peer review

• performans degerlendirilmesi sirasinda kullanilan yontemlerden biridir. performans degerlendirmesi genellikle calisanin ustleri tarafindan gerceklestirilse de, kimi organizasyonlarda, ayni pozisyondaki calisanlarin da^* gorusune basvurulur ki, bu gorus zaman zaman ustlerin degerlendirmesinden daha gercekci olabilir.
• yayın öncesi aşamadaki bilimsel makalelerin konunun uzmanlarınca değerlendirilmesi anlamına gelir. özellikle makalenin yayına kabul edilmesi ya da bir önerinin bir araştırma desteği ile ödüllendirilmesi konusunda editörler tarafından belirlenmiş uzman hakemlerin görüşü önem taşır.
  
  kısa bir araştırmanın sonucu olarak türkçe'de genel kabul görmekten uzak bir terim olduğunu da eklemekte yarar var, bakınız peer review için uygun görülen karşılıklardan birkaçı:
  
  eş-denetim
  hakem değerlendirmesi
  eş uzman değerlendirme
  hakemli dergi
  aksayan danışmanlık
  bağımsız değerlendirme
  hakem puanları
  akran değerlendirmesi
  önyargısız hakemlik
  meslektaş değerlendirmesi
  danışman değerlendirmesi
  
  demek ki neymiş, önce cümle içinde kullanıp anlamadan olmuyormuş:
  
  o gün göğe buram buram çiçek kokuları yükseliyor, kuzular çimenler üzerinde koşup oynuyor, peer reviewler etrafta uçuşuyor, insanın içine tatlı bir bahar havası
  doluyordu..
  
  (bkz: http://en.wikipedia.org/wiki/peer-review)
• aynı düzeydeki kişiler, organlar vb. arasında yapılan, yaptırımı olmayan daha çok tavsiye niteliğinde referans olması için yapılan incelemelerdir.uluslararası kuruluşlar içinde yaygındır.
• yazilim gelistirme takimlarinda da oldukca faydasi gorulen, kaliteye katkisi olan bir tekniktir. sizi gozunde iyice buyutmus insanlar yapacagina, ozellikle kıl peerlar review etsin kodunuzu gercekten faydasini gorursunuz
• bilgi için: http://cagriyalgin.blogspot.com/…akem-denetimi.html
• (bkz: code review)
• konu hakkında genç türk bilim adamlarına dev bir hizmet yapalım. biliyorsunuz bazı dergiler makale submit ederken hakem önerileri de isterler. aman diyim, "çamur olsun bizden olsun, bize bizden fayda var, türk'ün türk'ten başka dostu yoktur" gibi motivasyonlarla türk hakem önereyim demeyin. türk bilim adamı dediğimiz tip, sözlükte de envai çeşit başlıkta incelendiği gibi, fazlasıyla kompleksli, kıskanç, kendisiyle sorunlarını çözememiş, rahatsız bir tip olup her daim uzak durmakta fayda vardır. hatta mümkünse o alandaki en donanımlı yabancı bilim adamını önerin, makaleniz iyiyse zaten hakkınızı verecektir.
• akran denetimi. türkçe dergilerde tamamen ahbap-çavuş ilişkisiyle yürüyen, mesnetsiz ve bilimsellikten uzak eleştirileri okurken buram buram kıskançlık hissettiğiniz bir hakemlik müessesesi vardır. celal şengör türkiye'de üniversite yok derken ne kadar haklı:(
• science citation index (sci), art and humanities citation index (ahci) gibi listelerde yer alan akademik dergilerin bu listelere girebilmek ve kalıcı olabilmek için başvurmak durumunda olduğu, teoride gönderilen makalelerin titizlikle incelendiğinin sigortası olan işlem.
  
  gönderilen "peer review report" belli başlı gerekli koşulları sağlamıyor veya kuşku uyandırıyorsa, dergi editöryel kurulu makaleyi reddetme veya başka bir uzmana göndererek süreci sıfırlama yolunu seçebilir, ki itibarlı bir dergiyse kesinlikle böyle olacaktır.
  
  öncelikle bir hakem raporunun giriş kısmı, inceleme altında olan eserde yapılan çalışmayı anlaşılır bir biçimde ve yazarların özet (abstract) kısmında verdiğinden daha ayrıntılı, giriş (introduction) kısmında yazılandan daha kısa şekilde betimlemeli editörlere hakemin bu makaleyi hakkıyla incelediği izlenimini net bir biçimde vermelidir. eserin vadettiği çözümleri getirip getirmediği, dilinin anlaşılır olup olmadığı, ingilizce seviyesinin yeterli olup olmadığı hemen bu kısımda yazılmalıdır.
  
  bir sonraki kısımda eserin ele aldığı problemin (varsa) doğrudan bağlı olduğu literatüre adreslenip neyi farklı veya yeni olarak ele aldığından bahsedilmeli (eser orijinal denilecek seviyede değilse ve bu sebeple reddedilecekse sebebi açıkça yazılmalı) ve gerekli tüm teknik ve bilimsel eleştiriler getirilmeli, makalenin daha anlaşılır veya daha iyi olabilmesi için önerilerde (eğer olabiliyorsa) bulunulmalıdır. hangi önerinin şart, hangisinin opsiyonel olduğu da açıkça söylenmelidir.
  
  sonuç kısmına ise makalenin kabulü veya reddi açısından tavsiye eklenerek rapor sonlandırılır. typo ve misprint (kısaca yazım hatası) için ek bir bölüm gerekliyse yapılabilir.
  
  üstteki minimum içerik eksiksiz yapıldığında hakem raporu uluslararası standardı sağlar ve editöryel kurul tarafından karar aşamasında en önemli belirleyici unsur niteliğini taşır. bu niteliklere sahip olmayan raporları sistematik olarak kullanılan dergilerin ciddiyetini ve doğal olarak prestijini koruma şansının azalacağını tahmin etmek zor değildir (orijinal kimliği olmayan yayınların alan indeksi yorumlarında gömülmesi, artan geri çekimler (retraction), azalan atıflar...).
• bunun ne kadar sikko, ne kadar güvenilmez bir şey olduğunu şuradaki zırvanın peer review'den ciddi ciddi geçmiş olmasından anlayabilirsiniz:
  
  (bkz: kalp krizi salgını/#145513775)
  
  (bkz: ibne hakem)