sadko

• rimsky korsakov beyin, eski rus efsanelerinden devşirdiği operası.. 7 tabloluktur -o da ne demeyin, perdeden daha kısa bölümlere ruslar bir vakitler tablo diyor idi işte, işgüzarlık tabii ya neyse-; ilk kez 1897'de moskova'da görücüye çıkmıştır.. hazırlanışı şöyledir:
  
  * sadko (tenor),
  * venedikli tüccar (bariton),
  * varegue'li tüccar (bas),
  * hintli tüccar (tenor),
  * prenses volkhova (soprano)..
  
  fakir ve fakat onurlu ve fevkalade bir çalgıcı olan sadko, novgorod ilindeki ilem gölünde altın balıklar tutacağı hususunda tüccarlarla iddiaya girer (zaman altın horoz, balık, antilop zamanı tabii, işini biliyor velhasıl sadko birader).. sadko altın balıkları tutarsa, tüccarlar bütün mal-mülklerini bizimkine verecekler, tutamazsa ise bizimki tüm baş ve boyun bölgesini tüccarlara verecektir; gayet adilane bir anlaşmadır yani.. neyse sadko, kendisine meftun deniz padişahının kızıyla birlik açılır denizlere böylece..
  
  hemen de tutar getirir efendim balıkları; e iddiayı kaybeden tüccarlar da mal-mülklerini sadko'ya verirler.. eh peki n'apacaktır bundan sonra sadko; ekmek tüccardan, su öbür tüccardandır, can sıkıntısı gırladır.. o da, malların içinden çıkan bir gemiyle dünya turuna çıkar böylece.. lakin bu sefer talihi yaver gitmez ve tayfaları, onu uğursuz diye denize atarlar, yanına da bir adet kalas salarlar, yalnız kalmasın diye tabii..
  
  sadko, kalasla arkadaş ve yoldaş olarak günlerce yol alır.. sonunda deniz padişahının ülkesine varır ve şarkılar söyleyerek halkın gönlünü ve beğenisini kazanır.. hatta "ateşten kuş" nam oryantal nağmesini çalınca, herkes bir göbek atar, bir kurtlarını döker ki sormayın.. lakin, ahali o kadar çok oynaşır ki, deniz ülkesinin suları karışır birden ve muazzam bir fırtına kopar -normaldir, olur efendim, devir şanzımanlı deniz devridir zira..
  
  bunu gören telaşe deniz korumaları, st. nikola'dan yardım ister.. nikola da derhal mevzuuya ağırlığını koyar, sadko'nun elinden sazını alır ve keser (bahçesine kaçan topu kesen memet emmi gibi yani).. sadko bön bön bakıp hadiseyi anlamaya çalışırken, st. nikola hala hayınlık peşindedir: nitekim sadko'ya aşık deniz padişahının kızını volkhof nehrine çevirir (elalem kurbağa , balık neyin yapıyor, bizimki toptan nehir, helal olsun).. sabıka kayıtlarına iyi hal olarak da yazılmamıştır bu mevzuu, yani st. nikola efendi pek de hayırlı emeller peşinde değil imiş kuşkusuz..
  
  neyse, bu nehir halen novgorod'dan geçmektedir, -gidin bakın cidden geçiyor, yalan mı söyleyeceğim yahu..
  
  bir de küçük not: bu öykü rimsky beyin çok hoşuna gitmiş olacak ki, bundan daha evvelce orkestra içün de bestelemişti sadko'yu.. vardı bir bildiği elbet..
• aynı zamanda bir ilya repin tablosudur:
  
  http://imgfile.367art.net/…0617/130r4du01y0-1wb.jpg
  
  tablonun adı "sadko in the underwater kingdom" diye de geçiyor fakat bilinen kısa adıyla sadko. tablo, bu başlıkta da incelenen operanın hikayesiyle aynı hikayeyi anlatıyor çünkü sadko, söylendiği gibi eski bir rus efsanesinin baş kahramanı.
• ilya repin'in realist dünyasından gerçeküstü bir temaya göz kırptığı, tıpkı korsakov'un bestesi gibi ismini bir rus ortaçağ destanından alan resminin kısa adı. tamamı için (bkz: sadko in the underwater kingdom)
• aynı isimde 1952 yılı rus yapımı, venedik film festivali öldüllü bir filmi de vardır. operadan uyarlanmıştır. sadko'yu sergey stolyarov canlandırmış.imdb