serbesti gazetesi

• baş yazarlığını 1909'da katledilen gazeteci-yazar hasan fehmi'nin yaptığı (kendisi ilk basın şehididir) osmanlı dönemi gazetesi.
• serbesti gazetesinin imtiyaz sahibi, hukuk-ı umumiye’de de başyazarlık yapmış olan mevlanzade rıfat’tır. gazetenin önemli ismi, gazetenin başyazarlığını da yapmış olan, ittihat ve terakki karşıtlığı ile bilinen hasan fehmi’dir. hasan fehmi bir suikast sonucu öldürülmüştür. bundan başka gazetede mahmut asım bey, avanzade mehmet süleyman, şerefettin mağmumi, ali muhtar, ömer lütfi, kasım tevfik, habil adem, baha tevfik, yaşar nezihe, florinalı nazım gibi isimler yazılar yazmıştır. 16 kasım 1908’de yayım hayatına başlayan gazetenin, ulaşılabilen 770 sayısı bulunmaktadır. başlangıçta sultan abdülhamit’e muhalif bir tavır sergileyen gazete, zamanla tam bir ittihat terakki karşıtı yayım politikası benimsemiştir. ayrıca ittihat terakki’nin muhalifi olan ahrar fırkası’nın politikalarını desteklediği gibi, bu fırkanın faaliyetlerini müspet bir dille halka duyurarak ahrar fırkası’nın yayım organı olma görevini de üstlenmiştir. 31 mart olayı sonrası 1909’da kapatılan gazete, 17 temmuz 1912’de tekrar yayıma başlamış fakat kısa bir süre sonra 31 ağustos 1912’de yeniden kapanmıştır. bundan sonra gazetenin 16 sayı çıkardığı kısa süreli bir paris dönemi de olmuştur. fatih serkan azizata. osmanlı'dan cumhuriyet'e milli egemenlik, s. 201.