leyl

• 92-el-leyl
  
  geceye yeminle başladığı için "leyl" denilmiştir. mekke'de inmiştir, 21 (yirmibir) âyettir. bu sûrede insanoğlunun iki zıt davranışından, cömertlik ve cimrilikten bahsedilir. imanlı olmakla cömertlik, imansızlıkla cimrilik arasındaki ilişkiye dikkat çekilir.
  
  rahmân ve rahîm (olan) allah'ın adıyla.
  
  1. (karanlığı ile etrafı) bürüyüp örttüğü zaman geceye,
  
  2. açılıp ağardığı vakit gündüze,
  
  3. erkeği ve dişiyi yaratana yemin ederim ki,
  
  4. sizin işleriniz başka başkadır.
  
  5. artık kim verir ve sakınırsa,
  
  6. ve en güzeli de tasdik ederse,
  
  7. biz de onu en kolaya hazırlarız (onda başarılı kılarız).
  
  8. kim cimrilik eder, kendini müstağni sayar,
  
  9. ve en güzeli de yalanlarsa,
  
  10. biz de onu en zora hazırlarız.
  
  11. düştüğü zaman da malı kendisine hiç fayda vermez.
  
  12. doğru yolu göstermek bize aittir.
  
  13. şüphesiz ahiret de dünya da bizimdir.
  
  14. (ey insanlar! ) alev alev yanan bir ateşle sizi uyardım.
  
  15. o ateşe, ancak kötü olan girer.
  
  16. öyle kötü ki, yalanlayıp ve yüz çevirmiştir.
  
  17. en çok korunan ise ondan (ateşten) uzak tutulur.
  
  18. o ki ,allah yolunda malını verir, temizlenir.
  
  19. onun nezdinde hiçbir kimseye ait şükranla karşılanacak bir nimet yoktur.
  
  20. o ancak yüce rabbinin rızasını aramak için verir.
  
  21. ve o (buna kavuşarak) hoşnut olacaktır.
• arapca gece demektir. yatili okullara eskiden leyli mektep denirdi.
• serdar keskin'in cikacak olan 2. albümünün muhtemel ismi... bu isimle bi de parca var albümde...
• onur türkmen'in ışığa yolculuğu. hem de meccaniydi...
• (bkz: ay leyl isteenbul)
• geceye "leyl" demek sankim "gece" demekten daha hoş.. gece derken sanki o "ce" gecenin içinden cee diye çıkıp florasan lamba misal yanıp, gözleri tahriş, muharriş filan ediyor. tamamen hissiyattır lakin.. ne bileyim.. "el leylü'l bişi" mesela.. buradaki "el leylü" nasıl şiir gibi dimi ama sayın seyirciler.
• vakti zamanında bir şiir okumuş idim.. fuzulinin yanılmıyorsam.. buse kelimesini sevgilisinin ismiyle yanyana yazamadığından dem vuruyordu.. neymiş, yazılışındaki "sin" harfinin dişleri sevgilinin canını acıtırmış, öyle bir hissiyat yani "el leylü" hissiyatı.. açıklayayım dedim..ayrıca : (bkz: fuzulileşiyorum muntazaman)
• aruz sizin olsun hece bizimdir
  halkın söylediği türkçe bizimdir
  leyl sizin, şeb sizin, gece bizimdir
  değildir bir mana üç ada muhtaç
  
  bence şöyle olsa daha manalı olacağıdı:
  
  aruz sizin olsun hece bizimdir
  halkın söylediği türkçe bizimdir
  leyl sizin, şeb sizin, gece bizimdir
  değildir bir mana bir ada mahkum
  
  (bkz: beş hececiler)
• gecenin en karanlık anının adının ağır sevdayı çağrıştırmasının tesadüf olmadığı izlenimini yaratan a'sı eksik kendi fazla kelime. açalım değil mi cezmi abi.?
  
  gecenin en karanlık anına leyl denirmiş bazı bilmediğimiz dillerde. ve leyla derlermiş bildiğimiz en ağır sevda romanının esas kızına. belki umutla yaklaşsam hayata, bazı ve kız kelimelerini eşleştirip, bazı kızlar iyidir diye, onlarda mana ararmışım. ama değilmişim mesela, karanlık ile sevdayı eşleştirirmişim görünmeyen işaretlerle. eşittirin sonrası mutluluk çıkmazmış hiç. eşit, değilmiştir.
  
  leyla bir erkeğin annesine sevdasının adıyken, leyl bir erkeğin annesinin intiharının adıymıştır mesela.
  eksik olmanın kolay olmadığını gösterenmiş bilmek bilmez akıllara.
  acıdan kelimesiz kalıp oyy demenin, kelimeleri anlayabilen acı çekmeyenlere hitaben, beni anlayın demenin diğer yolu olduğunu, cümle kurabilenlerin farkedememesi gibiymiştir mesela hayat. yüklemi yerinde öznesi yakışıklı cümlelerinin, yaşayanın duygu durumundan bihaber ben manasızım diye kaş göz yapmasının beceriksizliğiymiş mesela.
  yine de tahammülmüştür belki.
  leyl'i bildiği için leyla'yı istemekmiş ömrü boyunca.
  rivayetleri beklemekmiş.
• en leylim gecede ölesim tutmuş
  etme gel,
  ay karanlık...
  ahmed arif