nilay özer

• kendini cok cepheli bir ic savas olarak goren yeni donem sairlerinden..
• varlık dergisinin verdiği şiir ödülünü almıştır 2000 yılında.
• 1976 istanbul doğumlu, genç kadın şairlerimizden..
  poetik'us, varlık, düşlem, adam sanat, uç, öküz, bahçe dergilerinde şiirleri yayınlanmıştır..
  1997 kocaeli üniversitesi şiir okulu ödülünü almıştır..
  1999'da hera şiir kitaplığından çıkan zamana dağılan nar adlı şiir kitabıyla, yaşar nabi nayır gençlik ödüllerinde "dikkate değer" bulunmuştur..
• aşağıdaki aşmış şiirin sahibi, kıskandığım nadir şairlerdendir.
  
  epe flöre kılıç
  ben bir ok eğitseydim on ikiden vururdu
  zaman da dururdu sen yağmura karışınca
  ey vahşi kavimlerin ölüm saçan yeninden
  gürbüz başaklara damlayan vebalı ter
  aşktın evet tanımlayıp öldürdüm
  
  sıyrıldım yoksa kın niyetine bir kadın
  merakımı hoş gör bahanemi esirge
  ama yoksul pıtraklara dadandı senden önce
  dalaş sözlerimin kılıcında akan yalım
  öyle narin uzandın ki üstüme
  bir ırmak bir vadiye ancak böyle uzanır
  
  böyle rahat ve soluğu tutulmuş
  nasıl geçilir baştan sona bir sokak
  rüzgârın çarpıttığı yüzümde
  dövüşerek kazanılmış yavuz çizgilerle nasıl
  anlaşılır kılacaksın beni kendine
  
  gel lastik yakalım herkesler mi uyumuş
  keskin kokalım iğdelere karşı
  yüreğinin atışı yüreğime denk değil
  adımın dar birlikte yürümek mümkün değil
  gerçek değil suçla seğiren göğsün
  konuştum ya sonsuz uzatarak geceyi
  ...
  yazık sadece sustuklarımı duydun...
  
  nilay özer / varlık dergisi temmuz 2001 sayısı
• cemal süreya şiir ödülünü almış kendisi, tebrik ediyoruz.
• özgünce soluklu, şiirde yakalanması güç gerçeği muhteşem özümseyen, güzel dost, güzel şair, gündelik yaşamın içinde gökkuşağının ayrıksı rengi, gizlediklerinden az yazan şair.
  
