lale andersen

• lili marlene'i plağa ilk okuyan kişidir. boğuk sesli şarkıcıların öncülerindendir...
• 23 mart 1905 bremerhaven’de doğmuş 29 ağustos 1975 viyana’da ölmüştür. lili marlene şarkısının ilk kaydı kendisine aittir. tüm zamanların en ünlü savaş şarkısıdır lili marlene. o boğuk ses nedeni anlaşılmaz biçimde insanı duygulandırır, boğazını düğümler. tüm repertuarına aşağıdaki linkten ulaşmak mümkün.
  
  http://www.lale-andersen.de/
• (bkz: es geht alles vor uber es geht alles vor bei)
• lili marleen'i plağa ilk defa okuduğunda yıl 1939'muş. cızırtılı kayıttaki sesi muhteşem. almancanın çok nazik, hoş tınılı bir dil olduğunu bile duşunduruyor.
• lili marleen gibi o da öldü. ama lili'nin hikayesini okuyarak. kim lale'nin şarkısını söyleyecek ki?
• sene 1942... göbbels kafayı lili marleen ve lale andersen'le bozmuş. lili marleen'in askerlerin motivasyonunu bozduğunu düşünmekte. lale marleen'in musevi sevgilisi yüzünden ona zaten ayrıca ayar olmakta. lale'nin sevgilisi çoktan kaçmış, isviçre'de mülteci olarak yaşıyor.
  
  o sene göbbels'in emriyle önce lii marleen yasaklanıyor. gestapo ise lale anderson'un sevgilisine yazdığı ve korkunç eleştirilerle, hitler'e hakarete varan cümleler içeren mektupları ele geçiriyor. lale tutuklanıyor. sessiz sedasız toplama kampına gönderilecek ve o dönemin en muhteşem kadınlarından biri nerde öldüğü bile belli olmadan yok edilecek.
  
  lale'nin toplama kampına gönderileceği bbc'nin kulağına gidiyor. haberi veren her kimse lale'nin sevgilisine yazdığı mektupları da gönderiyor. ve bbc muhteşem bir şey yapıyor. savaşın şarkısı olmuş lili marleen'in sesi lale anderson için o harikulade orkestrasını topluyor. önce lale için ufak bir haber giriyor. sonra da orkestra lili marleen'i çalıyor ve ismini bilmediğim güzel bir kadın lale'nin mektubunu bir şarkı gibi söylüyor. bbc'nin o radyo yayını tüm avrupa'dan dinleniyor.
  
  lale, o yayın sayesinde kampa gönderilmekten kurtuluyor. özel şartlarla... bir daha asla lili marleen'i söylemeyecek, propoganda bakanlığı iin gönüllü olacak. göbbels'in seçtiği şarkıları söyleyecek.
• "bu şarkı da, birilerinin, o zaman farkında değildim, başta benim, birtakım özlemler, acılar, anılar yaratacaktı gönlünde, gönlümüzde, lale andersen'in ağzından." bilge karasu - uzun sürmüş bir günün akşamı (dutlar)