moriskolar ^*

• endulus'un ortadan kalkmasindan sonra ispanya'da yasayan muslumanlara verilen isimdir.
  zannediyorum moor yani fasli kelimesi ile bir alakasi mevcuttur. bu kisiler ispanya'da yasamis olduklari zulmden kacmaya calismislar, kacamayanlar da din degistirmek zorunda kalmislardir.
  bunlar kacarak kuzey afrika kiyilarina tasinmislardir. bunlarin karsi kiyiya tasinmasinda musluman korsanlarin rolu buyuktur.
  ayni dertten muzdarip yahudiler ise marrano adi ile anilir olmuslardir.
• ispanya'da yaşamış ve zorla hristiyan yapılmış müslümanlara verilen isim.
• rönesans dönemi uzmanı ispanyol tarihçi rodrigo de zayas ın bir röportajında, haklarında verilen fermanlardan aşağıdaki örnekleri sunduğu bedbaht topluluk.
  
  "charles quint in annesi çılgın jeanne nin naibeliği sırasında moriskoların her ne şekilde olursa olsun hıristiyanlardan farklı görünmelerini yasaklayan bir ferman yayınlanır. kastilyanca konuşacaklar, kastilyanlar gibi giyinecekler, pazarları çalışmayacaklar vs... fakat aynı zamanda onlar şapkalarına kumaştan mavi bir hilal takmak mecburiyetindedirler -tabii bu ister istemez insana nazi dönemindeki sarı yıldızı hatırlatıyor-. yani, onlar hem halkla "bütünleşme" zorunda bırakılıyor, hem de böyle bir işareti taşımaya mahkum ediliyorlar. gerçi bu sadece görünüşte mantıksız. aslında engizisyon un bundan büyük çıkarı var. çünkü bir moriskonun cuma günü çalışmadığı veya domuz eti yemediği görülür görülmez derhal ağır bir cezaya çarptırılmakta ve malları müsadere edilmektedir."
• geçenlerde ispanyada haklarında bir sempozyum düzenlenmiş moriskonların.
  moriskon soyundan gelenler varmış sempozyumda. akif emre gitmiş görmüş izlemiş gezmiş tozmu ve yazmış;
  http://www.dunyabulteni.net/…le_detail.php?id=10020
• endülüslü yeni hıristiyanlar olarak da adlandırılan topluluk. 1492'de ispanyolların gırnata'yı ele geçirmesi ile birlikte, o topraklarda bulunan müslüman halkı zor kullanarak hıristiyanlaştırılanlara los moricos adı verildi. hıristiyanlaştırma süreci, kastilya'da 1502 de, aragon'da ise 1526 yıllarında başladı. 1501'den itibaren ise hıristiyanlığı kabul etmeyenler, ispanya topraklarından sürüldü.
  
  ispanyanın dört önemli bölgesinde yoğun olarak yaşıyorlardı; endülüs, valensiya krallığı, aragon krallığı ve kastilya krallığı. bu bölgelerde genellikle tarımla uğraşan moriskolar, özellikle endülüs bölgesinde kültürel anlamda (giyim, yemek, müzik ve eğlence) daha ağırlıktaydılar. okuma yazma orasına o bölgede yaşayan hıristiyanlara göre daha yüksekti. 1568 ve 1570 yılları arasında alpujarras isyanlarından sonra bu özelliklerini büyük oranda yitirdiler.
  
  1609 yılında felipe iii döneminde, osmanlı imparatorluğu'nun peninsula'da işgallerine ve fransa'nın ispanya'da isyan çıkarmalarına yardım ettikleri, hıristiyan nüfusuna karışmadıklıar ve işçi kesiminin büyük bir çoğunluğunu oluşturdukları için, ispanya'dan sürülmeye başlandılar. göç ettirilenlerin büyük kısmı kuzey afrika'ya ve bir bölümü ise türkiye'ye gittiler. türkiye'de kars, adana (kozan) ve mersin (tarsus) bölgelerine yerleştiler.
• (bkz: morisko)
• ispanya zamanında bunların limanlara 3 kilometreden (rakamdan tam emin değilim, aşağı yukarı böyle birşey olacak) yakın yerleşmesini yasaklamıştır "türk korsanları baskın verirse onlarla bir olup isyan ederler" diye.
• (bkz: #19842114)
• endülüs'ün düşüşünden önce endülüslülerin sultan bayezid e gönderdikleri feryadnâme (1486-87) çok dokunaklı bir şiir olarak kendini gösterir. bu şiirde moriskoların yaşadığı işkencelerin izi tüm açıklığıyla ortadadır.
  
  --- spoiler ---
  ....
  o hıçkırıklar senin de aklını komazdı yerinde benim gibi.
  canı vücuttan çeker gibi ayırdılar anadan yavrusunu.
  ya o kızlar ki, yakuttan ve mercandan dökülmüşlerdi sanki.
  ve sabah bir dağ ucundan yeni çıkan bir güneşin masumluğu
  içindeki o meryem yüzlü kızları da saçlarından sürükleyip götürdüler.
  ....
  
  bu feryadnamenin tamamı ve "sezai karakoç'un değerlendirmesi" için (bkz: #23933029)
  
  --- spoiler ---
• mahzun ve mahçup bir medeniyetin varisleri.