rna splicing

• prokaryot hücrelerde dna'dan mrna kodlanırken hem exon'lar hem intron'lar mrna üzerine geçirilir ve daha sonra protein kodlamakta kullanılmayan intron'lar rna splicing adı verilen bu proses ile temizlenir.
  
  iki şekilde gerçekleşebilir: mrna kısa rna parçacıkları içeren özel enzimler ile ayrıştırılabilirken bazı durumlarda da mrna molekülü kendi kendini katalize ederek fazla kodlardan kurtulur. bu ikinci yöntem bir molekülün kendi kendisinin enzimi olması açısından enteresandır.
• intron'ların varlığı ve rna splicing mekanizması, genler üzerindeki bilginin çeşitli şekillerde yazdırılarak farklı proteinlerin üretilebilmesine imkan sağlarlar. (bkz: alternative splicing)
• ilk kez kanser calismalari sirasinda adenoviruslerde bulunmus islem. bu islem sayesinde virusler kucuk hacimlerinde tasidiklari o sinirli dna'dan konak hucreye cok fazla bagimli kalmadan kendi proteinlerini sentezleyebilirler.
• dilimize eslestirmek olarak cevrilebilecek hücresel olay.
  
  bir gendeki kalitimsal bilgi mrna molekülleri araciligiyla protein diline cevrilir. fakat gelismis canlilarda cogu zaman mrna moleküllerinin tamami degil bir kismi bu bilgiyi tasir. kalitimsal bilgi tasimayan mrna bölgeleri^* 200'den fazla protein ve birkac rna molekülünden olusan bir kompleks^* tarafindan molekülden cikarilirlar. geriye kalan islevsel mrna bölgeleri^* eslestirilerek protein diline cevrilmeye hazir mrna molekülleri olusturulur. farkli mrna bölgeleri eslestirilerek farkli proteinleri kodlayan mrna molekülleri olusturulabilir. bu mekanizma ile bir gendeki kalitimsal bilgi birden fazla proteinin sentezlenmesi icin kullanilabilir. gelismis canlilarin daha az gelismis canlilardan gen sayisi bakimindan cok farkli olmamasi bu secmeli eslestirme mekanizmasi ile aciklanabilir.
  
  (bkz: human genome project)
• bu islemi gerceklestirenin spliceosome denen 5 kucuk snrna ve protein kompleksinden olusan parcalar oldugu bilinmektedir. exonlarin bitip intronlarin ba$ladigi noktalar olan "donor site" lar sadece 9 nukleotidin olusturdugu bolgelerden olu$ur ki hidden markov model denen biyolojicilerin cok bir $ey sandigi ama computer sciencecilarin ve muhendislerin aslinda bir goz yanilgisindan, ucuz bir kandirmacadan ibaret oldugunu bildigi basit probability uygulamalariyla bu bolgeler in silico bulunabilir. ama intronlarin bitip exonlarin basladigi "acceptor site" lar bu kisimlardan daha karmasiktir ki, kendisinden 40 onceki baza kadar uzanan bir iliskisi oldugu iddia edilmektedir, ki tam olarak bu bolgelerdeki tanima olayinin nasil gercekle$tigi hala bilinmemektedir. bu yuzden o bolgeleri bulmak biraz kasar. $u ana kadarki en etkili yakla$im ucuncu dereceden markov zinciridir. okaryot canlilarin en buyuk numarasinin rna splicing oldugu sanilmaktadir.
• aynı kromozomun aynı gen bölgesinden farklı prot.'ler sentezlememizi sağlarlar.özellikle alternative splicingle. örn:aynı hnrna çıkar ama bağırsakta apob48 kc.'de apob100 sentezlenir.
  
  intronların baz uzunluğu ekzonlardan daha fazladır.bu aktiviteyi snrna yapar.ve ekzonların birleştirilmesi bir ribozim aktivitedir.
• kodlanmayan kısımların (bkz: intron) çıkartılıp geri kalan kısımların birleştirilmesi işlemi.