• galaksilerin birbirlerinden dönerek uzaklaştılarını kavramamıza neden olan müzik. dildeki "büyük" kelimesinin kainat içindeki oranlar açısından düşünüldüğünde nasıl zayıf, kifayetsiz, aciz bir kelime olduğunu gösteren bir müzik. dil bunu anlatan yeni bir terim ortaya koyana kadar, elimizdeki tek tanım johann sebastian'dan geliyor:

    http://www.youtube.com/watch?v=d1fvtbq2x1m

    edit: douglas adams bach'ı ne güzel açıklamış. sanırım buraya uygun:

    mozart tells us what it's like to be human, beethoven tells us what it's like to be beethoven, and bach tells us what it's like to be the universe
  • muazzam bir sanat eseridir. kolner dom'un (bkz: kolner dom) muthis akustigiyle birlesince ortaya cikan sahane performans icin:

    http://www.youtube.com/watch?v=1wo73girsh8
  • dinlerken göğün yarılıp isa'nın görüneceğini sanmanıza sebep olabilecek tanımsız, benzersiz, muhteşem bir bach eseri. sanki koro o ilk herr ile göğü bir sarsıyor. unser'den sonra "heeeeheeeheeeheeeeheeeehheeeeeeheeeeheeee" derken, göğü bir tutan harçlar dökülüyor gibi. herrscher ile gök yıkılıyor ve isa çıkıyor zaten. magnificent story.
  • müzikal olarak tarif edilemeyecek kadar etkileyici, hep yetersiz kalınır zannımca, sadece dinlenilebiliyor.
  • döngüselliğin en iyi tanımı. cevap vermek için değil, soru sormak için harekete geçiren tetikleyici.
  • yaklasan paskalyayi mazeret edip, kenardaki notlarimi toparladim:

    orjinal johannes-passionda bu koral yoktur. 1724 tarihli ilk versiyonu kaydina denk gelirseniz sasirmayin. bach aslinda acilisi, cok daha yumusak bir koral olan, o mensch bewein dein sünde gross ile yapar. tanidik gelebilir, cunku 1 sene sonra herr unser herrscher'i yazip rafa kaldirdigi bu korali, ileride basyapitlarindan matthauspassionun ilk bolumunun finalinde kullanmistir. hepsi cok iyi kararlar

    ama,

    sonradan yazilip johannes-passion'un basina cakilmis herr unser herrscher, her ne kadar bir insanin deneyimleyebilecegi en etkileyici muziklerden biri olsa da, gunumuzde bir problemi beraberinde getirir. koral hem kendi icinde fazla butun, hem fazla komplike oldugundan hazmi zordur. ne ile karsilasacagini bilmeyen, hazirliksiz dinleyici icin konserin basinda suratina carpmasi ezici* bir deneyim olabilmektedir. bunu 1720'lerin kilisesinden bugunun salt muzikal algisina cekip aciklamak zor. dev romantik senfonilerden birinin final bolumunun en basta calinmasi gibi bir his oldugunu belki soyleyebiliriz. herr unser yemegin yutmasi zor lokmasidir. o nedenle de bazi varolussal filmlerin finalinde kullanildigini goruruz. gunumuzun sekuler konser ortaminda, kullanici deneyimi sihhati icin dinleyiciye boyle bir muzige ruhen hazirlanacak bir imkan vermek gerekmekte oldugu acik.

    son yillardaki iddiali konser programlarinda bu sorunu cozmek icin calisildigi goruluyor:

    1- proms 2107 konserinde pasyona giris oncesinde bach ve buxtehude'den bir mini program yapmislar. oylesine bir program degil, zira toplu soylenen ilahi ve buxtehude preludunun son olcusuyle beraber direkt korale girmesi (5:30'dan itibaren dinlenebilir) amacini belli ediyor.

    2- bu cok etkileyici! anonim lutheran melodi "o traurigkeit, o herzeleid" ile basliyor konser. 5 dakika bile olsa ruhsal hazirligi basariyla yapiyor ve herr unser herrscher vurusuna baglaniyor. konser zaten bastan sona cok ozel bir deneyim. oldukca narin ve samimi bir yoruma ulasmislar. tavsiye ederim.

    ------

    son olarak herr unser herrscher'cilere mutlaka goz atmalari gereken birkac farkli yorum/rendering birakayim.

    - karl richter'in klasiklesmis, filmlerde genelde kullanilan yorumu. pek hastasi degilim acikcasi. bu yari-romantik stilde eugene jochum kaydi daha eli yuzu duzgun geliyor.

    - bir diger klasik, kendinden sonraki dinamik standardi belirleyen nikolaus harnoncourt. benim ilk dinledigim yorum.

    - marc minkowski, ruhaniden cok daha etsel bir herr unser herrscher kaydetmis. biraz mel gibson'un the passion of the christ'i tadinda. biraz gore, biraz kirbac.

    - artik andropoza girdigi her halinden belli olan richard egarr olabilecek en hizli sekilde icra edelim demis ve bu cikmis. asiri hiz, giristeki enstrumental kismi kurutup isin tadini kacirsa da, koro kisminda yeni ve tehditkar bir his yakalayabilmis. dinledikce ilginclesiyor.

    - philippe herreweghe her zamanki gibi. cok hassas, cok incelmis bir yorum. meraklisina.

    suzuki, gardiner ve koopman yorumlarindan artik sikildigim icin geciyorum. hepsinin gideri var.

    ve

    - enoch zu guttenberg'den kisisel favori yorumum geliyor. yorumsuz.
  • tarkovsky'nin zerkalo'sunun sonunda çalan johann sebastian bach eseri.

    https://www.youtube.com/watch?v=gc9cirnw6du
    https://www.youtube.com/watch?v=fyeopfg_6fe
hesabın var mı? giriş yap