politbüro ^*

• komunist parti geleneğinde parti başkanını da içinden çıkaran partinin genel siyasasını belirleyen en etkili ve yetkili üyelerden oluşan "political bureau". bir çeşit yönetim kurulu.
• genelde her donem 10-15 kisiden olusan, sovyet tarihindeki tek turk/musluman uyesi haydar aliyev olmus organ.
• komünist parti genel sekreterini seçen onun altındaki kurum... tam bir inner cirle... sovyetlerin ihtiyar heyeti....
• (bkz: nomenklatura)
• çin komünist partisi'nde yüzlerce kişiden oluşan organ. nüfus milyarla, üye sayısı on milyonlarla, merkez komite binlerle ifade edilince politbüroya da yüzler düşüyor, ister istemez.
• çin politbürosunda 22 kişi var. fakat asıl güç en bi inner circle olan 5-9 kişilik politburo standing committee'de.
• zamanında bulgaristan politbürosu 11 kişiden oluşmaktaymış.
• ortaya çıkışı bolşeviklerin devrim hazırlıkları yaptığı döneme rastlamaktadır. rusya sosyal demokrat işçi partisi içerisinde ortaya çıkan bir akım olarak bolşevikler her daim merkezi yapılanması güçlü bir yapı olmuştu.bu nedenle de menşevikler'in aksine kendi içerisinde daha güçlü liderler çıkartmıştı. elbette bu liderlerin önemli bir kısmı hem bolşevik, hem de menşevik hizipleri arasında gidip gelmekte ve hatta diğer yapılar ile ilişki içerisindedirler.
  
  rusya'da şubat devrimi'nin ardından savaşlardan bıkmış olan milyonlarca yoksul köylü, işçi ve asker evlerinin yollarını tutmak ve bir parça ekmek istiyorlardı. diğer yandan bu talepleri karşılayamacak kadar aciz durumda olan kerensky hükümeti, kornilov darbesi'ni "püskürtmesi" ve bu süreçte bolşeviklerin adım adım güçlendiğini görmesi üzerine bu milyonlarca yoksul köylü-işçi-asker üzerinde baskısını arttırmıştı. bolşevikler ise durumun her geçen gün sosyalist iktidar için oluştuğunu düşünüyorlardı. en azından bunun için ileri doğru bir atılım artık zorunluydu. karar alınmıştı: burjuva hükümeti her ne pahasına olursa olsun düşürülecekti. nisan ayında ortaya attıkları "bütün iktidar sovyetler'e" tezi artık gerçekleştirilmeliydi.
  
  kitlesel bir ayaklanma planlayan bolşevikler, duruma hakim olabilmek için merkez komite içerisinde bir kaç ayrı yapı kuruldu: bunlardan biri siyasi komiserlik olan politbüro, diğeri ise askeri işlerle ilgilenecek büroydu. elbette bir kaç büro daha kurulmuştu. bunlar geçici komitelerdi ve ayaklanmanın başarıya ulaşması için kurulmuşlardı. daha sonra iç savaş döneminde özellikle iki büro orgbüro ve politbüro öne çıkmıştı. daha sonra bu ikisinin işlevini politbüro üstlenince ve parti inanılmaz derece büyüyünce merkez komite içerisinde sürekli birilerinin görev alması gerekiyordu. böylece politbüro kurumu komünist partilerde gelenekselleşen bir kurum haline geldi.
• hamas idare konseyine de verilen addır. son zamanlarda başta halid meşal olmak üzere bütün hamas yöneticilerinin suriye'yi terk edip katar'dan gazze'ye bir dolu yere dağıldıklarına dair haberlerin içinde sık sık geçen bir kelimedir.
• komünist düzende kendisine kulluk edilen cahiliye kurumu.