great schism

• hristiyanliktaki schismlerin (bolunme) en buyugu; 1054'te dala$an ortodoks ve katolik kiliselerin birbirini adamdan saymamasi durumu. east-west schism dendigi de olur.
• hıristiyanlık tarihinde iki çok önemli büyük bölünme var.
  
  1) ilki ve en meşhuru, 1054'te gerçekleşen katolik roma ile ortodoks konstantiniyye arasında gerçekleşen ve filioque kelimesi yüzünden batı latin kilisesi ile doğu ortodoks kilisesinin ayrılmasıyla sonuçlanan great schism ki doğu-batı skizması olarak bilinir.
  
  2) ikinci great schism ise ilki kadar ünlü olmasa da batı skizması olarak bilinen ve katolik kilisesinin kendi içinde gerçekleşen büyük bölünmedir. 1378'den 1417'e kadar süren ve papa fransa avignon'da mı oturacak yoksa italya roma'da mı şeklinde özetlenecek kavgada fransa, iskoçya, ispanya, fransa ve güney italya avignon'da seçilen papayı desteklerken polonya, macaristan, almanya, ingiltere, isveç, norveç, irlanda ve kuzey italya ise romalı papayı destekler. taraflar yenişemeyince biri avignon'da (vı. urbanus) diğeri ise roma'da (vıı. clement) olmak üzere iki papa ortaya çıkar. tabi bir ipte iki papa oynayamayacağından kardinaller bir konsül toplayıp iki papayı da reddedip üçüncü bir papa seçerler. red yiyen iki papa da yeni seçilen üçüncü papayı reddeder. ortalık iyice karışınca uzun ve çetrefil müzakereler sonucunda v. martinus 1417'de evrensel papa olarak kabul edilir de millet bir rahat nefes alır.
  
  ikinci great schism'in saçmalık düzeyine ulaşan kim papa olacak kavgası, hıristiyanları öylesine bölüp meşgul etmiş ki, 1453'te "cizısını seven defansa gelsin "diye yırtınan bizans'a kimse dönüp de bakmamış tabi. fethe sayılı günler kala, bizansın forvet din adamlarından birine^* latin serpuşu yerine türk sarığı görmeyi yeğlerim dedirten de bütün bunlardı işte.
• yakın zamandaki en büyük hristiyanlık bölünmesi daha yeni 2018de olmuştur. ana karakterler istanbul ekümenliği ve rus ortodoks kilisesi.
  rusya ve ukrayna arası kızışınca istanbul ekümenlik patriği, ukrayna ortodoks kilisesini otosefal -kendi kendini yönetme hakkı- tanıdı. bundan önce kilise moskovaya bağlıydı.
  bunun sonucunda moskova ortodoks kilisesi konstantinopolis ekümenik patrikliği ile birlikteliği tek taraflı olarak kesti.
  
  istanbul ekümenik patriğinin otesefal tanıma hakkı var. fakat daha önceden 1686'da moskova kilisesine ukrayna üzerinde yetki verdiği için moskova bu hareketi kabul edilemez buldu.
  
  şuan; istanbul ekümenik patrikliği, iskenderiye patrikliği, yunanistan ve kıbrıs ortodoks kiliseleri ukrayna ortodoks kilisesinin bağımsızlığını tanıyor. sanıyorum antakya ortodoks kilisesi de bu onyıl içinde tanır.