sklera

• göz küresinin kornea dışında kalan dış yüzeyini saran beyaz renkte sert tabaka.
  göz beyazı. gözakı.
• gözün şeklini verir, derindeki yapıları korur,dış yüzü beyaz, iç yüzü kahverengidir. yaşlılarda dokusunda yağ birikmesinden dolayı sarımtırak renk alır. arka kısmında görme siniri olan nervus opticus'un geçtiği bir delik bulunur.
• (bkz: sklerankima)
• (bkz: mavi sklera)
• gözün 5/6 lık arka kısmını oluşturur. sklera'daki liflerin kornea'da bulunanlara göre daha kalın düzensizolması ve mukopolisakkaritlerin daha az olması nedeniyle saydam değildir.
• tanım: gözün arka 5/6'sını kaplayan beyaz opak yapıdır. sıkı, fibröz bağ dokusu yapısında ekstrensek göz kaslarının tutunduğu bölgedir.
• gözün en dış tabakasıdır. fibröz bağ dokudan oluşur. çok serttir. dayanıklıdır ve gözün koruyucu yapısıdır.
• tunika fibroza olarak adlandırılan gözün dış katmanının arkada yer alan 5/6 lık kısmı. 1/6 lık öndeki kısmı ise kornea. kornea'nın transparan görünümünün aksine burası beyaz göründüğü için tunika fibroza ismi buradan gelmektedir. beyazlığını veren ise düzensiz ve yoğun kollajen lifler. kendi içerisinde 3 tabakadan oluşur;
  
  1- episklera: kan damarlarından zengin gevşek bağ dokusu alanı. epi skleranın boşluklu yapısı gözün kendi ekseni etrafında rahatça dönebilmesini (hareketini) sağlar. üstünde yer alan tenon kapsülünden uzanan kaslar episkleral boşluğu katederek gerçek skleraya tutunur.
  
  2- skleral stroma: substansiya propria ya da sklera proper olarak da adlandırılır. gerçek stroma burasıdır. düzensiz sıkı bağ dokusudur. stromanın %90 ını oluşturur. yoğun, kalın ve düzensiz yerleşimli tip-1 kollajen lifler skleranın beyaz görünümünün nedenidir.
  
  3- lamina fuska: karyokapiller tabaka olarak da adlandırılır. gevşek bağ dokusu yapısındadır. koroide komşu olan skleranın en iç tabakasıdır. skleranın beyaz görünümünün aksine burası histolojik kesitlerde kahverengi görünür. sebebi, koroidden göç eden melanosithücrelerini barındırdığı içindir. liflerden fakir pigment hücrelerinden zengindir.
• çocuklarda mavimtrak, erişkinlerde beyaz, yaşlılarda dokusunda yağ hücrelerinin birikmesinden dolayı sarımtrak renktedir.
  
  sağlam kollagen liflerden oluşan sclera, hem gözün şeklini oluşturur hem de göz küresi içinde bulunan oluşumları korur.
• insanda, diğer hayvanlardan farklı olarak, beyaz renge evrilmesi bir garip ananın 5 evladından yalnızca gözü beyaz çıkanın nereye baktığının anlaşılabilmesindendir. siyah gözlü garip evlat önündeki kaplana bakınca kimse nereye baktığını fark edemediği için arkadaşıyla yem olur. beyaz gözlü yiğidimiz yalnızca beyaz dava yoldaşlarıyla takılır ve birlikte ava çıkar. "ulan ungabunga, nereye bakıyorsun len? anam kaplan! hop mızrağı soktum mu götüne!" sonra tabii bu hikâyeyi kızlara anlatınca kızlar büyüleniyor ve dava yoldaşı beyaz gözlü bir kızla 10-20 çocuk yapıyor. çocukların hepsi böyle hikâyelerle kız tavlıyor. vesaire vesaire. bugün ise insanlardan "kime bakıyorsun lan!" duyarak bıçak yiyor aynı delikanlılar. artık siyah göze geri dönebiliriz sanırım çünkü evrimsel yan etkisi olan sosyal gerginlikler avlanmaktan daha ciddi bir faktör olmaya başladı. şaka yahu, evrilmeye gerek yok. mütevazı bir güneş gözlüğü işinizi görür.