adaya çok büyük bir kuvvetle çıkarma yapıyor. ama atası yıldırım bayezid'in izmir'i bir türlü alamaması gibi rodos da fatih'e yar olmuyor. sen git avarlarından emevilerine 23 kez kuşatılıp alınamamış konstantiniye'yi al, uzun hasan gibi bir strateji dahisini yen, ta eflaklara sefer düzenle, rodos'ta takıl. şövalyaler bıçkın adamlar, küçümsenecek rakip değiller.

    atasından kırk kusür yıl sonra 1522 de kanuni sultan süleyman rodos'u yeniden kuşatıyor. 5 ay boyunca çok şiddetli çatışmalarda çok ciddi kayıplar veriliyor. en sonunda şövalyeler direnemeyerek bir anlaşma ile adayı terk etmeyi kabul ediyorlar. geçici olarak girit'e yerleşiyorlar. imparator şarlken malta adasını hediye edince orayı yurt tutuyorlar. (bundan böyle malta şövalyeleri diye anılacaklar) imparator libya'daki trablusgarb'ın yönetimini de şövalyelere bırakıyor. 1551 de osmanlılar libya topraklarına çıkarma yapınca, tarikatın 21 yıllık idaresi son buluyor. dedeleri yıldırım ve fatih'in diş geçiremediği tarikatın elinden, hem rodos'u hem trablusgarb'ı alan sultan süleyman, son darbeyi vurmak için malta'yı fethetmek istiyor. 1565 de muazzam bir orduyla malta'ya çıkarma yapıyor. 3 aylık kuşatmada kaleler ele geçirilemiyor, direniş kırılamıyor. osmanlılar gerisin geri istanbul'a dönüyorlar.

    napoleon bonaparte

    17. yüzyılda phillippe de longvilliers de poincy adında bir fransız sömürge valisi aynı zamanda hospitalier tarikatı mensubuydu. karayiplerdeki st martin, st christopher, st barthelemy ve st croix adalarını belirli bir fiyat karşılığında malta şovalyelerine bağlıyor. kıbrıs, rodos, girit ve malta gibi akdeniz adaları ile filistin, trablusgarp, izmir ve bodrum gibi kıyı şehirlerinde denizcilikte ustalaşan şovalyelerin denizaşırı kolonicilik maceraları kısa sürüyor. 1665 yılında adaları fransız batı hindistan şirketine satana kadar sadece 14 yıl boyunca adaların sahibi oluyorlar.

    18. yüzyılın sonuna doğru napoleon akdeniz'deki donanmasının su ve erzak tedariki için, tarikatın büyük üstadından malta'ya giriş izni istiyor. üstad bazı şartlar ve sınırlandırmalar koymaya çalışıp biraz da nazlanınca napoleon 7 ayrı noktadan çıkarma yaparak adayı işgale başlıyor. birkaç saatlik çatışmalardan sonra şövalyeler teslim oluyorlar. zamanında izmir'de yıldırım bayezid'in kuşatmasına 7 yıl direnip şehri vermeyen, fatih sultan mehmed'i, rodos seferinden eli boş döndüren, kanuni sultan süleyman'ın ordusuna malta'da kafa tutup, adadan gönderen, timur'a bile günlerce direnebilen 700 yıllık savaşçı gelenek modern silahlar ve yöntemler karşısında birkaç saat dayanamıyor.
hesabın var mı? giriş yap