tahmis

• kökeni arapça. osmanlıcaya da buradan girmiş.
  sonu "sin" ile biterse:
  1- ateşte kızdırıp kavurma
  2- kahve kavrulan yer
  3- kahve satılan yer
  sonu "sat" ile biterse:
  dövülmüş kahve satılan yer
  anlamına geliyor..
• başarılı bir tahmis'te asıl beyit ile eklenen dizeler anlam bakımından kaynaşmış olmalıdır.yoksa olmaz.
• (bkz: tahmis sokak)
• edebiyatta ; beşleme
  
  bir örnek :
  
  hirâs-ı fitne saldun dehre ey bî-dâd n'eylersün
  kopardun yer yer âşûb-ı kıyâmet-zâd n'eylürsün
  perîşânlıklar etdün nev-be-nev icâd n'eylersün
  dağıtdun hâb-ı nâz-ı yârı ey feryâd n'eylersün
  edüb fitneyle dünyâyı harâb-âbâd n'eylersün
  
  vücûdun eylemiş hikmet-şinâs-ı âlem-i bâlâ
  aristâlis-i asr u nakd-ı vakt-ı bû alî sînâ
  benânun hall-i râz-ı müşkilât-ı nabz edüb hakkaa
  edersün gerçi her derde tabîbim bir devâ ammâ
  cünûn-ı ehl-i ışk olunca mâder-zâd n'eylersün
  
  (tahmîs-i nâilî çelebi gazel-i bahâyî)
• yahya kemal beyatlı'nın erenler adı ile bilinen şiirine uygulanan bir örneğini aşağıya alıyorum.
  ne yazık ki şairini hatırlıyamadım.
  
  "sensiz içilen bade haram olsun erenler
  ilk merhalemiz mehd-i garam olsun erenler
  vuslat bize aksay-ı meram olsun erenler
  *ömrün şu biten neşvesi tam olsun erenler
  son meclisi cam üstüne cam olsun erenler
  
  bir başka nevâmeze ederek nefha-i nâye
  bir nefha-i dilcû katarız lahn-ı sebaye
  ömrün bütün alâyişi de gitse hebaya
  *şükranla veda ettiğimiz cam-ı fenaya
  son pendimiz ahlâfa devam olsun erenler."
  
  mestan-ı mey âsâm kalıp teşne-i pürteb
  peymaneler encâm gibi yansım mı lebâleb
  dönsün ve dökülsün genç olsun da bütün hep
  *caizse hârâbât-ı ilahide her şeb
  yaran yine rindan-ı kiram olsun erenler.
  
  dâmâne bedel çâk-i giriban durur elde
  sahbây-i sefa yoksa da gülzar-ı emelde
  sehbay-i muhabbet gibiyiz pay-ı temelde
  *tekrar mülaki oluruz bezm-i ezelde
  evvel giden ahbaba selam olsun erenler.
  
  ayine-i vicdan gibi âyine-i akdâh
  aşine-i cem'in makesi ikbâl ile ervah
  üftade ve dildâdesi yunus,kerem, emrah
  *dünyada bu iksir ile mesud olan ervah
  ukbada da sermest-i müdam olsun erenler."
• uyak düzeni aaaaa / bbbba / cccca ... şeklindedir.
• (bkz: kuru kahve)
• ankara ankamall avm de bir kafenin adı... tahmin edebileceğiniz gibi kahvesi meşhurdur...
• (bkz: muhammes)
• kahve ve benzeri çekirdek tanelerini kavurma işlemidir.