  nilay özer’in şiirlerinde didem madak’ın açık bir etkisi olduğu iddialarına ise iki şairi de çok iyi okuduğum için bazı itirazlarım olacak. öncelikle yazar, nilay özer’in ilk kitabındaki şiirlerden yola çıkarak yapıyor değerlendirmelerini. bu kitap 1999’da basıldı. oysa didem madak’ın ilk kitabı 2000, ikincisi 2002 tarihlidir. keşke yazarımız kitapların tarihine baksaydı. madak’ta acıyı sevimlileştirme, çocuksulaştırma bence de dikkat çeken bir durumdur. nilay özer’de böyle bir tavır olduğundan bahsedilebilir mi, emin değilim. ben, özer’in acıyı, okuyanı da acıtacak kadar bileyleyip keskin ve sivri uçlu bir hale getirdiğini düşünüyorum. madak şunu yapar örneğin: “süt içtim acım hafiflesin diye / çikolata yedim bir köşeye çekilip” (siz aşktan n’anlarsınız bayım?). özer ise “kuş ayaklı bir sevinçtim yokuş yukarı / bir kamyon freninden koptu yokuş aşağı / altında ben okulda fotoğafım / avuntunun bezbebeği hiç olmadı sanırım” der (yoksul yokuşu). özer’deki durum lirik benin bir çocuğun ağzından konuşmasıyla –ki özer’in son dönem şiirlerinde, lirik benin pek çok sesi ve söylemi kullanabildiği görülür- ya da şairin ilk kitabını yayımladığı zaman (yaş itibariyle) göz önünde tutularak, çocuk duyarlığıyla yazmasında aranabilir. nitekim daha sonra yayımladığı şiirlerde bu çocuk duyarlığı kalkar ortadan. şiir beğenisi üzerine tartışmak lüzumsuzdur, ama zorba’nın zorlama dediği dizeler çok zekice ve parlaktır aynı zamanda. meselâ “etimin ağır cıvası” sözü “herkes biraz ben gibi” adlı şiirde geçer ve iki dizeye yayılan anlatı tam olarak şöyledir: “günah etimin ağır cıvası şimdi / yükselip alçalır ten ruh alçalıp yükselir”. termometre, cıva, sıcaklık kelimelerini bir arada tutan ilişkiyle; et, günah, ten-ruh arasındaki ilişki birlikte düşünüldüğünde benzetmenin somutluğu ortaya çıkar. ayrıca özer’in pek çok şiirinde anlatı birden fazla dizeye yayılır, dolayısıyla şiirin bütününden çok dizelerle ya da sadece parlak buluşlarla öne çıkan bir şair olduğu söylenemez. zorba,"çok cepheli bir iç savaştım ben", "onlar [dostlarım] yanlışlarımın gizli koleksiyoncuları", "şiir cibinliği", "yüreğiniz kocaman bembeyaz bir manolya", " gecenin ağzı", "kaçak yolcularısınız sanki hayatın", "etimin ağır cıvası" çok zorlanmış, dolaylı ifadeler bunlar. buradan zihinselliğe, zorla bunun ne olduğunu düşünmeye tahayyül etmeye çalışmaya, dolaylılığa varılıyor ancak. ifade git gide uzuyor, etki iyice zayıflıyor. ayrıca duygululuğa açılıyor bir de. netlik bulamıyo” demiş. bütün bu yorumlar kişinin ne tür şiirden zevk aldığına bağlı tabi. modern şiirin en temel özelliği, anlamı geri plana itmesidir. estetik hazın ertelenmesi, şiirin matrisini ele vermemesi gerekir. dolaylı ifade, netliğe kavuşmama, kolay ele geçirilebilir bir anlam üretmeme de bunlara dahildir. itirazımın temel noktası madak’la özer’in şiiri arasında “etkilenme” bağlamında bir ilişki kurulmasıydı. etkilenme sakınılacak bir kavram değildir. tüm edebiyatın metinlerarası olduğunu düşünürsek gereklidir bile. kendinden önceki bir iyiye benzemeyen bir yapıt, değerlendirilemez çoğu kez. ancak bir şairin kimden etkilendiğini doğru saptamak, bu şiirleri okuyacak insanlara doğru okları göstermek gerekir. zorba, iki şairin de sanki’leri, gibi’leri kullandığına değinmiş. etkilenme sözkonusu edilecekse bunun birtakım ortak temalarda, kelimelerde değil de dil ve söylem düzleminde araştırılması doğru olur. çünkü aynı dönemde gençliğini yaşayan kadın şairlerin ortak temaları yazması ya da bazı noktalarda örtüşmeleri çok doğaldır. izlediğim kadarıyla anne baba ve toplumsal yapıyla hesaplaşma, eril olduğu söylenen şiir dili klişesine karşı dişil bir ses üretmeye çalışma, büyük acıların büyük taşların altına çekinmeden ellerini koyma gibi tavırlar genç kadın şairlerde öne çıkıyor. bejan matur, özlem sezer, zeynep köylü, emel güz bunlardan birkaçı. madak ve özer de diğeleri gibi gözle görülür biçimde şiirlerini geliştirerek ilerlemektedirler ama aralarında bir “etkilenme” olduğunu söylemek bana mümkün görünmüyor. madak hiçbir zaman aşağıdaki dizelerde olduğu kadar karmaşık düşünmeyi seçmez örneğin:
  
