harkiv ^*

• ruscasi kharkov , turkcesi de harkov olan kent.
• yesil bursadan daha yesil olan sehir.
• avrupadaki en buyuk meydana sahip oldugu soylenen ukrayna sehri. cok harap ve bitap bir gorunusu vardir ekseriyetle. ama bu bir zamanlar muhtesem gorundugunu size dusundurtecek bir harapliktir. duzen degisikligindeki karmasanin bakimsizligindan kalmadir onu harapligi. yoksa mihrap yerinde dedirtecek yapılara ve sehircilik anlayisi gostergelerine adim basi rastlamaniz isten bile degildir. ikinci dunya savasinda yerle bir olan bir cok bina yeniden insa edilmistir. gerci bir ukraynalı arkadasim cogunun saglam yapilmadigini soylemisti ama oylesi kutlelerin saglam olmadigina inanmak istemezdiniz.
  
  kievile karsilastirildiginda daha dogulu daha rusyali daha komunist bir sehir diyebiliriz. sanki ulkenin bagimsizligini kazanması ve yuzunu komunist olmayan duzenlere cevirmesi kievde takilmis da bu sehre henuz gelememis gibidir. zaten halkinin cogu eski komunist duzenin halen isci kalabilmis emekcileridir; her bakimdan rusyaya bagli hissederler kendilerini. hatta hic turuncu devrimi destekleyen mitingler yapildigini hatirlamiyorum. hal boyle iken gene de hic ummadiginiz bir anda bir viraneligin ortasinda, bir sefaletin yaninda, bir pespayeligin karsisinda, bir harapligin icinde luks bir konuta veya luks icinde yasayan insanlara (bazen turkiye'de sahit olmadiginiz kadar luks bir yasanti) rastlamaniz hic de zor degildi.
  
  yirmiye yakin universitesi oldugu soylenirdi ama calismaktan gidip tek tek saymaya vaktim olmadi. yine de adim basi bir universite fakultesine o fakultelerden cikan genc insanlara rastladigimi belirtmek isterim.
  gece klupleri en az kievdekiler kadar cesitli ve renkliydi.
  pazar gunleri ogleden sonra kurulan pazari bizdekilerden cok da farkli degildi; bu pazardan on ytl'ye bir haftalık et, tahıl, meyva vb. gida ihtiyacinizi karsilayabiliyor olmaniz disinda farkli degildi demek istedim. ancak bir pazar vardı ki -gene avrupanin en buyugu oldugu soylenirdi- hakikaten gorulmeye degerdi: barabashova. yetmis iki milletten satıcılar bu pazarda matkaptan uydu alicisina, yemekten cadir bezine kadar her seyi satmaktaydilar. tabi kaziklanma ve pazarlik bu ucsuz bucaksiz genislikteki pazara girerken alacaginiz risklerin baslicalariydi.
  sehrin sokaklarinda ingilizce konusan birine rastlamaniz turkce konusan birine rastlamaniz yaninda ihmal edilebilirdi(tatar, azeri kardeslerimiz sagolsunlar). hatta ingilizce bildigini soyleyeni bile ingilizce bilmezdi.
  
  ormanindan nehrine, koprusundn kilisesine, dinc uyandiran havasindan kemik titreten soguna kadar dusmus ama hala guzel bir sehirdi. keske daha farkli sartlarda gecirmis olabilseydim omrumun onla ilgili kismini; keskeli bu cumleyi kurdurmayi hak eden bir sehirdi.
• yazilan tüm yorumlara, yuksek oranda guzel kadin populasyonu icerdigini eklemek gerekmektedir.
• ikinci dunya savasinda tam 4 kere kusatmaya sahne olmus sehir.
  
  *ilk kusatma 1941`de almanlar tarafindan gerceklestirilir.
  *ikinci kusatma 1942`de sovyetler tarafindan gerceklestirilmeye calisilir fakat almanlar kusatmayi puskurturker.
  *ucuncu kusatma 1943 subat`in da yine sovyetler tarafindan gerceklestirilir. bu kusatmanin basarili olmasinin en buyuk nedeni almanya`nin buyuk stalingrad yenilgisi yuzunden halen sokta olmasidir. ancak almanya cabuk toparlanir ve sehri ayni ay icinde buyuk bir basari gostererek tekrar ele gecirir.
  *dorduncu ve son kusatma 1943 agustos`ta olur ve sovyetler sehri artik bir daha kaybetmemek uzere ele gecirir.
  
  yalniz dorduncu kusatma kusatmadan daha cok bos sehre girmektir cunku almanlar sehri savunmamis, stratejik nedenlerden dolayi geri cekilmislerdir. elbette bu geri cekilme emri hitler`den gelmemistir. erich von manstein o sirada sehri savunan 6 tumen ile beraber ile bosaltma emrini vermistir. soyle anlatayim daha ilgi cekici olacak:
  
  von manstein sehrin sovyetler tarafindan cembere alindigini anlamis ve de ikinci bir stalingrad faciasi yasamadan hitlerden sehri bosaltmak icin izin istemistir. hitler buna siddetle karsi cikmis ve de soyle diyerek durumu aciklamistir^*i kaybetmemiz turkiye de bizim icin sonuclari olumsuz olan gorusler dogurdu. kharkov`u da kaybedemeyiz. turklerin tum gozu ustumuzde. eger simdi kharkov`u kaybedersek, ankara yi da kaybederiz!"
  
  ancak manstein hitler`in bu emrini gormezden geldi ve 6 tumen kaybetmektense 22 agustos 1943 gecesi sehri kaybetmeyi tercih edip geri cekildi. sovyet generali konev sehrin bosaltilmaya basladigini duymus, 6 alman tumenini elden kacirmamak icin hemen bir gece saldirisi duzenlemistir. ancak cok gec kalmistir. cunku almanlar sehri inanilmaz bir hizda bosaltmistir. sovyetler sehrin sadece bir kac mahallesinde kucuk capli catismalara girmis ve bir avuc dolusu esir alabilmistir. kharkov`un dusmesiyle de dogu ukraynanin tamaminin sovyetler tarafindan geri alinacagi harekatlar baslamistir.
• metalist'e yataklık yapmaktadır.
• bazı haritalarda harkov diye geçerdi bu şehrin ismi. ne zaman kharkiv oldu acaba?
• kiev'e kyiv demiyor isek harkov denilmesi gerekendir.
• yapacak hiç birşey bulamazsanız elinizde biranız ile meydanın da oturmakta oldukça keyif verecektir
• ömer üründül'ün tabiriyle "korkov"