morötesi felaket

• tr. ultraviolet catastrophe. ideal bir siyah cisim ışıması olayında klasik teoride yer alan rayleigh - jeans yasasının düşük dalga boylarında hata vermesidir. klasik fiziğe göre termal dengedeki bir siyah cisim sonsuz güçte ışıma yapar ama gelin görün ki kazın ayağı öyle değildir.
• max planck kafayı kırıp yüksek frekanslarda enerji paketi boyunun büyüdüğünü ve dolayısıyla bütün modların uyarılmasının mümkün olmadığını söyleyene kadar biz nerde yanlış yaptık modunda şarkılar söylenen fizik olayı.
• morötesi felaket alman teorik fizikçi max planck tarafından 20. yüzyılın başında bir problem olarak gösterilmiştir. enerji klasik fizikte olduğu gibi sonsuza dek daha küçük parçalara bölünebilen kesintisiz bir elektromanyetik dalga halinde yayılıyorsa , basit bir şömine ateşinin yaydığı ısının bile şömine duvarlarından sürekli sekerek ateşi harlaması gerekiyordu. bu durumda şöminedeki ısı enerjisinin sürekli artması ve ısıyı oluşturan kızılötesi ışınların morötesi dalga boyuna kayarak kış gecesi ısınmaya çalışan bütün evlerde korkunç bir radyasyon felaketine yol açması gerekiyordu.
  planck gerçekte böyle olmadığını biliyordu ve tabiatta bunun bir açıklaması olmalıydı. bu durumda enerji kesintisiz bir dalga olarak değil de kesikli enerji paketleri halinde yayılmalıydı. bu paketlere sığdırılabilecek enerjinin de bir üst sınırı olmalıydı. öyle ki elektromanyetik dalgaların osilasyonu paketin içinde maksimum genliğe ulaşıyordu. bu sebeple enerji paketlerine daha fazla enerji sığdırılamıyor ve şöminelerin sıcaklığı da asla sonsuza dek artmıyordu.
• (bkz: rayleigh-jeans law)
  (bkz: rayleigh-jeans catastrophe)