  şimdi bilemem kime kalır nişanım
  bir deniz yıldızıydı dipteyken şansı vardı
  sessizce kıpırdardı bilinmezimde
  önünde meleklerin dövündükleri
  tahta sürgülü kapı gıcırdayınca
  sanki boynu kalem bir kız inadı
  göz kırpardı ölü akranlarına
  kuruyup da anlamı solmasın diye
  korkarım bu denizi ben ağladım
  bu maviyi ben yakıştırdım hüznüme
  ispirto kokusu akasya baygınlığı
  dönmeceye tutulmuş güvercin gibi
  toprağa sürükledi son girdabımı
  ey geceyle paslaşan korkusuz dedim!
  hemşireler neden kısa boyludur
  karanlık koridorlar niçin böyle ayartıcı
  tıkanan seruma yanıt
  köpüren asite cüret
  tek celsede ayrılırım cismimden
  kime kalır odalar dolusu saf sıkıntı
  yaban vızıltıların verdiği hazla
  yeni bir gövdeye boşalır iliklerim
  tanrım bütün sinekler tek bir sinek mi
  bu yarayı size sevdireceğim (nilay özer, ol’dan)
• (bkz: vasati kırk cop)
• herkes biraz ben gibi adlı şiirinin de diğer şiirlerinden aşağı kalır yanı yoktur hani.
  
  " çok cepheli bir iç savaştım ben
  kimi yaşlı çocukların uçucu bulduğu
  parçaları uyumsuz bir insan yap bozu
  dostlarımdan başladım kendimi uydurmaya
  onlar yanlışlarımın gizli koleksiyoncuları
  ve düşmanlarımdan kullanışlı uzaklar aldım
  salınımsız bir sarkaç gibi durdum aralarında
  eli değen herkes kendi icadı sandı
  
  kalbi kasıklarında atan sözler yüzünden
  yaktım düşlerimi annemden önce yaşlandım
  ölüm bir itiraftır ben inkarcıyım
  hem iftiracıyım herkes suçlu benden başka
  kimseler tüketemez ömür diye taşıdığımı
  kılcallarımda yorgunluk ve nikotin
  neresinden yola çıksam aşka giderim
  dura dura çılgın bir ivme kazandım
  herkes biraz ben gibi muhtaç ve değil
  çıplaklık dört yapraklı bir sevinç ararken
  unuttum ipimi intiharın avlusunda
  günah etimin ağır cıvası şimdi
  yükselip alçalır ten ruh alçalıp yükselir
  görüntümü benden gizler aynalar
  
  herkes biraz ben gibi insan ve değil
  
  herkes biraz aşka âşık âşığa değil..."
• kaçak yolcularısınız sanki hayatın
  beklediğiniz hep yanlış durak
  işler kesat bir agora indiğiniz
  hangi kapıyı çalsanız üç günlük misafir karşılaması
  oysa yerleşik sevdalara göredir insan
  göğsünüzde kutsanmış bir ülke gibi duran
  yüreğiniz kocaman bembeyaz bir manolya
  limonlu çay kokusuyla serinletir anıları
  
  miras kalmış acılar eşyaların yüzünde
  yüzünüzde kıta kıta ayrılık
  din din ayrımcılık perçinlenmiş öfkenizde
  yine de bir vaftiz gibi hatırınızda kalan
  şaraplı pazar günlerinin fısıltısı
  kendi dilini konuş kendi dinini yaşa
  ama hayat kocaman bembeyaz bir manolya
  her dilde aynı kokar
  ve kapatır kendini her dinin akşamında
  
  hala yağmalanıyorsa yarınlarınız
  susmak günah çıkaran bir inanç gibi
  anlatmalı kendi öğretisini
  değerini bulsun diye bu bin renkli mozaik
  geleceği kurtarmalı geçmişi yargılayan
  yüreğiniz kocaman bembeyaz bir manolya
  düşmanca mı susar dostça mı bakarsınız
  gözlerinizin rengine karışamam...
  
  nilay özer
  
  (zamana dağılan nar'dan)
• kitapçılarda bir türlü bulamadığım, bugün yeni baskısının çıkacağını öğrendiğim ol u merakla beklemekteyiz. umarım şiir üzerine yazılarını da kitaplaştırır. biz de daha rahat okuma fırsatı ediniriz.