puberte

• puberty^*'nin türkçeleştirilmiş hali^*.
  sanki bir cins doktor türkçesi.
• ilk defa istanbul emniyet müdürlüğü'nün web sitesinde, uyuşturucuyla ilgili bir makale okurken gördüğüm kelime. ergenlik çağı anlamında kullanılıyor sanırım.
• hızlı büyüme, telarş, pubarş, adrenarş, menarş şeklinde bir sıra takip eder. 7 yaşından önce bunlardan herhangi birinin görülmesine puberte prekoks^*, 13 yaşına kadar hiçbirinin görülmemesine veya menarş dışındakilerden biri görüldüğü halde menarşın 16 yaşına kadar görülmemesine puberte tarda^* denir.
• diğer bazı tıp terimleri gibi, fransızca kökenlidir. puberté kelimesinden gelmektedir türkçede telaffuz edildiği gibi okunur fransızca'da da.
• cinsel karakterlerin belirginleşmeye başlaması, ilerlemesi, tamamlanması ve belirgin bir üreme kapasitesine sahip olmasıyla karakterize, somatik büyümenin tamamlandığı bir süreçtir. genellikle kızlarda 8-13, erkeklerde 9-14 yaşları arasında olur. kızlarda ilk bulgu genellikle meme büyümesiyken erkeklerde testis büyümesidir.
• gonadların endokrin ve gametojenik işlevlerinin üremeyi mümkün kılan düzeye ilk kez ulaştığı dönemdir. (bkz: gnrh)'ın pulsatil atımlar halinde salınması ile başlar.
  diğer endokrin fonksiyonlar normalken puberte oluşmamasına erkekte önükoidizm, kadında (bkz: primer amenore) denir.
• primer olarak erken ergenlikte gerçekleşen hormonal ve bedensel değişiklikleri içeren hızlı bir fiziksel olgunlaşma dönemidir.
• ilk defa geceleri artan lüteinleştirici hormon ile belli olur.
  
  yani pubertenin ilk bulgusu uykuda olan lüteinleştirici hormon pikidir.
  
  kızlar için pubertenin ilk bulgusu telarş yani meme gelişimidir. ve yaklaşık 10 yaş civarında başlardı. ama şimdi kız çocuklarında puberte yaşı 8'e düşmüş. bunun sebebi de 1-uyaranlar( televizyon, internet) 2- beslenmedir.
  
  daha sonra bu kızlarda önce telarş sonra da pubarş görülür. işte meme evre 2-3 büyüklükteyken kızlarda boy uzaması görülür.
  ve kızlar daha sonra menarş görülür. ve kızlar 1-2 sene düzensiz adet kanamaları görülür. anovulatuar sikluslar olur. daha sonra adet kanaması düzene girer.
  
  tanner skalasına göre eğer pubik kıl kıvrıksa evre 3'tür.
  
  erkeklerde puberte testis volümünün artmasıyla başlar.
• yani erinlik. ergenliğe girmeden önceki 1 yıllık dönem. ıı. cinsiyet özellikleri gözlemlenir(fiziksel:sakal, tüylenme vb)
• pre-ergen diye tanımlayarak anlamaya çalıştığım dönem.