mahur beste

• ahmet hamdi tanpinar'in yazdigi roman
• "mahur beste kucuk ve kisa seklinde insanin tenine yapisan o aci cigliklardan biriydi. eserin kendi macerasi da garipti. talat bey'in karisi nurhayat hanim misirli bir binbasi ile seviserek kacinca mevlevi muhibbi olan talat bey bu eseri yazmisti. hakikatta tam bir fasil yapmak istiyordu. fakat tam o esnada misirdan gelen bir dostu nurhayat hanimin olumunu haber vermisti. daha sonra ise bu olumun eserin bittigi geceye tesaduf ettigini ogrenmisti..."(bkz: huzur)
  
  gittin emma ki kodun hasret ile cani bile...
• şenlik dağıldı bir acı yel kaldı bahçede yalnız
  o mahur beste çalar müjgan'la ben ağlaşırız
  gitti dostlar şölen bitti ne eski heyecan ne hız
  yalnız kederli yalnızlığımız da sıralı sırasız
  o mahur beste çalar müjgan'la ben ağlaşırız
  
  bir yangın ormanından püskürmüş genç fidanlardı
  güneşten ışık yontarlardı sert adamlardı
  hoyrattı gülüşleri aydınlığı çalkalardı
  gittiler akşam olmadan ortalık karardı
  
  bitmez sazların özlemi daha sonra daha sonra
  sonranın bilinmezliği bir boyut katar ki onlara
  simsiyah bir teselli olur belki kalanlara
  geceler uzar hazırlık sonbahara
• "mahur beste", sadece aynı adı taşıyan romanda değil, "huzur" ve "sahnenin dışındakiler"de de tam bir roman kahramanı edasıyla gezinir durur. mahur beste, mahur makamında yapılmış en ünlü beste olan ve mesut cemil yönetimindeki fasılca taş plağa okunan eyyub” bekir ağa'nın "bir âfet-i mehpeyker ile nüktelerim var" sözleriyle başlayan bestesi değil, tanpınar'ın kurmaca kişisi talat bey'in karısının kendisini terk etmesi üzerine neşati'nin bir gazelinden yaptığı bir beste olarak sunulur. romanını bekir ağa'ya adamış olması. tanpınar'ın aslında gerçek besteden etkilendiğini ve esinlendiğini gösteriyor.
  
  tahir abaci
  radikal 2
  6 haziran 1999
• tanzimat'tan cumhuriyet'e ic buhran uclemesinin ilk kitabi.
• "gittin emmaki kodun hasret ile canı bile
  istemem sensiz geçen sohbet-i yaranı bile"
  
  neşatî nin ünlü bir gazelinin ilk beyitidir ve ahmet hamdi tanpınar tarafından huzur ve mahur beste romanlarında kullanılmıştır. aynı gazele yahya kemal beyatlı birtahmis döşemiştir. huzur romanında bu beste sanki bir roman kahramanı gibi işlenir ve aynı derecede etkileyicidir. mümtaz'ın sevgilisi nuranın dedesi talat efendi tarafından bestelenmiş bir eserdir ve yanılmıyorsam ferahfeza makamındadır.
• mahur beste isimli sarki esasen mahur makaminda degildir, nihavend makamina tekabul etmektedir, isminden yola cikarak mahur mak'aminda oldugunu dusunen zat-i muhteremlere duyurulur
• mahur beste tanpınar'ın kısa diğerleri kadar ünlü olmamış bir romanıdır. ancak ünü tanpınar'ın diğer romanlarını okuyanlar arasında ister istemez almış yürümüştür. albert camus'unun tersi ve yüzü romanını yazdıktan sonra (ki yazarın ilk romanıdır ve yanlış hatırlamıyorsam ilk baskısı cezayir'de yapılmıştır) yıllar yıllar sonra dediği gibi "ben aslında yazmak istediğim herşeyi yazmış idim oraya" lafındaki gibi tanpınar da mahur besteyi başka başka ürünlerinde bazen başlı başına bir karakter olarak kullanır. edebiyatçılar derler ki gerçekten de camus'nün tersi ve yüzü romanında daha sonradan yazacaklarının ipuçlarını bulmak mümkündür. ben bilmiyorum mahur beste tanpınar'ın yazdığı kaçıncı roman ancak kendi ailesinde de bir talat bey olduguna ve bu mahur bestenin kendisini de cok etkiledigine inanıyorum. (döndüm okudum karman çorman yazmışım, kalsın böyle)
• "fikirlerimiz, onlari tasiyacak kudrette oldugumuz nisbette bizimdirler." vurucu cumlesini iceren ahmet hamdi tanpinar romani..
• bir arada yaşayan farklı farklı kişilikler ve neticesi elbette farklı hayatlardan oluşan hikayemsi roman. birbirinin hayatında bu kadar yer alıp bu kadar da yer almayan ruhlar. hep böyle yaşamak. hep böyle.